Friday , 29 March 2024

Έργο “LIFEGENMON”: Τα δάση της Μακεδονίας προστατεύουν από την κλιματική αλλαγή τα δάση όλης της Ευρώπης με την εφαρμογή “γενετικής παρακολούθησης”

Πρωταγωνιστική και ιδιαίτερα καίρια για την προστασία των δασών όλης της Ευρώπης είναι η συμβολή της χώρας μας και ειδικότερα της Μακεδονίας στη δημιουργία ενός συστήματος γενετικής παρακολούθησης των ευρωπαϊκών δασών για την προστασία των δασικών γενετικών πόρων από τις αλλεπάλληλες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, μέσω του έργου «LIFEGENMON».

Η γενετική παρακολούθηση των δασών αποτελεί ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης όσον αφορά απειλές που υπονομεύουν την προσαρμοστικότητα των δασικών πληθυσμών και αναμένεται να βελτιώσει τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Το έργο LIFEGENMON συνδυάζει τις προσπάθειες έξι εταίρων από τρεις Ευρωπαϊκές χώρες τη Γερμανία, την Ελλάδα και τη Σλοβενία. Οι Έλληνες εταίροι του Προγράμματος είναι το Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και η Γενική Διεύθυνση Δασών & Αγροτικών Υποθέσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης.

Το πέρασμα της κλιματικής αλλαγής, όπως επισημαίνει στο thesseconomy.gr ο επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος στην Ελλάδα, καθηγητής Α.Αραβανόπουλος, αποτυπώνεται στο γονιδίωμα των δέντρων στα δάση της Ευρώπης. Στο έργο LIFEGENMON, με εργαλείο τη γενετική παρακολούθηση, συλλέγονται τα δεδομένα που θα βοηθήσουν να προστατευτεί η βιοποικιλότητα και οι πολύτιμοι γενετικοί πόροι των ευρωπαϊκών δασών και τα ελληνικά δάση παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη μάχη με την κλιματική αλλαγή.  

«Η κλιματική αλλαγή – τονίζει ο κ.Αραβανόπουλος – προκαλεί συνεχώς νέες εκπλήξεις και μεγάλες καταστροφές στα φυσικά οικοσυστήματα. Το 33% της χερσαίας έκτασης της Ευρώπη καλύπτεται από δάση και χρόνο με το χρόνο γίνεται μεγαλύτερη η ανάγκη προστασίας των δασών. Η γενετική παρακολούθηση έρχεται ώστε να μπορέσει δώσει μια χρονική εκτίμηση της μεταβολής της γενετικής ποικιλότητας σε βάθος χρόνου.  Το έργο LIFEGENMON αφορά στη γενετική παρακολούθηση καταρχάς δασικής οξιάς και ελάτης και πέντε άλλων ειδών, που επίσης αξιολογούνται σε δευτερεύοντα χρόνο.

Η σημασία λοιπόν των ελληνικών δασών στην προστασία των γενετικών πόρων και στη γενετική παρακολούθηση είναι ιδιαίτερα μεγάλη και αυτό συμβαίνει, διότι το περιβάλλον που υπάρχει σήμερα στη χώρα μας είναι το περιβάλλον αυτό, το οποίο εκτιμούμε ότι θα υπάρχει στο τέλος του αιώνα, περίπου το 2.100 μ.Χ. στη μέση Ευρώπη. Έτσι, οι γενετικοί πόροι της Ελλάδας έχουν πάρα πολύ μεγάλη σημασία για το αύριο των ευρωπαϊκών δασών και η γενετική παρακολούθηση έρχεται σήμερα για να αποτελέσει ένα μέσο μελέτης και προστασίας των γενετικών πόρων».

Το έργο LIFEGENMON χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Χρηματοδοτικός Μηχανισμός για το Περιβάλλον) και τα αρμόδια υπουργεία των χωρών των εταίρων, δηλαδή Γερμανίας, Ελλάδας και Σλοβενίας.  

Σκοπός του προγράμματος είναι η δημιουργία ενός Οδηγού Εφαρμογής της γενετικής παρακολούθησης, που θα είναι διαθέσιμος για τις δασικές υπηρεσίες και τα ερευνητικά ιδρύματα σε όλη την Ευρώπη για την εφαρμογή της γενετικής παρακολούθησης από τη θεωρία στην πράξη».

Στο πλαίσιο του έργου, εφαρμόζεται γενετική παρακολούθηση σε δάσος οξιάς στην Βαρβάρα Χαλκιδικής, σε «πληθυσμό» 250 δέντρων που – σημειωτέον – μπορεί μεν σήμερα να φαίνεται ωραίος, αλλά από τα κλιματικά μοντέλα Γάλλων ερευνητών φαίνεται ότι η οξιά στο σημείο αυτό ενδεχομένως να αντιμετωπίσει μεγάλα προβλήματα στο μέλλον, όπως σε δάσος Ελάτης στον Κάτω Όλυμπο, όπου επίσης εφαρμόζεται σε «πληθυσμούς» από καστανιές, οξιές και μαύρη πεύκη.

«Στο τέλος – καταλήγει ο κ.Αραβανόπουλος – θα έχουμε αρκετά δεδομένα, ώστε να μπορέσουμε να προστατέψουμε τα δάση μας κάνοντας κάτι πολύ σημαντικό-αξιολογώντας διάφορες μεταβολές που μπορούμε να τις δούμε σε γενετικό επίπεδο, οι οποίες όμως δεν είναι σήμερα ορατές δια γυμνού οφθαλμού, έτσι μπορούμε να προλάβουμε αρνητικές εξελίξεις στο δάσος και να επέμβουμε με τη γενετική παρακολούθηση και να επέμβουμε πριν αυτά γίνουν αντιληπτά στον πολύ κόσμο».

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *