Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Σ.Ξανθοπούλου
“Ξανάρχισαν σταδιακά τα τακτικά χειρουργεία από τις 18 Μαΐου” επισημαίνει μεταξύ άλλων στη συνέντευξη που παραχώρησε στο thesseconomy.gr η διευθύντρια του Κέντρου Αιμοδοσίας ΑΧΕΠΑ, ιατρός Ελένη Χασαποπούλου-Ματάμη. Παρατηρήθηκε ωστόσο μείωση στις αιμοληψίες μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων
Τι γίνεται με την αναβολή των χειρουργείων λόγω έλλειψης αίματος; Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί;
Τα τακτικά χειρουργεία ξανάρχισαν σταδιακά από 18 Μαΐου.Από τις πρώτες κιόλας ημέρες, βρεθήκαμε στη δυσάρεστη θέση να γίνουν αρκετές αναβολές.Ο λόγος είναι ότι τα ημερήσια αποθέματα αίματος -όχι μόνο της δικής μας Υπηρεσίας αλλά του συνόλου των Υπηρεσιών Αιμοδοσίας-, εμφάνιζαν σημαντική μείωση (βρίσκονταν στο ένα τρίτο και κάποιες φορές στο ένα τέταρτο των αποθεμάτων ημερών με σχετική επάρκεια).Οι αναβολές τακτικών χειρουργείων είναι μία κατάσταση που επηρεάζει πολύ άσχημα τους εργαζόμενους σε Υπηρεσίες Αιμοδοσίας, διότι έχουν πλήρη συναίσθηση των συνεπειών στους ασθενείς, στους συγγενείς τους και στις χειρουργικές ομάδες.Γι αυτό και καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να διασφαλιστούν μονάδες αίματος από άλλα νοσοκομεία (με αλληλοδανεισμό από άλλες Υπηρεσίες), ακόμη και με έκτακτα νυκτερινά δρομολόγια, μέχρι την τελευταία στιγμή…Για αυτό επίσης, φροντίζουμε, τουλάχιστον να μην υπάρξει και δεύτερη αναβολή χειρουργείου για τον ίδιο ασθενή.Πάντως μετά τις 3 Ιουνίου, φαίνεται να έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση και πλέον είναι σπάνιο να χρειαστεί αναβολή χειρουργείων.
Πώς εξελίσσεται η αιμοδοσία μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων;
Μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων (από αρχές Μαϊου), όχι μόνο δεν αυξήθηκαν οι αιμοληψίες, αλλά παρατηρήθηκε μείωση. Αν σκεφθείτε ότι εντός καραντίνας, μετά από έναν «καλό για την αιμοδοσία» μήνα Μάρτιο, ακολούθησε ένας «θλιβερός» Απρίλιος, πιστεύω φαντάζεστε τι εικόνα εμφάνιζε ο Μάϊος!
Θα διερωτάστε, αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί αναμενόμενο. Αστειευόμενος και μόνο, θα μπορούσε κανείς να σκεφθεί, ότι η προσέλευση σε Αιμοδοσία τον καιρό της καραντίνας, ήταν σχετικά μεγάλη έως πολύ μεγάλη τον πρώτο καιρό, επειδή όσοι δεν είχαν κατοικίδιο ζώο, είχαν μια καλή δικαιολογία εξόδου! Η αλήθεια όμως είναι, ότι λόγω της καραντίνας, πολλοί συμπολίτες μας αλλά και άνθρωποι σε όλη τη χώρα, είχαν την ευκαιρία να πληροφορούνται επανειλημμένως για τις πολύ μεγάλες ελλείψεις αίματος, οπότε έδρασε το περίφημο ελληνικό φιλότιμο και αρχικά παρατηρήθηκε ένα πολύ μεγάλο κύμα προσέλευσης αιμοδοτών, που πολύ μας συγκίνησε… Η επακόλουθη πτώση ήταν εν μέρει αναμενόμενη. Μετά από κάθε αθρόα προσέλευση αιμοδοτών που οδηγεί σε γέμισμα των ψυγείων μας και ανακούφιση του προσωπικού, έχει παρατηρηθεί να λιγοστεύουν ανησυχητικά οι αιμοληψίες, να αδειάζουν τα ψυγεία και να βιώνει προεμφραγματικές καταστάσεις το προσωπικό των Υπηρεσιών Αιμοδοσίας!… Και τότε διερωτώμαστε: Μα τι συνέβη πάλι; Εξαντλήθηκαν όλοι οι διαθέσιμοι αιμοδότες; Αν υπάρχουν, γιατί δεν έρχονται;… Και η αγωνία μας χτυπάει «κόκκινο»…
Αριθμητικά πώς καταγράφεται η αιμοδοσία φέτος και πέρυσι;
Η επίπτωση της επιδημίας/πανδημίας COVID-19, ήταν σημαντική σε όλες τις χώρες που επλήγησαν. Σε πολλές χώρες ακυρώθηκαν οργανωμένες εξορμήσεις και μειώθηκαν δραστικά τα αποθέματα αίματος. Στη δική μας Υπηρεσία ακυρώθηκαν όλες οι προγραμματισμένες εξορμήσεις μεταξύ 16 Μαρτίου και 7 Μαϊου 2020, προκειμένου να μην υπάρξει κίνδυνος από τυχόν «κενά» στην τήρηση των συνθηκών ασφαλείας.
Η σύγκριση στοιχείων του έτους 2019 με το έτος 2020, δεν απεικονίζει τι χάσαμε λόγω της επιδημίας COVID-19 και της καραντίνας, διότι και το 2019 υπήρξε «κακή» χρονιά για την Αιμοδοσία, αφού είχαμε επί πολλούς μήνες αποκλεισμό αιμοδοτών που διέμεναν ή εργάζονταν σε περιοχές επηρεαζόμενες από ελονοσία.
Είναι πιο αντικειμενική, αλλά και πιο απογοητευτική, η σύγκριση με το έτος 2018.
| ΑΙΜΟΛΗΨΙΕΣ ΣΎΓΚΡΙΣΗ 2020 ΜΕ 2018 | ΑΙΜΟΛΗΨΙΕΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗ 2020 ΜΕ 2019 | |
| ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ | +290 | +386 |
| ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ | -27 | +279 |
| ΜΑΡΤΙΟΣ | -268 | +240 |
| ΑΠΡΙΛΙΟΣ | -596 | -225 |
| ΜΑΪΟΣ | -621 | -580 |
Υπάρχουν σταθεροί αιμοδότες στη Θεσσαλονίκη;
Αν ορίσουμε ως «σταθερούς» αιμοδότες, τους τακτικούς αιμοδότες με περισσότερες από 5 αιμοδοσίες, φυσικά και υπάρχουν, αλλά δεν είμαι σε θέση να έχω γνώση παρά μόνο δεδομένων από την Υπηρεσία Αιμοδοσίας του ΑΧΕΠΑ. Κατά το χρονικό διάστημα 2012 έως προ μηνός, είχαμε στο ΑΧΕΠΑ 81.599 αιμοδότες εκ των οποίων έχουν προσφέρει αίμα περισσότερες από 5 φορές οι 10. 977. Κάποιοι από αυτούς σίγουρα έχουν προσφέρει αίμα και σε άλλες Υπηρεσίες Αιμοδοσίας, αλλά αυτό δεν αλλάζει την αίσθηση ότι υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια οι αιμοδότες να αυξήσουν τη συχνότητα αιμοδοσιών, με απόλυτη ασφάλεια. Για να συμβεί αυτό, χρειάζονται συνεχείς υπενθυμίσεις.
Για τις μεταγγίσεις των ασθενών, πώς γίνεται η επιλογή; Ποια διαδικασία ακολουθείται;
Σε κάθε περίπτωση, οι κλινικές ενδείξεις για μετάγγιση και η κλινική κατάσταση των ασθενών καθορίζουν τι περιθώρια αναμονής υπάρχουν, άρα και τις προτεραιότητες στη χορήγηση αίματος.
Όταν τα αποθέματα είναι σχεδόν ανύπαρκτα, χρειάζεται να γίνονται επανωτές συνεννοήσεις με τους κλινικούς ιατρούς, για να καθορίζεται και επανακαθορίζεται ο βαθμός «επείγοντος». Πολλές φορές αναγκαζόμαστε να κάνουμε δοκιμασία συμβατότητας της ίδιας μονάδας αίματος για περισσότερους από έναν ασθενείς, ώστε να μπορεί να δοθεί η μονάδα στον πρώτο που η κατάστασή του δεν θα επιτρέπει καμία περαιτέρω αναβολή. Ευτυχώς, ο Θεός και η συναδελφική αλληλεγγύη (μονάδες αίματος από άλλες Υπηρεσίες Αιμοδοσίας) πάντα μας σώζουν και ποτέ δεν συνέβη να χαθεί ανθρώπινη ζωή επειδή δεν είχαμε τη δυνατότητα να χορηγήσουμε αίμα για μετάγγιση.
Πότε και πού μπορεί να δώσει κάποιος που επιθυμεί αίμα;
Αίμα μπορεί να προσφέρει όποιος το επιθυμεί και πληροί τις προϋποθέσεις, σε οποιαδήποτε Υπηρεσία Αιμοδοσίας του είναι ευκολότερο ή προτιμότερο, με βάση αντικειμενικά κριτήρια (συνήθως απόσταση από την οικία ή τον τόπο εργασίας του, προσβασιμότητα με μέσα μαζικής μεταφοράς ή ευχέρεια στάθμευσης ιδιωτικού οχήματος, προσδοκώμενος χρόνος αναμονής), αλλά και υποκειμενικά (πού του αρέσει περισσότερο).
Το ωράριο προσέλευσης αιμοδοτών διαφέρει από την μία Υπηρεσία στην άλλη, αλλά συνήθως είναι σταθερό για κάθε Υπηρεσία Αιμοδοσίας.
Προς αποφυγήν ταλαιπωρίας, ο υποψήφιος αιμοδότης καλό θα είναι να ενδιαφερθεί να μάθει (τηλεφωνώντας ή με αναζήτηση στο διαδίκτυο) το ωράριο της συγκεκριμένης Υπηρεσίας που αποφασίζει να επισκεφθεί.
Πολύ καλή συνήθεια είναι να έρχονται οι αιμοδότες με ραντεβού. Στην Υπηρεσία μας, οι αιμοδότες μπορούσαν ήδη από το 2016 να κλείνουν ραντεβού επιτόπου για την επόμενη φορά ή όποτε ήθελαν τηλεφωνικά.
Εδώ και λίγο καιρό, ακόμη πιο εύκολη λύση για ραντεβού, αποτελεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα που έχει δημιουργήσει το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (Ε.ΚΕ.Α).
Για την επερχόμενη αλλαγή -παύση της λειτουργίας της αίθουσας αιμοληψιών που λειτουργεί εντός της ΔΕΘ από 13 Μαρτίου- θα φροντίσουμε από τώρα να το κοινοποιήσουμε και τονίσουμε … Μάλλον θα είστε η πρώτη που θα ανακοινώσει ότι από 1 Ιουλίου 2020, όλες οι αιμοληψίες της Υπηρεσίας μας θα γίνονται όπως παλαιότερα, εντός του Νοσοκομείου, με κάθε δυνατή διευκόλυνση των αιμοδοτών και απόλυτη ασφάλεια.
