Πολλά είναι τα έθιμα των οποίων οι ρίζες βρίσκονται σε βάθος χρόνου. Πολιτιστικοί σύλλογοι με αγάπη στην παράδοση , στα ήθη και στα έθιμα του τόπου τους τα… ζωντανεύουν σε διάφορες γωνιές της Ελλάδας. Σήμερα, Κυριακή της Τυρινής, γνωστή κι ως «τρανή Αποκριά», κορυφώνονται οι γιορταστικές εκδηλώσεις. Χαρακτηριστικά των ημερών είναι το έθιμο της αφής (του ανάμματος) της φωτιάς, εξαγνιστικής και καθαρτικής για τη Σαρακοστή που θα ακολουθήσει, οι χοροί και τα τραγούδια και η συγχώρεση προκειμένου οι χριστιανοί να μπουν στη Σαρακοστή, στην περίοδο της νηστείας.
Στο Σοχό Θεσσαλονίκης
Εμφανίζονται οι «Κουδουνοφόροι», κατάλοιπο της διονυσιακής λατρείας. Με τραγόμορφες στολές και κουδούνια σε όλο τους το σώμα, χορεύουν στους δρόμους και τις πλατείες.
«Μπούλες» στην Ημαθία
Οι “Μπούλες” είναι παλαιότατο αποκριάτικο έθιμο της Νάουσας Ημαθίας. Τα κυριότερα στοιχεία του εθίμου είναι ότι: συμμετέχουν μόνο άνδρες, τη γυναικεία μορφή (νύφη-μπούλα) την υποδύεται πάντα άνδρας. Τα μουσικά όργανα, οι χοροί, το δρομολόγιο, είναι προκαθορισμένα από το τελετουργικό, που ακολουθείται αναλλοίωτο στο πέρασμα των χρόνων. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα.
«Μπουμπούνες» και «χάσκαρη» στην Καστοριά
Μπουμπούνες» και «χάσκαρη» στην Καστοριά σημαίνουν Απόκριες. Και όπως εξηγεί στο thesseconomy.gr η πρόεδρος του Προοδευτικού Συλλόγου Κυριών Νίνα Μπουρλή «οι ‘Μπουμπούνες’ είναι ένα προχριστιανικό έθιμο που επέζησε από την εποχή της ειδωλολατρείας και της πυρολατρείας και αναβιώνει την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς και την Καθαρά Δευτέρα στην πόλη». Όπως εξηγεί η πρόεδρος του Προοδευτικού Συλλόγου «μετά την μπουμπούνα η οικογένεια μαζεύεται στο σπίτι για το βραδινό φαγητό και το έθιμο τον ‘Χάσκαρη’. Η μητέρα έχει βράσει από νωρίς αυγά με φύλλα κρεμμυδιού για να πάρουν ένα καφεκόκκινο χρώμα που προμηνύει ότι θα έρθει το Πάσχα. Ο πατέρας ή ο παππούς δένει στον κλώστη -που κάνουμε την πίτα- μια κλωστή και στο τέλος σε μια θηλιά περνάει το καλοβρασμένο καθαρισμένο αυγό. Ο καθένας προσπαθεί να το φάει χωρίς να χρησιμοποιήσει τα χέρια του. Το έθιμο αυτό συμβολίζει το σφράγισμα του στόματος με αυγό καθώς ξεκινά την επόμενη μέρα η σαρανταήμερη νηστεία. Το στόμα θα ξαναανοίξει το βράδυ της Ανάστασης με αυγό και θάναι και κατακόκκινο. Αφού γίνει το έθιμο του ‘χάσκαρη’ ο νοικοκύρης του σπιτιού καίει την κλωστή. Το κάψιμό της δείχνει την πορεία της χρονιάς», λέει κυρία Μπουρλή.
Οι «φανοί» στην Κοζάνη
Η κοζανίτικη Αποκριά είναι από τα παλιά έθιμα της πόλης. Γλέντι και ξεφάντωμα με φαγητό, κρασί, χορό, τραγούδι και αθυροστομία χωρίς όρια είναι τα χαρακτηριστικά των εκδηλώσεων. «Οι φανοί» είναι μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις διάφορες γειτονιές και οι ντόπιοι τραγουδούν αποκριάτικα τραγούδια, που σατιρίζουν καταστάσεις και πρόσωπα. Σήμερα το βράδυ ανάβουν όλοι οι «φανοί» σ’ όλες τις γειτονιές και η πόλη ζει ένα ξέφρενο παραδοσιακό γλέντι ως το πρωί. Όπως λέει στο thesseconomy.gr ο πρόεδρος του Συλλόγου «Κασμιρτζήδις» Γιάννης Πλόσκας «το έθιμο συνεχίζεται από γενιά σε γενιά. Το έθιμο χάρη στην αγάπη και το μεράκι των ανθρώπων της παράδοσης εξακολουθεί να παραμένει ζωντανό από το 1700. Τότε οι ιστορικές πηγές τοποθετούν χρονικά την έναρξη του καρναβαλιού, που αποτελεί μετεξέλιξη της αγροτικής αποκριάς». Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου «στην Κοζάνη ακόμη και επί τουρκοκρατίας γινόταν το καρναβάλι. Οι Τούρκοι άφηναν τους Κοζανίτες να ανάψουν το φανό και να γλεντήσουν κατά κάποιο τρόπο».
Καρναβάλι στο Ξινό Νερό Φλώρινας
Οι αποκριάτικες εκδηλώσεις στο Ξινό Νερό Φλώρινας διακρίνονται για τη σάτιρα, τον αυτοσαρκασμό και την έντονη διακωμώδηση των πάντων. Οι εκδηλώσεις κατάφεραν να επιβιώσουν στο χρόνο και σήμερα το αποκριάτικο καρναβάλι του Ξινού Νερού είναι από τις πιο σημαντικές διονυσιακές γιορτές στη Φλώρινα. Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων η παρέλαση αρμάτων και πεζοπόρων ομάδων σε δρόμους της πόλης σήμερα, τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Οι οργανωτές των αποκριάτικων εκδηλώσεων είναι ο Πολιτιστικός Σύλλογος της περιοχής όπου οι άνθρωποί του δεν πτοήθηκαν ούτε στις απειλές του τότε μητροπολίτη Φλώρινας Αυγουστίνου ο οποίος τους αφόρισε γιατί έπαιρναν μέρος στη διονυσιακή γιορτή.