Thursday , 13 February 2025

Εκοιμήθη ο αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος – Το έργο και η διαδρομή του ιεράρχη

«Έφυγε» σε ηλικία 95 ετών ο αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος, έπειτα από πολυήμερη νοσηλεία στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», όπου είχε μεταφερθεί εσπευσμένα από τα Τίρανα. Ο αγαπημένος ιεράρχης ήταν εκείνος που ουσιαστικά το 1992 ανασύστησε την Ορθόδοξη Εκκλησίας της Αλβανίας λαμβάνοντας παράλληλα τη θέση του Προκαθημένου της. Αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή για την ειρηνική συμβίωση μεταξύ των κοινοτήτων με διαφορετικές θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις και δίδασκε πάντα την αξία του διαλόγου και της συμφιλίωσης.

Η επιδείνωση της υγείας του
Όλα ξεκίνησαν μέσα στο Δεκέμβριο του 2024, όταν εισήχθη στο νοσοκομείο «Υγεία» στα Τίρανα με εποχική ίωση. Η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε κατά τη νοσηλεία του, εξαιτίας της γαστρορραγίας που παρουσίασε. Για το λόγο αυτό χρειάστηκε να γίνει στις 3 Ιανουαρίου 2025 η αεροδιακομιδή του από τα Τίρανα στην Αθήνα με αεροσκάφος C-27J, το οποίο διέθεσαν οι Ένοπλες Δυνάμεις, μετά από σχετικό αίτημα του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ). Ο αρχιεπίσκοπος εισήχθη στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» στην Αθήνα όπου λίγες μέρες μετά η κατάστασή του παρουσίασε ραγδαία επιδείνωση και διασωληνώθηκε.

Ποιος ήταν ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος
Ο κατά κόσμον Αναστάσιος Γιαννουλάτος γεννήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1929 στον Πειραιά. Αριστούχος απόφοιτος του Β’ Γυμνασίου Αρρένων Αθηνών, σπούδασε στη Θεολογική Σχολή Αθηνών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου για να λάβει το πτυχίο του το 1952, επίσης με άριστα, επιτυγχάνοντας την υψηλότερη βαθμολογία πτυχιούχου της Θεολογικής Σχολής Αθηνών – 9,53. Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές Θρησκειολογίας, Eθνολογίας, Iεραποστολικής, Aφρικανολογίας, στα Πανεπιστήμια Aμβούργου και Mαρβούργου Γερμανίας (1965-1969), ως υπότροφος του γερμανικού Ιδρύματος Alexander von Humboldt. Ήταν προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας. Υπήρξε από τους πιο αγαπητούς και επιδραστικούς ιεράρχες των τελευταίων δεκαετιών με πλούσιο ιεαραποστολικό έργο στη διαδρομή του. Θεολόγος, κληρικός, συγγραφέας, ομότιμος καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ο αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιος αφήνει πίσω του μία πλούσια παρακαταθήκη ενώ το 2000 είχε προταθεί για Νόμπελ Ειρήνης. Στην Ελλάδα, υπηρέτησε ως λαϊκός θεολόγος αρχικά και εργάσθηκε σε διάφορους τομείς της εσωτερικής ιεραποστολής – κήρυγμα, χριστιανική αρθρογραφία, κατήχηση, οργάνωση κύκλων βιβλικών μελετών, νεανικών και φοιτητικών κατασκηνώσεων. Δραστηριοποιήθηκε έντονα σε οργανώσεις ορθόδοξης νεολαίας και το 1959 ίδρυσε το πρώτο ιεραποστολικό περιοδικό στην Ελλάδα με τίτλο «Πορευθέντες». Θεμελίωσε δε την ελληνόφωνη ιεραποστολική συνείδηση τον 20ό αιώνα, με την ίδρυση του «Διορθόδοξου Ιεραποστολικού Κέντρου».

Η δράση του στην Ανατολική Αφρική
Ο αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος είχε σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη αναγέννηση της Εξωτερικής Ιεραποστολής της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στη δεκαετία 1981-1991, ως Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Ειρηνουπόλεως – Ανατολικής Αφρικής (Κένυα, Ουγκάντα, Τανζανία), ίδρυσε και οργάνωσε την Πατριαρχική Σχολή «Αρχιεπίσκοπος Kύπρου Μακάριος», την οποία διηύθυνε επί δεκαετία. Χειροτόνησε 62 Αφρικανούς κληρικούς και χειροθέτησε 42 αναγνώστες – κατηχητές προερχομένους από 8 αφρικανικές φυλές, ενώ συγχρόνως προώθησε τις μεταφράσεις της Θείας Λειτουργίας σε 4 αφρικανικές γλώσσες. Μερίμνησε για τη σταθεροποίηση 150 περίπου ορθοδόξων ενοριών και πυρήνων και την ανέγερση δεκάδων ναών, ανήγειρε 7 ιεραποστολικούς σταθμούς, ενώ φρόντισε για τη δημιουργία σχολείων και ιατρικών σταθμών.

