Tuesday , 20 May 2025

Κυριακή του Θωμά: Η ξεχωριστή σημασία της ημέρας για τους Πόντιους – Γιορτάζουν το «Αντίπασχα» στα κοιμητήρια

Κυριακή του Θωμά σήμερα, 27 Απριλίου. Είναι η πρώτη Κυριακή μετά το Πάσχα. Αυτή η ημέρα έχει ξεχωριστή σημασία για τους Πόντιους. Είναι το «Αντίπασχα», όπως λένε, η ημέρα όπου γιορτάζουν ένα ιδιαίτερο Πάσχα. Και χαρακτηρίζεται ιδιαίτερο καθώς το «περνούν» με αγαπημένα τους πρόσωπα τα οποία δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή. Γιορτάζεται το ταφικό έθιμο των Ποντίων. Σύμφωνα με το ποντιακό έθιμο, την Κυριακή του Θωμά οι συγγενείς των νεκρών επισκέπτονται τα κοιμητήρια. Τα περιποιούνται τα καθαρίζουν και τα στολίζουν με λουλούδια και …. στρώνουν το πασχαλινό τραπέζι.

Στην Καλαμαριά: Το ταφικό έθιμο του Πόντου
Ένα ιδιαίτερο έθιμο με καταγωγή από τον Πόντο πραγματοποιείται σήμερα, για ακόμη μια χρονιά από την Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας σήμερα, Κυριακή του Θωμά, επισκέπτονται, τους νεκρούς τους στα Κοιμητήρια της Καλαμαριάς. Ακολουθεί το παραδοσιακό ποντιακό Παρακάθ’. Στις 11.00 το πρωί τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση. Στη συνέχεια απλώνουν τραπεζομάντηλα πάνω στους τάφους, όπου στήνεται το γιορτινό τραπέζι, στο οποίο τοποθετούνται κόκκινα αυγά και άλλα ποντιακά εδέσματα προς τιμήν των νεκρών. Ακολουθεί τραγούδι και χορός με τη συνοδεία της ποντιακής λύρας. Σύμφωνα με το ποντιακό έθιμο θεωρείται ότι οι ψυχές των νεκρών ανεβαίνουν από τον Άδη την ημέρα της Ανάστασης για να παραμείνουν ως την ημέρα του Αγίου Πνεύματος.

Και στο Αξιοχώρι του νομού Κιλκίς
Την Κυριακή του Θωμά, για μια ακόμη συνεχόμενη χρονιά, από το 1922 μέχρι σήμερα, θα γιορταστεί το έθιμο του ανταμώματος όλων των Αξιοχωριτών του Κιλκίς από όλα τα μέρη της Ελλάδας προς τιμήν των νεκρών τους στα κοιμητήρια του χωριού. Η ιστορία ξεκίνησε με τον ερχομό των Ποντίων προσφύγων, το 1922, οι οποίοι έφεραν και το έθιμο αυτό από τον Πόντο. Αυτό το έθιμο το αποδέχθηκαν και οι μετέπειτα ερχόμενοι στο χωριό πρόσφυγες από τη Θράκη, την Ανατολική Ρωμυλία και τη Μικρά Ασία, καθώς και οι Σαρακατσάνοι. Μετά το πέρασμα εκατονταετίας το έθιμο συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας με λιγότερους να τρώνε και να πίνουν, ενώ αρκετοί είναι εκείνοι που πραγματοποιούν τρισάγιο και προσφέρουν απλά κεράσματα προς τιμήν των νεκρών τους.

Το έθιμο
Το ταφικό έθιμο τηρείται σε αρκετές περιοχές που ζουν Πόντιοι. Από τη Νέα Κρώμνη Δράμας, τη Χαρίεσσα Νάουσας, την Καλαμαριά και τη Νέα Τραπεζούντα Πιερίας μέχρι τα Σούρμενα, τον Κορυδαλλό, τις Αχαρνές, τον Ασπρόπυργο, την Καλλιθέα, την Αγία Βαρβάρα της Αττικής. Επίσης το έθιμο τηρείται σε Πρωτοχώρι και Λευκόβρυση Κοζάνης, Μεσιανό Πέλλας, Κομοτηνή, Σάπες Ροδόπης και Πρόχωμα Θεσσαλονίκης με τη διαφορά ότι αναβιώνει τη δεύτερη μέρα του Πάσχα. Έτσι το έμαθαν από τους προγόνους στον Πόντο, έτσι ήρθε και στην Ελλάδα. Στο Θρυλόριο Κομοτηνής το έθιμο αναβιώνει ανήμερα του Αγίου Πνεύματος.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *