Καταδικαστική απόφαση-καταπέλτης από το Ευρωδικαστήριο στην Ελλάδα για την απουσία Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού

Η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο της κριτικής του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο εξέδωσε απόφαση – καταπέλτη (στις 27 Φεβρουαρίου 2025) καταδικάζοντας τη χώρα μας, καθώς δεν έχει καταφέρει να κλείσει τους ανοιχτούς λογαριασμούς για τη χωροταξία στις ελληνικές θάλασσες. Η χώρα μας οδηγήθηκε από την Κομισιόν στο «σκαμνί» του Ευρωδικαστηρίου, το οποίο με μια απόφαση-καταπέλτη (27 Φεβρουαρίου 2025) καταρρίπτει όλα τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς για τους λόγους που, εδώ και 11 χρόνια, δεν έχει ακόμη βρει τον τρόπο να ρυθμίσει τις θαλάσσιες δραστηριότητες σε Αιγαίο, Ιόνιο και στα πελάγη της Νότιας Κρήτης

Για το χάος στις ελληνικές θάλασσες
Το Ευρωδικαστήριο απέρριψε τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς, τονίζοντας πως η καθυστέρηση των τελευταίων 11 ετών δεν μπορεί να δικαιολογηθεί. Από το εδώλιο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Ελλάδα πρόβαλε ότι ήταν αντικειμενικώς αδύνατον να τηρήσει την υποχρέωση κατάρτισης Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού έως την καταληκτική ημερομηνία της 31ης Μαρτίου 2021 λόγω των διαπραγματεύσεων με την Αίγυπτο, που κατέληξαν στη συμφωνία της 6ης Αυγούστου 2020, για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Σύμφωνα με το Δικαστήριο, όμως, το ελληνικό κράτος δεν απέδειξε ότι στα δύο έτη και δέκα μήνες μετά τη σύναψη της διμερούς συμφωνίας τελούσε σε αντικειμενική αδυναμία να καταρτίσει τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια. Επιπλέον οι ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι οι υποχρεώσεις κατάρτισής τους «δεν μπορούν να εξαρτώνται από την ύπαρξη συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών», ούτε να αναστέλλονται επ’ αόριστον σε περίπτωση που δεν υφίσταται συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης με τρίτο κράτος.

«Ντροπιαστική η απόφαση για τη χώρα»
«Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός είναι ένα στοιχειώδες εργαλείο όχι μόνο για τη σωστή οργάνωση και χωροθέτηση των τόσων οικονομικών δραστηριοτήτων που εξελίσσονται στη θάλασσα αλλά και για την προστασία του πολύτιμου αυτού φυσικού πόρου. Για μια χώρα σαν τη δική μας που ταυτίζεται με το θαλάσσιο στοιχείο, η καταδικαστική αυτή απόφαση είναι όχι απλώς απογοητευτική αλλά και ντροπιαστική» ανέφερε ο διευθυντής του WWF Ελλάς Δημήτρης Καραβέλλας. Και πρόσθεσε ότι «ένδεκα χρόνια μετά τη θέσπιση της σχετικής οδηγίας, η χώρα… σφυρίζει ακόμη αδιάφορα, ενώ επικαλείται διάφορες αβάσιμες δικαιολογίες σε κάθε σχετική υπενθύμιση για το θέμα. Τελικά, όποιον τομέα κι αν πιάσει κανείς, θα κάνει την ίδια λυπηρή διαπίστωση – το κράτος έχει σοβαρή αλλεργία στον σχεδιασμό. Η χώρα μας σε επιστολή της προς την Κομισιόν είχε επικαλεστεί διάφορους παράγοντες για την καθυστέρηση στην υλοποίηση του σχεδιασμού, όπως την πολυπλοκότητα του νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου, τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, την εκτεταμένη ακτογραμμή και την πολυνησιωτικότητα, καθώς και τις γεωπολιτικές συνθήκες που επικρατούν στην Ανατολική Μεσόγειο, και επισήμανε ότι χρειάζεται τρία περίπου έτη για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, δηλαδή έως το 2027.

Χωρίς Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό η Ιταλία και η Κροατία
Εκτός από την Ελλάδα, Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό δεν έχει ούτε η Ιταλία ούτε η Κροατία (συνολικά 22 παράκτιες χώρες έχουν την υποχρέωση). Η σχετική οδηγία 2014/89/ΕΕ, στη θέσπιση της οποίας κεντρικό ρόλο είχε παίξει η τότε Ελληνίδα επίτροπος Μαρία Δαμανάκη, έχει ως στόχο τον προσδιορισμό δραστηριοτήτων και χρήσεων (σημερινών και μελλοντικών) στα θαλάσσια ύδατα βάζοντας… τάξη και προσδιορίζοντας τις θαλάσσιες οδούς, τις προστατευόμενες περιοχές, τις περιοχές για αλιεία και υδατοκαλλιέργειες, για εκμετάλλευση – εξόρυξη υδρογονανθράκων, εγκαταστάσεις υπεράκτιων αιολικών πάρκων, υποθαλάσσιους αγωγούς και καλώδια, λιμενικές εγκαταστάσεις κτλ.