Θεσσαλονίκη: Αναβιώνουν σήμερα στον Εύοσμο οι «Μωμόγεροι» – Αύριο στα Βασιλικά το έθιμο του «Γρουνάδκου»

Ο δήμος Κορδελιού – Ευόσμου, στη Δυτική Θεσσαλονίκη, συνεχίζει τις εορταστικές εκδηλώσεις που έχει προγραμματίσει γι’ αυτές τις ημέρες με την αναβίωση του εθίμου των «Μωμόγερων». Σήμερα, Σάββατο 28 Δεκεμβρίου στις 16.00 το απόγευμα ο Σύλλογος Ποντίων Eυόσμου «Παναγία Κρεμαστή» και ο Μορφωτικός Σύλλογος Αγίου Δημητρίου – Ρυακίου Κοζάνης αναβιώνουν το παραδοσιακό δρώμενο στο εμπορικό κέντρο και στους δρόμους της Δημοτικής Ενότητας Ευόσμου με σημείο τερματισμού την πλατεία Ευόσμου, όπου θα ακολουθήσει ποντιακό γλέντι.

Το έθιμο
Ο Μώμος ήταν ο θεός του γέλιου και της σάτιρας, η προσωποποίηση της μομφής και της κατηγορίας. Οι ιερείς του Μώμου, οι ακόλουθοί του είναι οι «Μωμόγεροι». Oι «Μωμόγεροι» είναι έθιμο του Δωδεκαημέρου (Χριστούγεννα έως Θεοφάνια) που πραγματοποιείται για την καλή χρονιά. Οι ομάδες των «Μωμόγερων» βγαίνουν στους δρόμους και όλοι μαζί, με φωνές, κραυγές, θορύβους από κουδούνια, βήματα χορού, μουσική, τραγούδια και παράλληλη δράση όλων των θεατρικών προσώπων προκαλούν το ενδιαφέρον του κοινού που τους ακολουθεί από σπίτι σε σπίτι. Το δρώμενο πραγματοποιείται σε πλατείες, δρόμους και αυλές σπιτιών. Η ολοκληρωμένη μορφή του αποτελείται από τον Κορυφαίο τον «Μωμόγερο», τη χορευτική ομάδα, τη θεατρική ομάδα και τους μουσικούς. Όλοι είναι μεταμφιεσμένοι. Σήμερα το δρώμενο συνεχίζεται διατηρώντας όχι μόνο τον ψυχαγωγικό αλλά και τον γονιμικό, μαγικοθρησκευτικό του χαρακτήρα.

Τσιγαρίδες στα Βασιλικά
Ο Λαογραφικός Χορευτικός Σύλλογος Βασιλικών του δήμου Θέρμης αναβιώνει για μία ακόμη χρονιά το έθιμο του «Γρουνάδκου». Θα πραγματοποιηθεί αύριο, Κυριακή 29 Δεκεμβρίου, στις 12.00 το μεσημέρι στον αύλειο χώρο του Συλλόγου -Κινηματοθέατρο άλσος Φώφης Πατίκα στα Βασιλικά. Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να γευτούν άφθονες τσιγαρίδες, κρασί και να διασκεδάσουν με τραγούδι και χορό από τα Χάλκινα της Γουμένισσας του Στέφανου Γιάντση. Με αυτόν τον τρόπο θα «διώξουν το κακό» οι διοργανωτές της γιορτής και μαζί με τους επισκέπτες προετοιμάζονται να υποδεχτούν, σύμφωνα με το το έθιμο, τη νέα χρονιά με ευχές χορό και τραγούδια. Υπενθυμίζεται ότι το έθιμο ήταν προγραμματισμένο για τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων αλλά αναβλήθηκε λόγω των άσκημων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν εκείνη την ημέρα.

Στα βάθη των αιώνων
Πρόκειται για ένα έθιμο την Χριστουγέννων, όπου στα Βασιλικά οι ρίζες του χάνονται στα βάθη των χρόνων. Πέρα από τον ουσιαστικό χαρακτήρα που είχε το έθιμο αυτό, δηλαδή την εξασφάλιση κρέατος για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι την Κυριακή της Απροκριάς, είχε και θρησκευτικό αλλά και συμβολικό χαρακτήρα αφού η σφαγή των χοίρων γινότανε την τρίτη μέρα των Χριστουγέννων, δηλαδή στις 27 Δεκεμβρίου που γιορτάζεται η γιορτή του Πρωτομάρτυρα Αγίου Στεφάνου συμβολίζοντας έτσι το αίμα του Αγίου που χύθηκε στο όνομα του Ιησού Χριστού. Επικράτησε να λέγεται «γρουνάδκου» γιατί ήταν κάτι που όλοι περιμένανε με μεγάλη χαρά αφού εκτός από το κρέας και το λίπος που έπαιρνε η οικογένεια για το υπόλοιπο της χρονιάς, εξασφάλιζε το παιχνίδι για τα παιδιά, που κάνανε το στομάχι, καθώς και τσαρούχια για όλους από το δέρμα του γουρουνιού. Η οικιακή οικονομία εφαρμοζόταν εκείνη την εποχή καθώς τίποτα δεν πήγαινε χαμένο.