Thursday , 28 March 2024

ΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ-«Αυξάνουμε κατά 12% την υπερωριακή εργασία και μειώνουμε κατά 15% τις ασφαλιστικές εισφορές για τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης»

Συνέντευξη στην Όλγα Γιοβαντζάκη

Μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου αναμένεται να καταβληθούν σε 60.000 δικαιούχους οι αυξημένες συντάξεις χηρείας, σύμφωνα με τον υφυπουργό Εργασίας, Νότη Μηταράκη. Όσον αφορά το ασφαλιστικό μοντέλο που προωθεί η κυβέρνηση, ο κ. Μηταράκης σημείωσε πως «είναι ένα μικτό σύστημα τριών πυλώνων, το οποίο θα ενσωματώνει τόσο τα διανεμητικά όσο και τα κεφαλαιοποιητικά στοιχεία» ενώ εκτιμά πως η επικουρική σύνταξη θα είναι μεγαλύτερη από τα 180 ευρώ που είναι σήμερα.   

Κύριε Μηταράκη, δυόμιση μήνες μετά τις εκλογές καλείστε να υλοποιήσετε τις προεκλογικές σας δεσμεύσεις. Με ταχύτατους ρυθμούς κινείται η κυβέρνηση όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στον ασφαλιστικό φορέα. Ποιες είναι οι αλλαγές που προωθείτε στο νέο επικουρικό σύστημα;

«Συνεκτιμώντας τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος, προχωράμε, είναι αλήθεια, πιο γρήγορα σε σχέση με τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις και η χώρα έχει ήδη γυρίσει σελίδα. Υλοποιούμε τις υποσχέσεις μας με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα αλλά και μεθοδική δουλειά. Είναι ενδεικτικό ότι στο υπουργείο Εργασίας λαμβάνουμε καθημερινά ευχαριστήρια μηνύματα από μεμονωμένους πολίτες οι οποίοι βλέπουν τις υποθέσεις τους σιγά σιγά να επιλύονται σε θεσμικό επίπεδο. Τα οικονομικά αδιέξοδα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, είχαν υπονομεύσει τον κοινωνικό χαρακτήρα του κράτους και είχαν οδηγήσει πολλούς πολίτες να απολέσουν την εμπιστοσύνη τους στην Πολιτεία. Το ασφαλιστικό σύστημα που ίσχυε μέχρι τώρα στην Ελλάδα είναι ξεπερασμένο καθώς σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1930 και όπως γίνεται αντιληπτό, τα δεδομένα τόσο σε δημογραφικό, όσο και σε δημοσιονομικό επίπεδο, ήταν εντελώς διαφορετικά. Ο τρόπος που ήταν μέχρι τώρα δομημένο το ασφαλιστικό, με τον απόλυτα διανεμητικό χαρακτήρα και τη σχεδόν αποκλειστική του εξάρτηση από τις κρατικές παροχές, το καθιστούσε ευάλωτο τόσο σε δημογραφικές, όσο και σε δημοσιονομικές πιέσεις που απειλούν σήμερα σχεδόν το σύνολο των χωρών του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Βάσει της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2018 για τη γήρανση του πληθυσμού, προβλέπεται ότι μέχρι το 2070 το μερίδιο του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ θα συρρικνωθεί στο 4,5% επί του παγκόσμιου πληθυσμού, με τη χώρα μας να πρωτοστατεί στα ποσοστά γήρανσης. Με αυτά τα δεδομένα πλέον, το ισχύον σύστημα ασφάλισης δεν είναι βιώσιμο ως έχει –κάτι στο οποίο συμφωνούν όλοι – και θα πρέπει να αλλάξει. Το ασφαλιστικό μοντέλο το οποίο εισηγούμαστε είναι ένα μικτό σύστημα τριών πυλώνων, το οποίο θα ενσωματώνει τόσο τα διανεμητικά όσο και τα κεφαλαιοποιητικά στοιχεία, μοιράζοντας το ρίσκο και εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά του. Θωρακισμένο πλέον από τους παράγοντες που αναφέρθηκαν παραπάνω, θα μετατραπεί από ‘δημοσιονομικό βάρος’ που είναι σήμερα, σε μοχλό ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία. Ο πρώτος πυλώνας θα συγκροτείται από την εθνική σύνταξη, η οποία παραμένει κρατική, υποχρεωτική, διανεμητική (pay-as-you-go) και αναδιανεμητική, χρηματοδοτούμενη από τον κρατικό προϋπολογισμό μέσα από τη φορολογία και από την ανταποδοτική σύνταξη, το ύψος της οποίας θα πρέπει να συνδέεται πιο αναλογικά από ό,τι προβλέπεται σήμερα, με τις καταβληθείσες εισφορές. Ο δεύτερος πυλώνας θα είναι κεφαλαιοποιητικός και εξίσου υποχρεωτικός. Οι εισφορές, τόσο από τους εργαζόμενους, όσο και από τους εργοδότες κεφαλαιοποιούνται και διατηρούνται σε έναν ατομικό λογαριασμό, κάτι σαν ατομικό κουμπαρά, ο οποίος θα ανήκει στον ασφαλισμένο και ο οποίος ουσιαστικά θα ‘αυγατίζει’, εξασφαλίζοντας στον εργαζόμενο όταν φτάσει σε ηλικία συνταξιοδότησης, σημαντικές οικονομικές αποδόσεις. Με την υπάρχουσα οικονομική κρίση για ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων, οι ασφαλιστικές εισφορές είναι η μοναδική αποταμίευση που θα μπορέσουν να κάνουν στη ζωή τους, επομένως οι καλύτερες αποδόσεις είναι πολύ σημαντικές.

