Με εκδηλώσεις τίμησαν την επέτειο των oγδόντα χρόνων που συμπληρώνονται φέτος καθώς στις 27 Ιανουαρίου 1945 το στρατόπεδο εξόντωσης του Άουσβιτς-Μπίρκεναου απελευθερώθηκε από τα στρατεύματα της πρώην ΕΣΣΔ. Με αφορμή την επέτειο πραγματοποιήθηκαν σήμερα, Κυριακή 26 Ιανουαρίου, εκδηλώσεις μνήμης και τιμής στην Αποθήκη Γ’ στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης. Τις εκδηλώσεις διοργάνωσαν η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης.
Οι εκδηλώσεις
Η σημερινή μέρα ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση (Ασκαβά) και ψαλμούς του Δαυίδ από τη χορωδία της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, ενώ στις 12.45 μ.μ. έγινε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στην πλατεία Ελευθερίας (λεωφόρος Νίκης και Ελευθερίου Βενιζέλου) από εκπροσώπους της κυβέρνησης, του κοινοβουλίου, κομμάτων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, πρέσβεις και άλλους αξιωματούχους και εκπροσώπους αρχών και σωμάτων ασφαλείας. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται το απόγευμα στις 18.15 μ.μ. στον κινηματογράφο «Ολύμπιον» (αίθουσα Παύλος Ζάννας) η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η Πρεσβεία της Ιταλίας στην Ελλάδα, το επίτιμο προξενείο της Ιταλίας στη Θεσσαλονίκη και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, προσκαλούν στην προβολή της ταινίας «Un cielo stellato sopra il ghetto di Roma» Ένας έναστρος ουρανός πάνω από το Γκέτο της Ρώμης (Με ελληνικούς υπότιτλους. Διάρκειας 98 λεπτών). Πριν από την προβολή της ταινίας ο Dr Antonio Crescenzi θα πραγματοποιήσει ομιλία με θέμα «Memoria. Speranza per il futuro» – «Μνήμη. Ελπίδα για το μέλλον». Η είσοδος στην προβολή είναι ελεύθερη μέχρι την πλήρωση των διαθέσιμων θέσεων.
«Τιμούμε τους Έλληνες Εβραίους»
Στις εκδηλώσεις την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη εκπροσώπησε ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας και Θράκης) Κωνσταντίνος Π. Γκιουλέκας. «Η σημερινή ημέρα θυμίζει σε όλους μας το χρέος που κληρονομήσαμε από τις γενιές που έζησαν τη φρίκη, που έζησαν όλα αυτά που στιγμάτισαν ολόκληρη την πολιτισμένη ανθρωπότητα, να μην επιτρέψουμε ποτέ ξανά η γη μας να μετατραπεί σε ένα απέραντο νεκροταφείο», υπογράμμισε στο χαιρετισμό του ο υφυπουργός. Και τόνισε ότι «όσα συνέβησαν στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη, όταν ουσιαστικά ξεκληρίστηκε η ακμαία κοινότητα των αδελφών μας Εβραίων, είναι κάτι που στιγμάτισε το μέλλον και την πορεία της πόλης αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα». Και αυτό, συνέχισε, «δεν το ξεχνάμε. Για εμάς είναι χρέος τιμής να μπορέσουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας ότι αυτά που συνέβησαν κάποτε είναι πράγματα που κανένας πολιτισμένος άνθρωπος δεν πρέπει να επιτρέψει να ξανασυμβούν». Από την πλευρά της η Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Αθηνά Αηδονά μεταξύ άλλων σημείωσε «τιμούμε σήμερα τους Έλληνες Εβραίους μάρτυρες και ήρωες του Ολοκαυτώματος. Η Θεσσαλονίκη, κάθε τέτοια μέρα, θυμάται μια από τις πλέον ζοφερές περιόδους της ιστορίας της, όχι μόνον επειδή έχει χρέος να το κάνει, αλλά επειδή χαράχτηκε ανεξίτηλα στο κοινωνικό και ιστορικό υποσυνείδητο. Γιατί η πόλη και όλοι εμείς μάθαμε να ζούμε με μια ανοιχτή πληγή και να μεταλαμπαδεύουμε τα διδάγματα εκείνης της εποχής στις επόμενες γενιές. Καμία άλλη εβραϊκή κοινότητα στην Ευρώπη δεν εξοντώθηκε τόσο γρήγορα όσο η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, της ‘Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων’. Μια κοινότητα, από τις μεγαλύτερες και αρχαιότερες στην Ευρώπη και επίκεντρο του Σεφαραδίτικου Εβραϊσμού, που ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία και την πορεία της πόλης, που είχε διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητας της Θεσσαλονίκης και είχε δώσει στην πόλη τον χαρακτήρα της πολυπολιτισμικότητας».
Κεντρικός ομιλητής ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης
Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, ο οποίος υπογράμμισε ότι «τα απάνθρωπα καθεστώτα κατέρρευσαν. Οπως αποδεικνύεται, όμως, και σήμερα το τέρας του αντισημιτισμού είναι ακόμα εδώ, ζωντανό, σε κάθε γωνιά αυτού του τόσο ρευστού και ευμετάβλητου κόσμου που αλλάζει με καταιγιστικούς ρυθμούς. Και αποδεικνύεται, ακόμα, πως όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, όπως έλεγε ο αείμνηστος Μάνος Χατζηδάκις, πάει να πει ότι αρχίζει να του μοιάζει. Τα όπλα που έχουμε στα χέρια μας σήμερα για να νικήσουμε το τέρας και να μην συνηθίσουμε να φοβόμαστε είναι δύο. Η διατήρηση της μνήμης και η διαρκής επαγρύπνηση. Να είμαστε πάντα έτοιμοι ώστε όχι μόνο να μην γνωρίζει η ανθρωπότητα ξανά τέτοια φρίκη, αλλά για να κάνουμε ακόμα πιο ανθρώπινη, πιο ανεκτική, πιο συμπεριληπτική την κοινωνία μας». Ο κ. Αγγελούδης εξέφρασε την αισιοδοξία ότι σύντομα θα αρθούν οι δικαστικές εκκρεμότητες και τους επόμενους μήνες θα ξεκινήσουν οι εργασίες για τη δημιουργία του Πάρκου Μνήμης στην πλατεία Ελευθερίας.
«Η δημιουργία του Μουσείου Ολοκαυτώματος»
Ο πρέσβης του Ισραήλ αναφέρθηκε στην άλλοτε ακμάζουσα Εβραϊκή Κοινότητα της Θεσσαλονίκης, το γεγονός ότι το 94% των 50.000 μελών της αφανίστηκε από τη ναζιστική μηχανή θανάτου και χαρακτήρισε «ανεξίτηλο λεκέ στην ιστορία της ανθρωπότητας» την καταστροφή του ευρωπαϊκού και ελληνικού ιουδαϊσμού από τους ναζί. Για τη σημερινή Εβραϊκή Κοινότητα της Θεσσαλονίκης είπε πως «αν και πολύ μικρότερη, συνεχίζει να διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο στη ζωή της πόλης διατηρώντας παράλληλα την πλούσια κληρονομιά της». Τόνισε ακόμα, ότι «η δημιουργία του Μουσείου Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τη μνήμη του Ολοκαυτώματος και την τιμή της ιστορίας της εβραϊκής κοινότητας και προσβλέπουμε στην ολοκλήρωση της τιμής της κληρονομιάς της Κοινότητας στην πλατεία Ελευθερίας, διασφαλίζοντας περαιτέρω ότι αυτή η μνήμη θα υφανθεί στον ιστό της ελληνικής ιστορίας». Γραπτό μήνυμα έστειλε ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμένος, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Γιουτίκας. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν οι πρέσβεις της Γερμανίας Αντρέας Κιντλ, του Καναδά Αννα-Καρίν Ασελίν, η επιτετραμμένη πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Μαρία Όλσον, οι γενικοί πρόξενοι στη Θεσσαλονίκη των ΗΠΑ Τζέρι Ισμαήλ, της Γερμανίας Μόνικα Φρανκ, της Γαλλίας Ζαν-Λικ Λαβό και της Κυπριακής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Πολυκάρπου, ο γενικός γραμματέας της Κ.Ο. της Ν.Δ Σταύρος Καλαφάτης, ως εκπρόσωπος του προέδρου της Βουλής, οι βουλευτές, ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Φιλόθεος, εκπρόσωποι των στρατιωτικών αρχών και των σωμάτων ασφαλείας κ.ά.