Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Ο Δεκαπενταύγουστος είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθοδοξίας και οι Έλληνες τιμούν με μεγαλοπρέπεια, λαμπρότητα και ευλάβεια την Κοίμηση της Θεοτόκου. Πολλά τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις που αναβιώνουν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Ανάμεσά τους ξεχωριστή θέση έχουν και αυτά που… ζωντανεύουν σήμερα, παραμονή της Παναγιάς, κι αύριο, ανήμερα, σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας.
Η πανηγυρική γιορτή στην Παναγία Σουμελά
Επίκεντρο των πιστών και των παραδόσεων ο εορτασμός στο Βέρμιο στην Ημαθία. Η Παναγία Σουμελά αποτελεί το σύμβολο της ποντιακής πίστης. Πιστοί από την Βόρεια Ελλάδα και από το εξωτερικό κατακλύζουν την Παναγία Σουμελά στις πλαγιές του Βερμίου, κοντά στο χωριό Καστανιά, για τη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου. Η εκκλησία κτίστηκε το 1951 από τους πρόσφυγες του Πόντου, στη μνήμη της ιστορικής ομώνυμης μονής, τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στο όρος Μελά, κοντά στην Τραπεζούντα του Πόντου. Εκεί φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, ο Τίμιος Σταυρός και το Ευαγγέλιο. Σημειώνεται ότι την εικόνα φιλοτέχνησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Χιλιάδες ευλαβείς προσκυνητές, καθώς και εκπρόσωποι Ομοσπονδιών και Ποντιακών Σωματείων από την Ελλάδα και το εξωτερικό ζούνε ανεπανάληπτες στιγμές θρησκευτικής κατάνυξης. Μετά τον εσπερινό της παραμονής, στις 14 Αυγούστου, γίνεται η λιτάνευση της Εικόνας και στη συνέχεια ακολουθούν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με ποντιακά συγκροτήματα. Ανήμερα, το πρωί της Παναγίας, 15 Αυγούστου, τελείται επίσημη θεία λειτουργία στον ιερό ναό της Παναγίας, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Μετά το τέλος της λειτουργίας ακολουθούν παραδοσιακοί χοροί με τοπικά παραδοσιακά συγκροτήματα.
Οι καβαλάρηδες της Σιάτιστας
Στα βάθη των αιώνων χάνεται το έθιμο των «Καβαλάρηδων της Σιάτιστας» στην Κοζάνη. Πρόκειται για ένα από σημαντικότερα έθιμα που παραμένει αναλλοίωτο στο χρόνο και έχει τις ρίζες του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όταν αποτελούσε μια ευκαιρία στους σκλαβωμένους να δείξουν τη λεβεντιά και τον πόθο τους για την ελευθερία. Κάθε χρόνο συγκεντρώνει προσκυνητές απ’ όλη τη Δυτική Μακεδονία και από κάθε περιοχή της Ελλάδας. Η Σιάτιστα πανηγυρίζει την γιορτή της Παναγίας στο μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που βρίσκεται στο χωριό Μικρόκαστρο 12 χλμ. δυτικά της κωμόπολης. Στο μοναστήρι φυλάσσεται και η θαυματουργή ασημένια εικόνα τής Παναγίας της Ελεούσας. Ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, οι καβαλάρηδες ξεκινούν το πρωί για να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας στο ομώνυμο μοναστήρι. Το μεσημέρι οι παρέες των καβαλάρηδων με τα στολισμένα άλογα μπαίνουν επιβλητικά στη Σιάτιστα. Στην πλατεία τους υποδέχεται ο κόσμος και τότε θα ξεκινήσουν το γλέντι και ο χορός σε πλατείες και σπίτια.
