Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Σύμφωνα με πληροφορίες τα έθιμα που…πάνε από γενιά σε γενιά την ημέρα της Πρωτομαγιάς έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα. Στη μυθολογία, ο Μάιος ήταν αφιερωμένος στη Θεά Δήμητρα και στην κόρη της Περσεφόνη η οποία, τον μήνα αυτόν ανέβαινε από τον Άδη στη Γη. Το πιο δημοφιλές και διαδεδομένο έθιμο σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας είναι η σύνθεση του πρωτομαγιάτικου στεφανιού από λουλούδια που οι ίδιοι έχουμε κόψει από ανθισμένους αγρούς και κήπους, αν και στις ημέρες μας είθισται να το αγοράζουμε από τα ανθοπωλεία. Μαργαρίτες, παπαρούνες, τριαντάφυλλα, πανσέδες, χαμομήλι και νάρκισσοι αποτελούν κάποιες από τις πιο κλασικές επιλογές για τη σύνθεση του πρωτομαγιάτικου στεφανιού.
Έθιμα στη… μάχη με τον χρόνο
Η παράδοση θέλει την κάθε οικογένεια να δημιουργεί το δικό της στεφάνι και να το κρεμάει στην εξώπορτα ή στα παράθυρα του σπιτιού, προκειμένου να φέρει καλή τύχη και ευημερία. Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι συμβολίζει τη ζωή και πρέπει να μένει στολισμένο στα σπίτια μέχρι τις 23 Ιουνίου, που είναι η γιορτή του Άη Γιάννη του Θεριστή, και τότε το καίνε στις φωτιές. Εκτός από το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, όμως, υπάρχουν κι άλλα ενδιαφέροντα έθιμα.
Στη Μακεδονία
Στη Μακεδονία μια δημοφιλής παράδοση είναι να πηγαίνουν οι άνθρωποι βόλτα στην εξοχή, μαζεύοντας λουλούδια και άνθη της περιοχής. Η βόλτα αυτή είναι συνήθως συνδυασμένη με γλέντι και πικ-νικ. Φέτος στη Θεσσαλονίκη εκδήλωση για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς διοργανώνουν σήμερα, Πέμπτη 1η Μαΐου, από τις 11:00 π.μ. έως τις 4:00 μ.μ. ο δήμος Θεσσαλονίκης και η Γ’ Δημοτική Κοινότητα στην πλατεία Στ. Πολυδώρου, κατά μήκος των τειχών. Όσοι επισκέπτες και Θεσσαλονικείς βρεθούν θα γιορτάσουν με πικ νικ απολαμβάνοντας δωρεάν κρασί και αναψυκτικά, συνοδεία παραδοσιακής μουσικής.
Στη Δυτική Μακεδονία
Στη Δυτική Μακεδονία η Πρωτομαγιά συνδέεται με ποικίλα έθιμα γονιμικού κυρίως χαρακτήρα και τραγούδια. Στη Βλάστη Κοζάνης πρωί -πρωί αδειάζουν τα αγγεία (στάμνες) και φέρνουν φρέσκο νερό από τη βρύση. Τα παιδιά κόβουν κλαδιά οξιάς και τα φέρνουν στους γύρω από το χωριό λόφους, όπου κυρίως τα κορίτσια στήνουν χορούς « πιάνοντας το Μάη». Στολίζουν τις μέσες τους με λυγαριές για να μην τους πονάει τον Ιούνιο στον θερισμό. Στο Τσακνοχώρι Βοϊου στολίζουν τις πόρτες των σπιτιών με πρασινάδες, ενώ στη Γαλατινή κρεμούν στη βρύση ένα πράσινο κλαδί και τρώνε κάτι πολύ νωρίς το πρωί για να « μην τους τσακίσ΄ ο κούκος».
