Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Πολλά είναι τα έθιμα που αναβιώνουν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας των οποίων οι ρίζες… χάνονται στο βάθος του χρόνου. Πολιτιστικοί σύλλογοι με αγάπη στην παράδοση, στα ήθη και στα έθιμα του τόπου τους τα «ζωντανεύουν» σε διάφορες… γωνιές. Σήμερα, 2 Μαρτίου, Κυριακή της Τυρινής, γνωστή κι ως «τρανή Αποκριά», κορυφώνονται οι γιορταστικές εκδηλώσεις. Χαρακτηριστικά των ημερών είναι το έθιμο της αφής (του ανάμματος) της φωτιάς, εξαγνιστικής και καθαρτικής για τη Σαρακοστή που θα ακολουθήσει, οι χοροί και τα τραγούδια και η συγχώρεση προκειμένου οι χριστιανοί να μπουν στην περίοδο της νηστείας. Ένα πανάρχαιο έθιμο που αναβιώνει σήμερα το βράδυ στην Καστοριά είναι οι «Μπουμπούνες».
«Μπουμπούνες» και «Χάσκαρη» στην Καστοριά
«Μπουμπούνες» και «Χάσκαρη» στην Καστοριά σημαίνουν Απόκριες. Και όπως εξηγεί στο thesseconomy.gr η πρόεδρος του Προοδευτικού Συλλόγου Κυριών Νίνα Μπουρλή «οι ‘Μπουμπούνες’ είναι ένα προχριστιανικό έθιμο που επέζησε από την εποχή της ειδωλολατρείας και της πυρολατρείας και αναβιώνει το βράδυ της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς στην πόλη. Πρόκειται για προχριστιανικό έθιμο, που επέζησε έως τις μέρες μας. Το καμάρι της γειτονιάς κάθε χρόνο είναι η μεγαλύτερη ‘Μπουμπούνα’ που θα γίνει στο μαχαλά τους. Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται πολλή καλή προετοιμασία, μια και ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις γειτονιές είναι μεγάλος. Μερικά παιδιά μάλιστα ξεκινάνε να μαζεύουν «τσάκανα», από το Νοέμβριο. Τα μαζεύουν, τα κόβουν, τα κάνουν δεμάτια και τα τοποθετούν σε αποθήκες. Από εκεί τα βγάζουν το πρωί της Αποκριάς, κρυφά από τα παιδιά των άλλων μαχαλάδων (για να μην τους τα κλέψουν) και στήνουν την επιβλητική μπουμπούνα στο κέντρο της γειτονιάς. Σήμερα το βράδυ μικροί και μεγάλοι συγκεντρώνονται στη γειτονιά τους και ανάβουν τη φωτιά, ενώ ορχήστρες με πνευστά και χάλκινα παίζουν τοπικούς σκοπούς». Τα κεράσματα που έχουν ετοιμάσει οι νοικοκυρές της γειτονιάς και το κόκκινο κρασί «δίνουν και παίρνουν», με το γλέντι να διαρκεί έως τα ξημερώματα. Οι μεγαλύτερες «Μπουμπούνες» που ξεχωρίζουν είναι της μεσαιωνικής πλατείας Ντολτσό, της γειτονιάς του Απόζαρι, της πλατείας Ομονοίας και της γειτονιάς του παλαιού Νοσοκομείου.
Το έθιμο του «Χάσκαρη»
Όπως αφηγείται η πρόεδρος του Προοδευτικού Συλλόγου «μετά την ‘Μπουμπούνα’ η οικογένεια μαζεύεται στο σπίτι για το βραδινό φαγητό και το έθιμο του ‘Χάσκαρη’. Η μητέρα έχει βράσει από νωρίς αυγά με φύλλα κρεμμυδιού για να πάρουν ένα καφεκόκκινο χρώμα που προμηνύει ότι θα έρθει το Πάσχα. Ο πατέρας ή ο παππούς δένει στον κλώστη -που κάνουμε την πίτα- μια κλωστή και στο τέλος σε μια θηλιά περνάει το καλοβρασμένο καθαρισμένο αυγό. Ο καθένας προσπαθεί να το φάει χωρίς να χρησιμοποιήσει τα χέρια του. Το έθιμο αυτό συμβολίζει το σφράγισμα του στόματος με αυγό καθώς ξεκινά την επόμενη μέρα η σαρανταήμερη νηστεία. Το στόμα θα ξαναανοίξει το βράδυ της Ανάστασης με αυγό που θάναι και κατακόκκινο. Αφού γίνει το έθιμο του ‘Χάσκαρη’ ο νοικοκύρης του σπιτιού καίει την κλωστή. Το κάψιμό της δείχνει την πορεία της χρονιάς», προσθέτει η κυρία Μπουρλή.