Πολλά τα έθιμα στη Χαλκιδική
Με κατάνυξη και μεγαλοπρέπεια τιμάται η Κοίμηση της Θεοτόκου και στη Χαλκιδική. Ιδιαίτερα λαμπρός είναι ο εορτασμός στη Μεγάλη Παναγία του δήμου Αριστοτέλη, εκεί όπου βρίσκεται το Μεγάλο Προσκύνημα. Ο ιερός ναός της Παναγίας βρίσκεται 1,5 χλμ. ανατολικά του χωριού Μεγάλη Παναγία, μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον όπου παλαιότερα υπήρχε το ξωκκλήσι του Αγίου Κωνσταντίνου. Μετά τις ζημιές από το σεισμό του 1932 στην περιοχή, η εκκλησία ξαναχτίστηκε από την αρχή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο που εικάζεται ότι χρονολογείται από το 1870 και η παράδοση λέει ότι το έφτιαξαν δυο τεχνίτες στη Βουλγαρία όπου το δούλευαν για επτά ολόκληρα χρόνια. Έξω από τον περίβολο του Προσκυνήματος και κάτω από τον ναό βρίσκεται το Αγίασμα της Παναγίας με τρεχούμενο νερό.
Ο Επιτάφιος στη Σάρτη
Η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου είναι ίσως η μεγαλύτερη γιορτή για τους Αφησιανούς στη Σάρτη Σιθωνίας. Κάτοικοι και επισκέπτες τη μέρα του Δεκαπενταύγουστου πηγαίνουν στον ιερό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου για να προσευχηθούν και να λάβουν την ευλογία από τον Αγιασμό που τελείται μπροστά στη θαυματουργή εικόνα. Σήμερα, παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, η Σάρτη έχει το έθιμο να στολίζει τον επιτάφιο με λουλούδια ενώ σήμερα το βράδυ θα γίνει και η περιφορά του επιταφίου μέσα στα σοκάκια του χωριού. Ανήμερα της Παναγίας τελείται η πανηγυρική θεία λειτουργία, και στο τέλος κατεβάζουν από τον θρόνο της την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας, ώστε να κάνουνε τον Αγιασμό, τον οποίο μάλιστα αργότερα τον παίρνει ο κόσμος μαζί του στο σπίτι για ευλογία. Οι Αφησιανοί τηρούν το έθιμο που έφεραν από τη πατρίδα τους στη Μικρά Ασία.
Διαβασμένο φαγητό στους πιστούς στην Πορταριά
Η Κοίμηση της Θεοτόκου γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα και στην Πορταριά του δήμου Νέας Προποντίδας. Εκεί, πανηγυρίζει ο κεντρικός ιερός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας, η οποία χρονολογείται στο 1840. Τον Δεκαπενταύγουστο αναβιώνει στην Πορταριά ένα έθιμο που χρονολογείται πάνω από 100 χρόνια τώρα. Ανήμερα της γιορτής μετά τη θεία λειτουργία χτυπάει η καμπάνα της εκκλησίας και καλεί τους πιστούς να πάρουν το διαβασμένο φαγητό από τον ιερέα. Το φαγητό είναι μοσχάρι μαγειρεμένο με κρεμμύδια, πατάτες και κρασί και μαγειρεύεται κατά τη διάρκεια της νύχτας μέσα σε καζάνια, από τις οικογένειες που έχουν αναλάβει το πανηγύρι.
Το σταρόγαλο στο Παλιούρι
Στο Παλιούρι Κασσάνδρας οι πιστοί στην εκκλησία προσκυνούν τη χάρη της Παναγίας. Αμέσως μετά, και σύμφωνα με το έθιμο, μοιράζεται στον κόσμο το παραδοσιακό σταρόγαλο που έχουν φτιάξει οι γυναίκες του χωριού. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρασκευή του σταρόγαλου γίνεται μόνο από γυναίκες οι οποίες από την προηγούμενη χρονιά έχουν κάνει τάμα στην Παναγία.
Η Παναγία της Θάσου
Στην Παναγία της Θάσου, χωριό που πήρε το όνομά του από τη Θεοτόκο, οι πιστοί συρρέουν στον ιερό ναό της Κοίμησης για να συμμετέχουν σε ένα μεγάλο τραπέζι. Μετά τη λιτάνευση της εικόνας, όλοι μαζεύονται στο προαύλιο της εκκλησίας για να πάρουν μέρος στο γλέντι με μεζέδες, άφθονο κρασί, μουσική και χορό.