Έτσι σταδιακά, η επικουρική θα αποτελεί σημαντικό κομμάτι της συνολικής σύνταξης ενώ σήμερα, η μέση επικουρική δεν ξεπερνά τα 180 ευρώ.

Ο δεύτερος πυλώνας θα έχει εξίσου υποχρεωτικό χαρακτήρα ενώ θα εξασφαλίζει στους ασφαλισμένους σημαντικούς βαθμούς ελευθερίας: ηλικία λήψης προϊόντος, μείγμα εφάπαξ και μηνιαίων καταβολών και επενδυτική στρατηγική αλλά και εναλλακτικό επενδυτικό φορέα πέραν του κρατικού. Οι εναλλακτικοί φορείς ασφάλισης θα μπορούν να είναι επαγγελματικά ταμεία ή επενδυτικές και ασφαλιστικές εταιρείες που θα ελέγχονται αυστηρά και θα επιβλέπονται από την Τράπεζα της Ελλάδος και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Το ΕΤΕΑΕΠ, αναμορφώνεται και αναβαθμίζεται σε διαχειριστή της νέας επικουρικής, όντας ταυτόχρονα και ο δημόσιος φορέας επενδυτικής στρατηγικής ενώ βασικό ρόλο έχει και η σημερινή εταιρεία διαχείρισης των διαθεσίμων των ασφαλιστικών ταμείων.

Τέλος, ο τρίτος πυλώνας παραμένει αποκλειστικά προαιρετικός, κεφαλαιοποιητικός και ιδιωτικός. Ο εργαζόμενος θα έχει τη δυνατότητα να επενδύσει ένα μέρος των αποταμιεύσεών του ώστε με το τέλος του εργασιακού του βίου να έχει εξασφαλίσει ένα επιπλέον εισόδημα. Η δυνατότητα αυτή υπάρχει και σήμερα στη χώρα μας αλλά πλέον θα δοθούν επιπλέον φορολογικά κίνητρα, προκειμένου να αυξήσουμε τη συμμετοχή των εργαζομένων.

Το νέο επικουρικό σύστημα εξετάζεται να εφαρμοσθεί στους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας από 1/1/2021, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση σε αυτό και να διασφαλιστούν οι σημερινές παροχές. Καθώς οι σημερινοί ασφαλισμένοι παραμένουν στο ισχύον σύστημα και καταβάλλουν εισφορές, το έλλειμμα του νέου συστήματος θα είναι απολύτως διαχειρίσιμο. Βάσει των μέχρι τώρα υπολογισμών, το σωρευτικό κόστος της σαρανταετούς πλήρους μετάβασης στο νέο επικουρικό σύστημα δεν θα ξεπερνά το 0.5% του σωρευτικού ΑΕΠ, επομένως θα είναι οικονομικά βιώσιμο. Επιπλέον, εκτιμάται ότι με την πλήρη μετάβαση στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικής ασφάλισης, θα δημιουργηθούν στην ελληνική αγορά κεφάλαια, που ενδέχεται να ξεπεράσουν και τα 50 δισ. ευρώ, δίνοντας μια ανάσα στην ελληνική οικονομία».

