Δριμεία είναι η κριτική του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα. Σε έκθεσή του που είχε δημοσιευτεί πριν από δύο μήνες (14 Ιουνίου), με θέμα «Πώς να ‘τιθασεύσουμε’ τις πυρκαγιές, εν μέσω κλιματικής αλλαγής – Η περίπτωση της Ελλάδας», ο Οργανισμός άσκησε κριτική στη χώρα μας για την υποβάθμιση των δασικών υπηρεσιών και τις καθυστερήσεις στα έργα δασοπροστασίας.
Συρρίκνωση της Δασικής Υπηρεσίας
Ο ΟΟΣΑ επιβεβαιώνει ότι τα κονδύλια για τη Δασική Υπηρεσία έχουν συρρικνωθεί δραματικά, δικαιώνοντας τους δασολόγους που διαμαρτύρονται εδώ και χρόνια για την υποβάθμιση και την απαξίωση ενός θεσμού που είναι κατεξοχήν αρμόδιος για την προστασία των δασών. «Επί τουλάχιστον δύο δεκαετίες», αναφέρεται στην έκθεση, «οι δημόσιες επενδύσεις για τη διαχείριση των πυρκαγιών επικεντρώνονταν όλο και περισσότερο στην καταστολή εις βάρος της πρόληψης, με τη χρηματοδότηση για το Ελληνικό Πυροσβεστικό Σώμα να αυξάνεται και τους πόρους για τη Δασική Υπηρεσία να συρρικνώνονται σταθερά». Ο ΟΟΣΑ παραπέμπει σε διεθνείς και ελληνικές επιστημονικές μελέτες «που αποδεικνύουν ότι η χρηματοδότηση για τη Δασική Υπηρεσία μειώθηκε σχεδόν 30% την περίοδο 2010-2017 που συμπίπτει με το ξέσπασμα και την κορύφωση της μνημονιακής κρίσης. Ως αποτέλεσμα το 2017 τα κονδύλια που διατέθηκαν στη Δασική Υπηρεσία ανέρχονταν στο ένα πέμπτο των κονδυλίων που διατέθηκαν στο Ελληνικό Πυροσβεστικό Σώμα. Οι δήμοι και άλλες δημόσιες υπηρεσίες που εμπλέκονται στην πρόληψη των πυρκαγιών αντιμετώπισαν επίσης παρόμοιες προκλήσεις», συμπληρώνει ο ΟΟΣΑ.
Κενά στην πρόληψη των πυρκαγιών
Αναγνωρίζει ότι το κράτος, για να αντιμετωπίζει αυτή την ανισορροπία διέθεσε χρηματοδότηση για την πρόληψη των πυρκαγιών, με το πρόγραμμα «Antinero», με 50 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και 22 εκατ. από τον τακτικό προϋπολογισμό. Όπως έχει αποδείξει έρευνα των «Data Journalists», η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί το 2020 ότι έχει εξασφαλίσει 700 εκατ. ευρώ για «το μεγαλύτερο πρόγραμμα αναδάσωσης που έγινε ποτέ». Τελικά υπογράφηκε πρόγραμμα ύψους 55,6 εκατ. το 2023.
Καθυστερήσεις στην αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων
«Απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την εξασφάλιση επαρκούς και σταθερής χρηματοδοτικής στήριξης για την πρόληψη των πυρκαγιών, καθώς και για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων πόρων, οι οποίοι συχνά δεν αξιοποιούνται επαρκώς λόγω καθυστερήσεων και γραφειοκρατικών εμπλοκών», σημειώνει ο ΟΟΣΑ. Ο Οργανισμός επιβεβαιώνει δηλαδή την κριτική που έχει δεχθεί η κυβέρνηση για καθυστερήσεις στην πραγματική απορρόφηση των κονδυλίων και στην υλοποίηση των έργων. «Οι χρονοβόρες και πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες έχουν μερικές φορές παρεμποδίσει την ικανότητα των δημόσιων αρχών να έχουν πρόσβαση ή να χρησιμοποιούν τους πόρους που τους διατίθενται από ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια. Η διάθεση σταθερών πόρων στις δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη των πυρκαγιών είναι επίσης κρίσιμη, προκειμένου να καταστεί δυνατή η πρόσληψη και η κατάρτιση μόνιμου ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και να καταστεί δυνατός ο μακροπρόθεσμος στρατηγικός σχεδιασμός για την πρόληψη», τονίζει ο ΟΟΣΑ.
Τι προτείνει ο Οργανισμόςγια τις πυρκαγιές
Μεταξύ άλλων ο ΟΟΣΑ υποστηρίζει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για να καταπολεμηθεί η εγκατάλειψη της υπαίθρου, ενισχύοντας την αγροτική ανάπτυξη μέσω ολοκληρωμένων συνεργατικών στρατηγικών. Όπως σημειώνει, «η εγκατάλειψη των αγροτικών περιοχών συνιστά διαρθρωτικό πρόβλημα που δυσχεραίνει τις προσπάσθειες μείωσης του κινδύνου πυρκαγιών». Επιμένει στην ενίσχυση εφαρμογής κανονισμών σχετικά με τη χρήση γης, για να μπει ένα φρένο στην άναρχη και αυθαίρετη δόμηση, ειδικά στις περιφέρειες των πόλεων και στο «μεταίχμιο» μεταξύ των αστικών – περιαστικών περιοχών και των δασικών εκτάσεων. «Η οριστικοποίηση του εθνικού κτηματολογίου και των δασικών χαρτών της χώρας και η θέσπιση αυστηρότερων κανόνων για την αστική ανάπτυξη και την περιβαλλοντική προστασία αποτελούν βασικές δράσεις προτεραιότητας προς αυτή την κατεύθυνση», καταλήγει ο ΟΟΣΑ.