Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Η γιορτή του Αγίου Πνεύματος στην Ελλάδα δεν είναι μόνο μια θρησκευτική ημέρα αλλά και ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός, πλούσιο σε παραδόσεις και λαϊκά έθιμα. Σε πολλές πόλεις και χωριά όπου υπάρχουν εκκλησίες αφιερωμένες στην Αγία Τριάδα, γίνονται πανηγύρια και… ζωντανεύουν έθιμα.
Τί συμβολίζουν τα φύλλα καρυδιάς
Στις αγροτικές περιοχές η σημερινή ημέρα συνδέεται με ευχές για καλή σοδειά και προστασία της γης. Οι πιστοί επισκέπτονται εξωκλήσια αφιερωμένα στο Άγιο Πνεύμα και προσφέρουν αρτοκλασίες, λάδι και θυμίαμα. Ακολουθεί λαϊκό πανηγύρι με παραδοσιακή μουσική, χορό και φαγητό, δημιουργώντας της αίσθηση κοινοτικής ενότητας. Την ημέρα της Πεντηκοστής φύλλα καρυδιάς στρώνονται στο δάπεδο της εκκλησίας. Ιερέας και πιστοί γονατίζουν πάνω στα φύλλα και προσεύχονται. Οι πιστοί μετά τη θεία λειτουργία παίρνουν τα φύλλα καρυδιάς και τα βάζουν στο εικονοστάσι τους, σε μπαούλα ή κάτω από το στρώμα του κρεβατιού τους για να τους προστατέψουν από την κακογλωσσιά. Το έθιμο τηρείται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας.
«Μουλαροδρομίες» στο Βώλακα Δράμας
Στον Βώλακα της Δράμας της ημέρα του Αγίου Πνεύματος διεξάγονται ιππικοί αγώνες, οι λεγόμενες «μουλαροδρομίες». Παράλληλα τελείται και το έθιμο του «κυκλώματος του χωριού». Δύο παλικάρια αφού πάρουν την ευλογία του ιερέα, την παραμονή του Αγίου Πνεύματος, με αφετηρία την εκκλησία κάνουν τον περίγυρο του χωριού με τελικό προορισμό το εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος που βρίσκεται στο Φαλακρό, δημιουργώντας προστατευτικό κύκλο στο χωριό, πιστεύοντας ότι έτσι θα προστατεύεται από το Άγιο Πνεύμα. Ολοκληρώνοντας το κύκλωμα πηγαίνουν ανήμερα το πρωί στο εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος, όπου τους περιμένει ο παπάς και συγχωριανοί τους οι οποίοι τους προσφέροντάς τους τσίπουρο και μεζέ. Ο παπάς τους μυρώνει και αρχίζει η θεία λειτουργία στο εκκλησάκι. Στην συνέχεια παίρνουν όλοι αγιασμό. Πολλοί το έχουν σαν τάμα στο Άγιο Πνεύμα να ετοιμάσουν από βραδύς το γνωστό «κουρμπάνι», το οποίο προσφέρεται ανήμερα του Αγίου Πνεύματος. Μετά το φαγητό στήνεται χορός που κρατάει μέχρι το μεσημέρι.
Το ταφικό έθιμο του Θρυλορίου στην Κομοτηνή
Πρόκειται για ένα έθιμο πάνω από 2.500 χρόνια χρόνων που … ταξίδεψε με τους πρώτους έποικους από τον Πόντο στην Ελλάδα. Το ταφικό έθιμο αναβιώνει από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων Θρυλορίου Ροδόπης. Μετά την λειτουργία όλοι παίρνουν διάφορα φαγητά και πηγαίνουν «σα ταφία». Ο παπάς του χωριού κάνει τρισάγιο και μετά στρώνεται έξω από τα νεκροταφεία τραπέζι με φελία, πισία, πιροσκία, λαβάσε, ριζόγαλο, χασίλ, κεράσια, ταν, ρακί για τους άντρες και ότι άλλο παραδοσιακό και νέο φαγητό μπορεί να φανταστεί κανείς. Τρώνε, πίνουν, μιλούν για τον νεκρό τους, χαίρονται μαζί με τις αναστημένες ψυχές. Όλοι συμμετέχουν στο κοινό τραπέζι ζωντανών και νεκρών. Κανείς δεν νιώθει θλίψη καθώς είναι μέρα χαράς, είναι μια γιορτή. Χαρά που απορρέει από την πίστη για την ανάσταση των νεκρών.
Η εμποροπανήγυρης της Κοζάνης
Στο Δρέπανο Κοζάνης στήνεται μια εμποροπανήγυρη. Μικροί και μεγάλοι επισκέπτονται το Nαό Αγίας Τριάδος για να προσκυνήσουν την εικόνα και να ανάψουν ένα κεράκι, ζητώντας την επιφοίτηση από το Άγιο Πνεύμα και το πρωί τελείται η πανηγυρική θεία λειτουργία.