Εκτιμάτε ότι η κυβέρνηση έχει τον χρόνο να επανυπολογίσει και να κατανέμει τις συντάξεις χηρείας, σύμφωνα με την αρχική της υπόσχεση;

«Ο ανάλγητος νόμος Κατρούγκαλου μεταξύ των αλλαγών που έφερε στο ασφαλιστικό, προέβλεπε και δραματική μείωση των συντάξεων χηρείας αλλά και αύξηση του ορίου ηλικίας του επιζώντος συζύγου και διαζευγμένου, κάτι που πυροδότησε, όπως ήταν φυσικό, την έντονη αντίδραση της εν λόγω κατηγορίας πολιτών. Έπειτα από την κοινωνική κατακραυγή που υπήρξε, η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, αποφάσισε να τροποποιήσει τον νόμο Κατρούγκαλου τον Μάιο του 2019, όμως και εδώ βρεθήκαμε σε ακόμη ένα παράδοξο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ η σχετική εγκύκλιος για τον επανυπολογισμό των συντάξεων χηρείας είχε εκδοθεί και υπογραφεί, δεν υπήρχε το κατάλληλο λογισμικό, ώστε να προχωρήσει η καταβολή τους. Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε καθήκοντα στο υπουργείο Εργασίας, προτεραιότητα μας ήταν να προχωρήσουμε στην απαραίτητη προσαρμογή του λογισμικού στον ΕΦΚΑ, προκειμένου οι αυξημένες συντάξεις χηρείας να καταβληθούν στο τέλος του Σεπτεμβρίου. Η δέσμευση μας έγινε πράξη και έτσι τέλη του μηνός περίπου 60.000 δικαιούχοι θα λάβουν τις αυξημένες συντάξεις χηρείας ενώ ο επιζών σύζυγος θα συνεχίζει να λαμβάνει τη σύνταξη θανάτου ανεξάρτητα από την ηλικία του. Όσον αφορά στο ζήτημα των αναδρομικών, που αντιστοιχούν στις αυξήσεις τεσσάρων μηνών και συγκεκριμένα στο διάστημα Ιουνίου – Σεπτεμβρίου 2019, κατά το οποίο ισχύει ο νέος νόμος, αυτά θα καταβληθούν συνολικά τέλη Οκτωβρίου, δίνοντας τέλος στην ανησυχία των δικαιούχων. Τέλος, σημαντική πρωτοβουλία του υπουργείου Εργασίας υπήρξε και η υπογραφή της εφαρμοστικής εγκυκλίου για την έκδοση συντάξεων θανάτου λόγω φυσικών καταστροφών, που επίσης δεν είχε μεριμνήσει να υπογράψει η προηγούμενη κυβέρνηση. Πλέον, μετά την έκδοση της σχετικής εγκυκλίου στις 2 Αυγούστου, άνοιξε ο δρόμος για να χορηγηθούν οι συντάξεις στους δικαιούχους, πολλοί εκ των οποίων είναι πληγέντες της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι».

Τι εντυπώσεις αποκομίσατε κατά την απροειδοποίητη επίσκεψη σας με τον υπουργό Εργασίας, Γιάννη Βρούτση στον ΕΦΚΑ;

