Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Τα κάλαντα, τα «κλίκια», το έθιμο της καμήλας, η παρασκευή της βασιλόπιτας είναι μερικά από τα έθιμα που διατηρούνται ως τις μέρες μας. Τα έθιμα του κάθε τόπου υποδηλώνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής στο πέρασμα των χρόνων. Τα κάλαντα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα σηματοδοτούν την έναρξη του καινούριου, τη γιορτή, το αύριο. Αύριο, Παραμονή της Πρωτοχρονιάς, κυρίως τα παιδιά αλλά και μεγάλοι βγαίνουν στους δρόμους και από σπίτι σε σπίτι λένε τα κάλαντα αποχαιρετώντας το χρόνο που φεύγει και καλωσορίζοντας το νέο που έρχεται.
Θεσσαλονίκη: Tο έθιμο της Καμήλας
Κάθε χρόνο, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα μέλη του πολιτιστικού συλλόγου «Καβακλή» των Κουφαλίων Θεσσαλονίκης ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης. Δεν λένε όμως τα κάλαντα, αλλά μεταμφιέζονται σε καμήλες και φωνάζουν δυνατά διάφορα συνθήματα. Σκοπός τους είναι να παραπλανήσουν τους στρατιώτες του Ηρώδη που ψάχνουν να βρουν το νεογέννητο Ιησού, ώστε να μην μπορέσουν να τον σκοτώσουν.
Χαλκιδική: «Κλίκια» και «φταζμίτ’κα»
Στη Χαλκιδική οι γυναίκες, εκτός από τη βασιλόπιτα, πρέπει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς να φτιάξουν «κλίκια» και «φταζμίτ’κα», όπως και άλλα γλυκά για τους καλαντιστές, τους επισκέπτες και τα μέλη της οικογένειας. Συνήθως τα γλυκά αυτά είναι: σαραγλί, σουσαμόπιτα, μπακλαβάς, κανταΐφι κ.ά. Ειδικότερα στην Ορμύλια έκαναν κι ένα ειδικό κουλούρι, σε σχήμα «οχτώ», για τον Άγιο Βασίλειο. Το κουλούρι αυτό το έβαζαν στο εικονοστάσι για το καλό του χρόνου.
Καβάλα: Φωτιά στη δημοτική κοινότητα Μυρτοφύτου
Στη δημοτική κοινότητα Μυρτοφύτου του δήμου Παγγαίου, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς συνηθίζεται τ΄ αγόρια που θα φύγουν στρατιώτες μέσα στη νέα χρονιά να συγκεντρώνουν μεγάλες στοίβες από ξύλα στην πλατεία του χωριού. Το βράδυ της Παραμονής θα ανάψουν μια εντυπωσιακή φωτιά ψέλνοντας τα κάλαντα. Στις δώδεκα ακριβώς, με το χτύπημα του ρολογιού της εκκλησίας, ξεκινάει ένα παραδοσιακό γλέντι με τσίπουρο και γλυκά.
Άβδηρα της Ξάνθης: Πρασόπιτα αντί για βασιλόπιτα
Στα Άβδηρα της Ξάνθης σήμερα ορισμένες νοικοκυρές δεν ζυμώνουν βασιλόπιτα, αλλά, ανοίγουν φύλλο και παρασκευάζουν μία πίτα με πράσο, κιμά και μπαχαρικό κύμινο. Μέσα στην πρασόπιτα βάζουν το φλουρί. Η πίτα ψήνεται σε παραδοσιακό ταψί, που ονομάζεται σινί, και τα παλιότερα χρόνια σερβίρονταν πάνω σε χαμηλό ξύλινο τραπέζι, το σορβά.
Κομοτηνή: Τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς
Στην Κομοτηνή τα Χριστούγεννα δεν λένε κάλαντα αλλά μόνο την Πρωτοχρονιά. Αποβραδίς γυρνούν με αναμμένα φανάρια στολισμένα με κορδέλες χάρτινες και ποικιλόχρωμες, με βαπόρια και τραγουδούν τα κάλαντα από ένα τυπωμένο βιβλίο. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς η νοικοκυρά ζύμωνε τη βασιλόπιτα και άνοιγε φύλλα για να φτιάξει την τυρόπιτα. Μέσα στην τυρόπιτα εκτός από το νόμισμα έβαζε και μικρά ξυλαράκια σε διαφορετικά μεγέθη που είχαν ποικίλο συμβολισμό, το σπίτι, τα ζώα, το στάβλο, τα χωράφια έτσι ώστε όλοι να τύχουν κάτι και να μείνουν ικανοποιημένοι. Το βράδυ την έκοβε ο πατέρας και όλοι ήταν χαρούμενοι. Μετά την βασιλόπιτα, ξεκινούσε το έθιμο της καμήλας το οποίο λοιπόν προέβλεπε ότι την παραμονή το βράδυ της Πρωτοχρονιάς περίπου την ώρα της αλλαγής του χρόνου, καμηλτζήδες και ντιβιτζήδες περνάγανε από όλα τα σπίτια του χωριού και μάζευαν τρόφιμα, φιλοδωρήματα αλλά ακόμη και ρούχα που συνήθως τα έδινε ο νοικοκύρης του σπιτιού.
Κοζάνη: Αναβιώνουν οι Μωμόγεροι
Στην Κοζάνη συνοδεία της ποντιακής λύρας οι Μωμόγεροι γυρίζουν όλες τις γειτονιές των οκτώ δημοτικών διαμερισμάτων (Τετράλοφος, Άγιος Δημήτριος, Αλωνάκια, Σκήτη, Πρωτοχώρι, Κομνηνά, Ασβεστόπετρα, Καρυοχώρι). Χορεύουν και τραγουδούν σε κάθε σπίτι με ευχές για τη νέα χρονιά. Το έθιμο μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τρεις ημέρες και ολοκληρώνεται αφού τα Μωμογέρια περάσουν από όλα τα σπίτια. Συνδέεται με την παράδοση που κράτησαν ζωντανή οι πρόσφυγες που προέρχονταν από ορισμένες περιοχές του Πόντου. To έθιμο των Μωμόγερων συμπεριελήφθηκε- πριν από έναν χρόνο -μετά από πρόταση του υπουργείου Πολιτισμού στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (ΟΥΝΕΣΚΟ).
Φλώρινα: Τα «σούρβα»
Στη Φλώρινα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα μικρά παιδιά πρωί-πρωί λένε τα «σούρβα» τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς. Το βράδυ τα μεσάνυχτα, ανάβουνε μεγάλη φωτιά και ο Πολιτιστικός Σύλλογος προσφέρει κόκκινο κρασί και χωριάτικο λουκάνικο.
Θάσος – Το σπόρπισμα των φύλλων
Στη Θάσο υπάρχει ένα πολύ ιδιαίτερο και παλιό έθιμο. Κάθονται όλοι γύρω από το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά προς τα έξω και ρίχνουν γύρω στ’ αναμμένα κάρβουνα, φύλλα ελιάς, βάζοντας στο νου τους από μια ευχή, χωρίς όμως να την πουν στους άλλους. Όποιου το φύλλο γυρίσει περισσότερο, εκείνου θα πραγματοποιηθεί και η ευχή του.