Στη Φλώρινα
Στην πόλη της Φλώρινας το πρωί ανεβαίνουν στον λόφο του Αγίου Παντελεήμονα και συναγωνίζονται ποιος θα μαζέψει πρώτος λουλούδια, να φτιάξουν στεφάνια που στεφανώνονται οι ίδιοι και φροντίζουν στη συνέχεια να τα κρεμάσουν πρώτοι στην εξώπορτα του σπιτιού τους και να… πιάσουν πρώτοι τον Μάη, για το καλό, για γούρι. Οι Φλωρινιώτες παραδοσιακά μέχρι σήμερα χαίρονται τη φύση, χορεύουν και τραγουδούν. Επικαλούνται επίσης τον άγιο Ιερεμία, που γιορτάζει τη Πρωτομαγιά, για να φύγουν από τα σπίτια τους ποντίκια, φίδια κλπ. με την έλευση του Μάη. Έτσι χτυπώντας τον «μασά», ένα μέλος της οικογένειας, γυρίζει την παραμονή όλο το σπίτι και τους βοηθητικούς χώρους και φωνάζει: «Γιερεμία, συντελεία στα ποντίκια ( ή στα φίδια κτλ. )», ή «φύγετε γάτες, φίδια, ποντίκια, γιατί έρχεται ο Μάης».
Στην Κοζάνη
Στην Κοζάνη κόβουν λυγαριά και την τυλίγουν στη μέση, για να γίνουν ευλύγιστοι, αγκαλιάζουν χονδρά δένδρα, για να παχύνουν και να ζήσουν, σαν κι εκείνα, πολλά χρόνια. Αλλού, τα παιδιά ή και άνδρες γυρνούν την Πρωτομαγιά από σπίτι σε σπίτι κρατώντας το «μαγιόξυλο», κλαδί από κυπαρίσσι ή άλλο δένδρο, ή περιφέρουν το «Mαγιόπουλο», άνδρα ή παιδί, στολισμένο με άνθη. Επίσης την Πρωτομαγιά στην Κοζάνη οι οικογένειες επιστρέφουν με τραγούδια στα σπίτια τους στολισμένες με πρασινολούλουδα από την εξοχή. Είναι η εποχή που με τη βελτίωση του καιρού είναι πλέον εφικτά τα μακρινά ταξίδια και η επιστροφή των ξενιτεμένων στο γενέθλιο τόπο τους.
Τραγούδια και πίτες σε χωριά της Δ. Μακεδονίας
Οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας θεωρούν τον Μάη ως τον κατ’ εξοχήν μήνα της άνοιξης και τον προπομπό του καλοκαιριού. Την ίδια μέρα σε κάποια χωριά της Δυτικής Μακεδονίας οι γυναίκες συνηθίζουν να μαζεύουν τα χόρτα που χρησιμοποιούν για φάρμακα (βότανα) και να βγάζουν το ασπρόχωμα ή ασημόχωμα που προορίζεται για λούσιμο όλο το χρόνο. Πιστεύουν ότι έτσι η ψώρα και οι λειχήνες εξαλείφονται. Ο σεβασμός προς τους νεκρούς, οι οποίοι ευρίσκονται ακόμη πάνω στη γη και ετοιμάζονται να ξαναμπούν στους τάφους, οδηγεί τις γυναίκες στα νεκροταφεία προκειμένου να καθαρίσουν τους τάφους από τα χόρτα, να τους ασβεστώσουν και να τους περιποιηθούν, να ανάψουν κεριά και όταν γυρίσουν στα σπίτια να φτιάξουν πίτα που μοιράζουν στη γειτονιά και στους φτωχούς για συχώριο.
Στο Βόλο κι άλλες περιοχές
Ένα θεατρικό έθιμο είναι η «Ανάσταση του Μαγιόπουλου», που αναβιώνει σε περιοχές όπως ο Βόλος, το Ζαγόρι Ηπείρου, ο Καστανιάς Στυμφαλίας κ.ά. Ένας έφηβος παριστάνει στους αγρούς τον πεθαμένο Διόνυσο. Οι κόρες του χωριού του τραγουδούν τον «Κορμό» ένα θρηνητικό τραγούδι με σκοπό να τον αναστήσουν και μαζί με αυτόν και ολόκληρη τη φύση. Η Πρωτομαγιά είναι μία από τις λίγες αργίες που δεν κρύβουν κάποιο θρησκευτικό λόγο και οι ιστορικές πηγές αποκαλύπτουν ότι είναι ένα έθιμο που εντοπίζεται από τα βάθη των αρχαίων χρόνων. Οι συμβολικές διαστάσεις των εθίμων αυτών δεν παύουν να αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της λαογραφικής μας παράδοσης που αν μη τι άλλο μας επιτρέπει να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα και να απολαύσουμε τη φύση που την εποχή της άνοιξης βρίσκεται στα καλύτερά της.