Το εκκλησιαστικό του έργο στην Αλβανία
Ο Αναστάσιος υπήρξε Πατριαρχικός Έξαρχος στην Αλβανία (Ιανουάριος 1991 – Ιούνιος 1992) και στη συνέχεια Τιτουλάριος Μητροπολίτης Ανδρούσης (Aύγουστος 1991 – Ιούνιος 1992). Από τις 24 Ιουνίου 1992 έγινε αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας. Το εκκλησιαστικό έργο του Αναστασίου κορυφώθηκε με την αποστολή που του ανέθεσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την εκ των ερειπίων αναστήλωση της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας, η οποία είχε καταρρεύσει ύστερα από τον επί 46 έτη διωγμό του κράτους που είχε αυτοπροσδιοριστεί ως «αθεϊστικό». Συγκροτήθηκαν πάνω από 400 ενορίες, ενώ ίδρυσε τη Θεολογική-Ιερατική Σχολή (Ακαδημία) «Ανάστασις» στο Δυρράχιο (1992), το Εκκλησιαστικό Λύκειο «Tίμιος Σταυρός» στο Αργυρόκαστρο (1998) και στο Σουκθ-Δυρράχιο (2007), τα οποία σήμερα λειτουργούν σε ιδιόκτητα συγκροτήματα, και 50 Κέντρα Νεολαίας σε διάφορες πόλεις. Μόρφωσε και χειροτόνησε 145 νέους κληρικούς, ενώ φρόντισε για την έκδοση λειτουργικών και άλλων θρησκευτικών βιβλίων. Συνέστησε Τεχνική Υπηρεσία στην Εκκλησία της Αλβανίας και μερίμνησε για την ανοικοδόμηση 150 νέων ναών, την αναστήλωση 70 μοναστηριών και εκκλησιών-πολιτιστικών μνημείων και την επισκευή 160 ναών και 45 εκκλησιαστικών κτιρίων (Αρχιεπισκοπή, Μητροπόλεις, σχολεία, κλινικές, ξενώνες, κατασκηνώσεις νεολαίας, κ.α.), στο σύνολο 425 κτίρια. Θεμελίωσε το πρώτο γυναικείο μοναστήρι (Σκήτη των Αγίων Μυροφόρων), στο οποίο ασκητεύει από το 2011 μία μοναχή. Ανέπτυξε τη φιλανθρωπική μέριμνα της Εκκλησίας, με διανομή εκατοντάδων τόνων τροφίμων, ιματισμού, φαρμάκων. Ίδρυσε την πρώτη ορθόδοξη αλβανική εφημερίδα (Ngjallja), το παιδικό περιοδικό Gëzohu (Χαίρε), το νεανικό περιοδικό Kambanat (Καμπάνες), την επιστημονική επιθεώρηση Kërkim (Αναζήτηση), το δελτίο «News from Orthodoxy in Albania», και Ραδιοφωνικό σταθμό. Μερίμνησε για τη δημιουργία Εργαστηρίων της Εκκλησίας (τυπογραφείο, κηροπλαστείο, ξυλουργείο, εργαστήρια αγιογραφίας και αποκαταστάσεως εικόνων) και πραγματοποίησε αγώνες για τη διεκδίκηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Παράλληλα με την ανασύσταση της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ανέπτυξε προγράμματα στους τομείς εκπαιδεύσεως, υγείας, κοινωνικής προνοίας, αγροτικής αναπτύξεως, πολιτισμού και οικολογίας. Στην κρίση του Κοσσυφοπεδίου (1999) οργάνωσε ανθρωπιστικό πρόγραμμα με το οποίο βοήθησε 33.000 περίπου πρόσφυγες σε διάφορα μέρη της Αλβανίας.

Οι τιμητικές διακρίσεις
Πολλές ήταν οι τιμητικές διακρίσεις του αρχιεπισκόπου Αναστάσιου. Μεταξύ άλλων ήταν ανεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 1993. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας: της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού ΗΠΑ. Επίσης έχει παρασημοποιηθεί με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, το Μεγαλόσταυρο της Ρουμανικής Δημοκρατίας, το Σταυρό του Αποστόλου Ανδρέου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, τον Τίμιο Σταυρό του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου Α΄ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, το Σταυρό του Ισαποστόλου Βλαδιμήρου Α΄ του Πατριαρχείου Ρωσίας, το Μεγαλόσταυρο του Αποστόλου Παύλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, το Σταυρό των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας Τσεχίας και Σλοβακίας, το Σταυρό της Αγίας Αικατερίνης της Ιεράς Μονής Σινά, το χρυσό Σταυρό μετά δαφνών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, το Αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το χρυσό κλειδί της Θεσσαλονίκης, της Αθήνας και της Λαμίας μεταξύ άλλων πόλεων.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *