Με μια αιφνιδιαστική κίνηση στην έναρξη των εργασιών του συνεδρίου της ΚΕΔΕ στη Ρόδο, ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος ουσιαστικά άλλαξε την ατζέντα και, από τα οικονομικά των δήμων και τις διεκδικήσεις που σκόπευαν να συζητήσουν οι αυτοδιοικητικοί παρουσία του, η επικαιρότητα μετατέθηκε στον τρόπο που θα διεξαχθούν οι εκλογές… μετά από τρία χρόνια.
Οι αλλαγές που προτείνει το Υπουργείο Εσωτερικών αφορούν τόσο το σύστημα εκλογής των δημοτικών και περιφερειακών αρχών, όσο και ζητήματα διακυβέρνησης, εποπτείας, οικονομικής διαχείρισης, καταστατικής θέσης των αιρετών και αρμοδιοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Σε δήλωσή του ο Υπουργός, Θοδωρής Λιβάνιος, αναφέρει: «Παρουσιάσαμε συγκεκριμένες προτάσεις για τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που δίνουν το στίγμα της δυναμικής που η κυβέρνηση επιδιώκει για τους δήμους και τις περιφέρειες της χώρας. Το σίγουρο είναι ότι οι αλλαγές που είμαστε έτοιμοι να εισάγουμε δεν πρόκειται να είναι μια μεταρρύθμιση που θα μείνει στα χαρτιά, αλλά ένα πραγματικό εργαλείο για τις αυτοδιοικητικές αρχές, ώστε να σταθούν πιο στέρεα στα πόδια τους, να θεραπεύσουν δυσλειτουργίες και προβλήματα και να ωριμάσουν, προς όφελος όλων των πολιτών».
Ποιες είναι οι αλλαγές
Οι σημαντικότερες αλλαγές, οι οποίες τίθενται ως βάση διαλόγου για τη σύνταξη του νέου Ενιαίου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι οι εξής:
Εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών σε έναν και μόνο γύρο. Ο εκλογέας θα έχει τη δυνατότητα επιλογής και δεύτερου συνδυασμού, στο ίδιο ψηφοδέλτιο. Σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το 50% + 1 ψήφο επί των έγκυρων ψήφων της πρώτης επιλογής, οι δύο πρώτοι σε ψήφους συνδυασμοί προκρίνονται στη δεύτερη φάση καταμέτρησης. Οι δεύτερες ψήφοι (δεύτερη επιλογή) των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που μένουν εκτός της δεύτερης φάσης προστίθενται στις ψήφους των δύο πρώτων συνδυασμών. Επιτυχών συνδυασμός θα ανακηρύσσεται όποιος έχει συγκεντρώσει α) κατά την πρώτη φάση, το 50% + 1 ψήφο επί των εγκύρων της πρώτης επιλογής ή β) κατά τη δεύτερη φάση, τις περισσότερες ψήφους μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι δεύτερες ψήφοι των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που αποκλείστηκαν από τη δεύτερη φάση.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, η προτεινόμενη αλλαγή του εκλογικού συστήματος αφενός επιλύει το πρόβλημα της μειωμένης συμμετοχής των εκλογέων στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών και, αφετέρου, εξαλείφει το σημαντικό κόστος διενέργειας του δεύτερου γύρου. Από την πλευρά τους, πάντως, οι αιρετοί επιμένουν ότι το ισχύον σύστημα είναι δοκιμασμένο, αποδεκτό και διόρθωσε τις όποιες «ασθένειες» προέκυπταν από τον προηγούμενο νόμο της απλής αναλογικής
Προτείνεται, ακόμη, προαιρετική ηλεκτρονική ψηφοφορία στις εκλογές Δήμων και Περιφερειών, ορισμός επιπλέον υποψηφίων συμβούλων χωρίς σταυρό προτίμησης, δημιουργία ποσόστωσης για τη συμμετοχή υποψηφίων ηλικίας έως 30 ετών στους αυτοδιοικητικούς συνδυασμούς, κατάργηση της δυνατότητας απόσπασης αιρετών δημοσίων υπαλλήλων λόγω εκλογής, μείωση του αριθμού των υποψηφίων συμβούλων σε έως 50% επιπλέον των θέσεων αντί 150% που ισχύει σήμερα, εκλογή των δημοτικών συμβούλων ενιαία στο σύνολο του δήμου και όχι ανά δημοτική ενότητα και διεξαγωγή των εκλογών σε μόνιμη ημερομηνία -την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου.
Ο κ. Λιβάνιος πρότεινε, ακόμη, αλλαγές στο σύστημα διακυβέρνησης, την καταστατική θέση αιρετών, την εποπτεία, τις αρμοδιότητες και την οικονομική διαχείριση των ΟΤΑ.
Η αντίδραση του προέδρου της ΚΕΔΕ
«Το Δ.Σ. δεν γνώριζε τις προτάσεις του υπουργού Εσωτερικών για την αλλαγή στο εκλογικό σύστημα», διευκρίνισε από βήματος του συνεδρίου ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου όταν πήρε το λόγο. Ο κ. Κυρίζογλου τόνισε επίσης πως πρόκειται για πρόταση που θα συζητηθεί από τα αρμόδια όργανα και δεν αποτελεί δεδομένη αλλαγή.
Στη σημερινή του ομιλία -κι ενόψει της παρουσίας του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο συνέδριο της ΚΕΔΕ- ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος Λάζαρος Κυρίζογλου επανήλθε στο θέμα:
Δήλωσε ότι η Αυτοδιοίκηση είναι έτοιμη να συμμετάσχει στον εθνικό διάλογο για τη διοικητική μεταρρύθμιση, που θα ξεκινήσει με όρους ισοτιμίας και ειλικρίνειας. «Πιστεύουμε πως είναι η τελευταία ευκαιρία που έχουμε για να τολμήσουμε να κάνουμε πράξη όσα δεν τόλμησαν να κάνουν επαρκώς εδώ και δεκαετίες οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Θέλω να πιστεύω ότι η επιτροπή που ήδη συγκροτήθηκε εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, που δεν μπορεί να είναι μεγάλο, θα φέρει αποτελέσματα» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σχολιάζοντας την παρουσίαση του Υπουργού Εσωτερικών Θ. Λιβάνιου και τις προτάσεις που παρουσίασε όσον αφορά το περιεχόμενο του νέου Κώδικα, επισήμανε ότι «αποτελούν ένα πλαίσιο συζήτησης, ανοιχτό προς διαβούλευση. Πρόκειται για προτάσεις κι όχι για οριστικές διατάξεις, υπάρχει περιθώριο για ουσιαστικό διάλογο και ανατροφοδότηση».
Η ανάρτηση του δημάρχου Θεσσαλονίκης
Ανάρτηση στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, έκανε ο Στέλιος Αγγελούδης μιλώντας για την τοπική αυτοδιοίκηση με αφορμή το συνέδριο της Κ.Ε.Δ.Ε. στην Ρόδο.
Στην ανάρτησή του, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης τονίζει: «Την τοπική αυτοδιοίκηση πολλοί την επικαλούνται, όμως λίγοι την αγάπησαν και τη στήριξαν πραγματικά κι αυτό είναι ένα διακομματικό, διαχρονικό πρόβλημα. Με σειρά οικονομικών και θεσμικών ζητημάτων να παραμένουν άλυτα, κρατώντας τους δήμους δέσμιους και φρενάροντας τις προσπάθειες για ουσιαστική ανάπτυξη του τόπου μας, η έννοια της επανεκκίνησης, που αποτελεί και το κεντρικό μήνυμα του φετινού τακτικού συνεδρίου της Κ.Ε.Δ.Ε, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Ο νέος κώδικας της αυτοδιοίκησης που βρίσκεται υπό διαμόρφωση είναι η ευκαιρία να ξεκαθαρίσει το θολό τοπίο και να πάρουν οι δήμοι αυτά που τους αξίζουν. Πρέπει συντεταγμένα και χωρίς κομματικές παρωπίδες να διεκδικήσουμε πόρους και αρμοδιότητες, ώστε να μπορούμε να εξυπηρετούμε καλύτερες τους πολίτες προς όφελος των τοπικών κοινωνιών».