Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Ο 56ος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ απεβίωσε χθες Τετάρτη στην κατοικία του στο Κονέτικατ. «Ο Χένρι Κίσινγκερ, ιστορική μορφή της αμερικανικής διπλωματίας που όμως είχε ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες διαστάσεις, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επί των ημερών του Ρίτσαρντ Νίξον και του Τζέραλντ Φορντ στην προεδρία, πέθανε στα 100 του χρόνια», ανακοίνωσε το ίδρυμα που ίδρυσε ο νομπελίστας ειρήνης (1973) και φέρει το όνομά του. Βασικός διαμορφωτής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής τα χρόνια του ψυχρού πολέμου, ο Χένρι Κίσινγκερ, γόνος οικογένειας Γερμανοεβραίων, «πέθανε στο σπίτι του στο Κονέκτικατ», διευκρίνισε η ίδια πηγή.
«Θρυλικός διπλωμάτης»
Πιστώθηκε την προσέγγιση με τη Μόσχα και με το Πεκίνο, όμως η εικόνα του αμαυρώθηκε εξαιτίας της εμπλοκής του σε τραγικά γεγονότα, πάνω απ’ όλα στο πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1973 στη Χιλή. Ένδειξη της αύρας και της επιρροής του βραχύσωμου άνδρα με τα χοντρά γυαλιά, την μπάσα φωνή και τη χαρακτηριστική γερμανική χροιά της προφοράς του στα αγγλικά ήταν ότι παρά την πολλή προχωρημένη του ηλικία, τον συμβουλευόταν συχνά μεγάλο μέρος της πολιτικής ελίτ των ΗΠΑ, κι όχι μόνο, ενώ όχι σπάνια τον υποδέχονταν στο εξωτερικό αρχηγοί κρατών. Στο τελευταίο του μείζον ταξίδι, τον Ιούλιο του 2023 επισκέφθηκε το Πεκίνο, για να συναντηθεί με τον κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. Αυτός ο τελευταίος εξήρε τον «θρυλικό διπλωμάτη» ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στην προσέγγιση της Κίνας και των ΗΠΑ τα χρόνια του 1970.
Το «γεράκι» της Ουάσιγκτον
Κανένας άλλος δεν σημάδεψε όσο αυτός την αμερικανική εξωτερική πολιτική το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Φημισμένος για τις απαράμιλλες διαπραγματευτικές του ικανότητες, ο Χένρι Κίσινγκερ ταυτόχρονα συχνά επεδείκνυε ροπή στον αυταρχισμό. Ο πραγματιστής πολιτικός που πιστώνεται την «αμερικανική Realpolitik» ήταν πάντα αληθινό «γεράκι» της Ουάσιγκτον — υπήρξε περίπλοκη προσωπικότητα, που γεννούσε τόσο θαυμασμό όσο και μίσος.
Παρασημοφορήθηκε για τη δράση του
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιθυμώντας διακαώς να συνεχίσει τις σπουδές του, μπήκε στο Χάρβαρντ — από όπου βγήκε με πτυχίο στις διεθνείς σχέσεις, προτού γίνει μέλος του διδακτικού προσωπικού και της διεύθυνσης του πασίγνωστου πανεπιστημίου. Εκείνη την περίοδο, οι Δημοκρατικοί πρόεδροι Τζον Κένεντι και Λίντον Τζόνσον άρχιζαν να συμβουλεύονται ολοένα συχνότερα τον λαμπρό —και ιδιαίτερα φιλόδοξο— καθηγητή. Έθεσε σε εφαρμογή την αμερικανική Realpolitik, επιδιώκοντας την αποκλιμάκωση των εντάσεων με τη σοβιετική ένωση και την προσέγγιση με την Κίνα του Μάο, όπου πήγε επανειλημμένα —με άκρα μυστικότητα— για να προετοιμάσει την ιστορική επίσκεψη του προέδρου Νίξον στο Πεκίνο το 1972. Διεξήγαγε εξάλλου, επίσης με άκρα μυστικότητα, ενώ βομβαρδιζόταν ανηλεώς το Ανόι, διαπραγματεύσεις για να τερματιστεί ο πόλεμος του Βιετνάμ.
Το αμφιλεγόμενο Νόμπελ
Η υπογραφή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ήταν αυτό που επικαλέστηκε η επιτροπή όταν του απένειμε το Νόμπελ ειρήνης το 1973 — όμως ο Βιετναμέζος ηγέτης Λε Ντικ Το αρνήθηκε να το παραλάβει. Η βράβευση πιθανόν θα παραμείνει η πιο αμφιλεγόμενη στην ιστορία. Επικριτές του Χένρι Κίσινγκερ για χρόνια απαιτούσαν να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου. Όμως πάνω απ’ όλα η δράση της CIA στη Λατινική Αμερική, συχνά με προσωπικές του εντολές, ήταν αυτή που αμαύρωσε περισσότερο από καθετί άλλο την εικόνα του: ειδικά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1973 στη Χιλή, η κατάληψη της εξουσίας από τον Αουγούστο Πινοτσέτ και ο θάνατος του σοσιαλιστή προέδρου Σαλβαδόρ Αγιέντε.
Ο Τζόρτζ Μπους για τον Χ. Κίσινγκερ
Ο Ρεπουμπλικάνος πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους απέτισε φόρο τιμής στον πρώην υπουργό Εξωτερικών Χένρι Κίσιντζερ, υπογραμμίζοντας πως η Αμερική απώλεσε «μια από τις πιο αξιόπιστες και διακεκριμένες φωνές σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Το γεγονός ότι ο πρόσφυγας που έφυγε από τη ναζιστική Γερμανία μπόρεσε να γίνει ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας και βασικός διαμορφωτής της εξωτερικής πολιτικής της χώρας πιστοποιεί το δικό του μεγαλείο όσο και το μεγαλείο της Αμερικής», έκρινε ο πρώην πρόεδρος σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από το κέντρο που φέρει το όνομά του.
Ο Κινέζος πρέσβης στις ΗΠΑ
Ο Κίσινγκερ παρά τα εκατό του χρόνια ήταν δραστήριος, καθώς συμμετείχε σε συναντήσεις στον Λευκό Οίκο, ενώ κυκλοφόρησε κι ένα βιβλίο. «Με σόκαρε και με έθλιψε βαθιά η είδηση του θανάτου του δρος Κίσινγκερ σε ηλικία 100 ετών», έγραψε στην πλατφόρμα Χ ο πρέσβης της Κίνας στις ΗΠΑ, ο Σιε Φανγκ. Χαρακτήρισε σήμερα «τεράστια απώλεια» τον θάνατο του Αμερικανού πρώην υπουργού Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ, αρχιτέκτονα της προσέγγισης του Πεκίνου και της Ουάσιγκτον τα χρόνια του 1970.