«Από την ώρα που αναλάβαμε το υπουργείο Εργασίας, έχουμε πραγματοποιήσει μια σειρά από απροειδοποίητες επισκέψεις σε υποκαταστήματα του Ε.Φ.Κ.Α., προκειμένου να διαπιστώσουμε δια ζώσης τα προβλήματα που υπάρχουν και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες, οι εργαζόμενοι στον φορέα καλούνται να ανταπεξέλθουν στο δύσκολο έργο τους. Σε όλα τα υποκαταστήματα εντοπίστηκαν κοινά προβλήματα, τα οποία αναλύονται στην υποστελέχωση βασικών τμημάτων του φορέα, ιδίως σε εκείνα της απονομής συντάξεων και στις τεράστιες ελλείψεις σε υλικοτεχνικές υποδομές. Παράλληλα, συνομιλήσαμε και με ασφαλισμένους οι οποίοι στέκονταν όρθιοι, σχηματίζοντας ουρές και περιμένοντας αγανακτισμένοι να υποβάλουν τα αιτήματά τους στους εργαζόμενους του Ε.Φ.Κ.Α. Οι εργαζόμενοι στα υποκαταστήματα προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με τον πρωτοφανή όγκο των αιτήσεων και των ανεπίλυτων υποθέσεων αλλά αυτό είναι ανέφικτο υπό αυτές τις συνθήκες. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη προχωρήσαμε στην επιστροφή 86 επιπλέον υπαλλήλων στα τμήματα έκδοσης συντάξεων του Ε.Φ.Κ.Α., προκειμένου να επιταχύνουμε την έκδοση των παλαιών συντάξεων. Παράλληλα, τις επόμενες ημέρες υπογράφουμε κοινή υπουργική απόφαση με το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να ενισχυθούν με επιπλέον προσωπικό και τα αντίστοιχα τμήματα στο πρώην Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Ωστόσο, πάγιος στόχος μας παραμένει ο εξορθολογισμός και η σωστή λειτουργία του μηχανογραφικού συστήματος καθώς αυτή τη στιγμή παραμένουν 22 ανεξάρτητα πληροφοριακά συστήματα τα οποία δεν επικοινωνούν καθόλου μεταξύ τους και η ολοκλήρωση του ψηφιακού χάρτη με την μετάβαση στην ψηφιακή σύνταξη. Η ενοποίηση του Ε.Φ.Κ.Α. στην πραγματικότητα υπήρξε μόνο στα χαρτιά και στις ταμπέλες ενώ τα συστήματα μεταξύ τους δεν έχουν ενημερωθεί και σε πολλές περιπτώσεις οι φορείς προσπαθούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους δια αλληλογραφίας».

Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός σχετικά με την καταβολή των αναδρομικών συντάξεων και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας;

«Στο πλαίσιο κάθε ευνομούμενου κράτους που σέβεται την δικαιοσύνη και τιμά τις δημοκρατικές διαδικασίες, η εκτελεστική εξουσία συμμορφώνεται και εφαρμόζει τις αποφάσεις της δικαστικής. Αναμένουμε την απόφαση του ΣτΕ προκειμένου να γνωρίζουμε το τελικό ποσό των αναδρομικών που θα πρέπει να καταβληθούν, έτσι ώστε να μπορέσουμε να χαράξουμε την πολιτική αποπληρωμής τους εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος, διασφαλίζοντας παράλληλα τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας».

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να ενισχύεται σταθερά η μερική εκ περιτροπής απασχόληση σε σχέση με την πλήρη καθώς και την άνθιση της ανασφάλιστης εργασίας. Προεκλογικά σας ακούσαμε να μιλάτε  για καλύτερες δουλειές και αύξηση του κατώτατου μισθού. Ποιοι είναι οι στόχοι της κυβέρνησης;

«Πρωτεύων στόχος του υπουργείου Εργασίας, είναι η προώθηση μιας δυναμικής και μακροχρόνιας ανάπτυξης, η οποία θα διασφαλίζει στους νέους ποιοτικές θέσεις εργασίας. Μιλάμε για θέσεις πλήρους απασχόλησης, που διασφαλίζουν παράλληλα ένα καλό εισόδημα στον εργαζόμενο. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε ασυδοσία στην αγορά εργασίας, με συνεχείς παραβιάσεις της εργασιακής και ασφαλιστικής νομοθεσίας που επιβάρυναν τόσο τους εργαζόμενους όσο και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Ο Πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη ΔΕΘ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα αυτό, κάνοντας ξεκάθαρο πως καμία φιλοεπενδυτική πολιτική δεν πρόκειται να εκληφθεί ως διαβατήριο για την ασυδοσία.