Στο Δίλοφο Βοΐου Κοζάνης
Το Δίλοφο Βοΐου στην Κοζάνη είναι ένα ορεινό χωριό με υψόμετρο 950 μ. χτισμένο μέσα σε πλατάνια, καρυδιές και καστανιές. Σήμερα, ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, μετά τη θεία λειτουργία συγκεντρώνονται όλες οι γυναίκες του χωριού έξω από την εκκλησία, σχηματίζοντας ένα κύκλο κρατώντας ψάθινα καλάθια όπου έχουν μέσα διάφορα εδέσματα, όπως πίτες διαφόρων ειδών και γλυκίσματα, καλυμμένα με άσπρες πετσέτες πάνω στις οποίες τοποθετούν φύλλα καρυδιάς. Τα φύλλα καρυδιάς συμβολίζουν το ρόπαλο που κρατούσε ο Μωυσής, το οποίο ήταν από καρυδιά, κατά την έξοδό του προς τη γη Χαναάν. Κάθε γυναίκα στέκεται πίσω από το καλάθι της, κρατώντας αναμμένο κερί. Στη μέση ο ιερέας ψάλει επιμνημόσυνες δεήσεις για τους κεκοιμημένους. Αυτή η τελετή γίνεται κάθε χρόνο την ίδια μέρα και με αυτό το έθιμο τιμούν τη μνήμη των νεκρών τους. Οι άνδρες του χωριού και οι επισκέπτες περιμένουν τις γυναίκες μετά την τέλεση του τρισάγιου να τους προσφέρουν από τα εδέσματα που έχει ετοιμάσει η κάθε νοικοκυρά.
Στην Εορδαία «ανοίγουν» οι ποντιακές πολιτιστικές εκδηλώσεις
Στα Κομνηνά Εορδαίας η γιορτή του Αγίου Πνεύματος σηματοδοτεί και την αρχή των πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώνει κάθε χρόνο ο Πολιτιστικός Ποντιακός Σύλλογος της περιοχής.
Γλυκά και εδέσματα στη Σμίξη Γρεβενών
Τα έθιμα του τόπου αναβιώνουν κάθε καλοκαίρι αρχής γενομένης του Αγίου Πνεύματος στη Σμίξη Γρεβενών. Οι γυναίκες του χωριού μοιράζουν πίτες, γλυκά και επταζιμίτικο ψωμί με μυρωδικά στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου και του Αγ. Αθανασίου.
Στα Μετέωρα οι… αναρριχητές
Στα Μετέωρα κάθε χρόνο την ημέρα του Αγίου Πνεύματος ντόπιοι νέοι αναρριχώνται στην κορυφή του ημίκορφου του Αγίου Πνεύματος και αλλάζουν το μαντήλι που υπάρχει στην κορυφή, το οποίο έχουν βάλει την προηγούμενη χρονιά.
Στη Χαλκιδική
Στη Συκιά Χαλκιδικής σήμερα κορυφώνονται οι τριήμερες εκδηλώσεις στο παραδοσιακό πανηγύρι του Αγίου Πνεύματος με μουσικοχορευτικές και θεατρικές παραστάσεις που πραγματοποιούνται στην πλατεία του χωριού.
Η γιορτή της Πεντηκοστής στο κάστρο Διδυμοτείχου
Στο κάστρο του Διδυμοτείχου αναβιώνει η ιστορική μνήμη της θαυματουργικής διάσωσης της «πόλης των κάστρων» από τις εχθρικές ορδές των Φράγκων Σταυροφόρων το 1205. Χθες μετά τη θεία λειτουργία ακολούθησε η λιτάνευση των εικόνων στους δρόμους του ιστορικού Κάστρου «Καλέ». Κάθε χρόνο, την παραμονή αλλά και ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, με επίκεντρο τον ιερό ναό του Σωτήρα Χριστού στο Διδυμότειχο,τελούνται ιερές λειτουργίες και λιτανείες των ιερών θαυματουργών εικόνων. Παράλληλα διοργανώνονται και οι «Βυζαντινές Γιορτές Κάστρου» που κορυφώνονται σήμερα, Δευτέρα, με επίκεντρο το κάστρο του Διδυμοτείχου.
Το κουρμπάνι στους Αγίους Θεοδώρους Ροδόπης
Η πανηγυρική λήξη του κύκλου των γιορτών του Πάσχα διάρκειας πενήντα ημερών, γίνεται με γονυκλισίες πάνω σε φύλλα καρυδιάς. Σε πολλούς οικισμούς της Θράκης και κυρίως του Βόρειου Έβρου συνηθίζουν σήμερα να παίρνουν μαζί τους στην εκκλησία φύλλα καρυδιάς, ένα μαντήλι και ένα μπουκαλάκι νερό, το οποίο ρίχνουν μετά από κάθε γονυκλισία για τις ψυχές των κεκοιμημένων. Αμέσως μετά τη θεία λειτουργία αναβιώνει το κουρμπάνι στους Αγίους Θεοδώρους Ροδόπης και κορυφώνονται οι τριήμερες εκδηλώσεις που έχει διοργανώσει ο πολιτιστικός σύλλογος.
