Βασικό εισόδημα: Ένα σχόλιο για το γερμανικό πείραμα

Του Θεόδωρου Α. Κουτρούκη,

Αναπληρωτής Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

Την πρόσφατη ειδησεογραφία απασχόλησε  η εξελιξη του γερμανικού πειράματος, στο πλαίσιο του οποίου  122 συμμετέχοντες θα λαμβάνουν 1.200 ευρώ το μήνα, χωρίς καμία υποχρέωση πλην της συμπλήρωσής κάποιων ερωτηματολογίων.

Από ερευνητική άποψη το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα παρουσιάζει ενδιαφέρον, καθώς η συμπεριφορά των συμμετεχόντων θα μελετηθεί σε σύγκριση με έναν ανάλογο αριθμό εθελοντών που δε θα λάβουν το ίδιο ποσό.

Έχοντας εξασφαλίσει θεμελιώδη αγαθά  και υπηρεσίες οι 122 πρωταγωνιστές θα πρέπει να αποφασίσουν: θα κατευθύνουν το βασικό εισόδημα (που τους χορηγεί το κοινωνικό πείραμα) στην κατανάλωση ή στην αποταμίευση; Και ως προς τις δραστηριότητες τους την επόμενη τριετία θα στραφούν προς: απόκτηση περαιτέρω εργασιακής εμπειρίας; εθελοντική εργασία; επιχειρηματικότητά; προχωρημένες σπουδές; αλλαγή επαγγελματικής πορείας; εθελοντική εργασία προς όφελος του κοινωνικού συνόλου; δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου; ή απλά…στασιμότητα;

Αυτά και άλλα συναφή ερωτήματα θα διερευνηθούν από την ομάδα των κοινωνικών επιστημόνων που στελεχώνουν το πιλοτικό πρόγραμμα.

Σε συνέχεια ανάλογων -πλην όμως αμφιλεγόμενων- πειραμάτων  που υλοποιήθηκαν στον Καναδά και τη Φιλανδία, η γερμανική πρωτοβουλία θα κληθεί να αποδείξει αν αυτό το πείραμα μπορει να γενικευθεί σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα και αν συνάδει με τα απαραίτητα κίνητρα για εργασία που εμφιλοχωρούν στον σύγχρονο κοινωνικό και οικονομικό ιστό.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το μικρής κλίμακας αυτό πείραμα προς το παρόν χρηματοδοτείται από χορηγούς. Θα βρεθούν πρόθυμοι χρηματοδότες για να δρομολογήσουν ανάλογες ερευνητικές πρωτοβουλίες σε άλλες χώρες (όπως η Ελλάδα);

Γιατί το κομβικό σημείο όλων αυτών των χρήσιμων πρωτοβουλιών είναι η χρηματοδότηση, μια προϋπόθεση που τελικά θα κρίνει κι αν αντίστοιχα πειράματα μπορούν να ενταχθούν στη φαρέτρα της οικονομικής πολιτικής ή θα παραμείνουν στη σφαίρα της ουτοπίας.