Προς την κατεύθυνση αυτή, μια σειρά τολμηρών μέτρων έχουν προταθεί προκειμένου να θωρακίσουμε τα εργασιακά δικαιώματα, να προάγουμε τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη και να αντιμετωπίσουμε τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα με τα ελλείμματα στα ασφαλιστικά Ταμεία.

Καταργήσαμε τη διάταξη για το ‘βάσιμο λόγο απόλυσης’, ως απαραίτητη προϋπόθεση για να θεωρείται μια απόλυση έγκυρη, καθώς η συγκεκριμένη ρύθμιση ‘φακέλωνε’ τους εργαζομένους και παράλληλα αποτελούσε αντικίνητρο για νέες προσλήψεις. Στο πλαίσιο αυτό,  το υπουργείο Εργασίας εισάγει δύο μέτρα που θα αλλάξουν ριζικά την αγορά εργασίας υπέρ του ασφαλισμένου. Με το  αναπτυξιακό νομοσχέδιο που αυτή τη στιγμή έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, προβλέπεται αύξηση 12% στην υπερωριακή εργασία ενώ θα υπάρξει και μείωση στις ασφαλιστικές εισφορές, μόνο για τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης στο 15%, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων ενώ παράλληλα θα τονωθεί η αγορά, δημιουργώντας κίνητρο για νέες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης».

Η κυβέρνηση πώς προτίθεται να αντιμετωπίσει τις αυξημένες μεταναστευτικές ροές στη χώρα μας;

«Ίσως ο κόσμος έχει βαρεθεί να το ακούει, όμως το προσφυγικό είναι ζήτημα ευρωπαϊκό, όχι μόνο ελληνικό, και άρα απαιτεί κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική.  Η κυβέρνηση προχωρά στη διαμόρφωση ενός κεντρικού “masterplan” για τη συνολική αντιμετώπιση του προσφυγικού που θα περιλαμβάνει για όλα τα ζητήματα συγκεκριμένες πολιτικές, όμως αναμένουμε τη στήριξη της Ευρώπης, στη βάση της αρχής της αλληλεγγύης και της δικαιότερης κατανομής των βαρών.

Ήδη έχει ανακοινωθεί ότι θα αλλάξει η διαδικασία χορήγησης ασύλου, με κατάργηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης προσφυγών με στόχο – εάν απορριφθεί η αίτηση, να προχωρά άμεσα η διαδικασία επιστροφής του αιτούντος στη χώρα από την οποία προήλθε. Επίσης, έχει ξεκινήσει η αποσυμφόρηση των νησιών του βορείου Αιγαίου με μεταφορά μεταναστών/προσφύγων στην ενδοχώρα – πάντα με γνώμονα την προάσπιση των τοπικών κοινωνιών, αλλά και την ανάγκη σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – ενώ προτεραιότητά μας είναι τα ασυνόδευτα ανήλικα, ένα θέμα στο οποίο πρέπει να δείξουμε σθεναρότητα και θα προχωρήσουμε στις απαραίτητες ενέργειες για επανένωση με τις οικογένειές τους σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμη, προχωράμε στην αύξηση της επιτήρησης των συνόρων, σε συνεργασία με τη FRONTEX, τις ευρωπαϊκές αρχές, και το ΝΑΤΟ, και στην προμήθεια νέων μικρών και ευέλικτων σκαφών που θα μπορούν να εντοπίζουν τις κινήσεις των διακινητών. Βέβαια, πρωταρχικός στόχος μας είναι και να στηρίξουμε με κάθε μέσο τα νησιά του Βορείου Αιγαίου που σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης και πλέον οι κοινωνίες έχουν κουραστεί. Με την ιδιότητα του βουλευτή Χίου, θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ ειδικότερα στην υπερκορεσμένη δομή της ΒΙΑΛ, το κλείσιμο της οποίας επιμένω να υποστηρίζω. Η θέση μου παραμένει σταθερή και αμετάβλητη. Η λειτουργία της ΒΙΑΛ ως ανοιχτό κέντρο, στο μέσο μια αστικής περιοχής, έχει επιβαρύνει πολύ το νησί και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί».

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *