Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
H Κυριακή των Βαΐων γιορτάζεται κάθε χρόνο την Κυριακή πριν από την Ανάσταση και σηματοδοτεί την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας. Χαρακτηριστικό έθιμο της ημέρας είναι ο στολισμός των εκκλησιών με βάγια, ενώ μετά τη λειτουργία ο παπάς ευλογεί και δίνει στους πιστούς σταυρούς από βάγια, τους οποίους τοποθετούν στα εικονίσματα για προστασία.
Τα έθιμα της ημέρας
Την Κυριακή των Βαΐων είναι έθιμο να τρώμε ψάρι. Το πρωί της Κυριακής των Βαΐων οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία για να πάρουν τα βάγια τα οποία τα δίνει ο παπάς. Είναι φύλλα από δάφνη και τα διατηρούν οι πιστοί στο εικονοστάσι για το ξεμάτιασμα. Το έθιμο το καθιέρωσε η εκκλησία μας σε ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.
Χαλκιδική: Οι νύφες της Κυριακής των Βαΐων στην Ιερισσό
Στην παράδοση της Ιερισσού υπάρχει το έθιμο την Κυριακή των Βαΐων οι νιόπαντρες γυναίκες «του τελευταίου χρόνου» να στολίζουν την εκκλησία με φύλλα και κλαδιά δάφνης που έφερναν παλαιότερα από το…. εκκλησάκι και τη περιοχή του Άγιου Παύλου στη τοποθεσία του χωριού. Το πρωί της Κυριακής των Βαΐων, ντυμένες με το νυφικό, πήγαιναν στη τοποθεσία αυτή και έκοβαν κλαδιά από τις δάφνες που ήταν άφθονες στη περιοχή. Τις φόρτωναν στις πολύχρωμες τρόκνιες και με τραγούδια και πειράγματα πήγαιναν στην εκκλησία όπου στόλιζαν πρώτα την εορταστική εικόνα και μετά τις υπόλοιπες καθώς και την είσοδο του ναού. Είναι μια ιδιαίτερη γιορτή για το εκκλησίασμα της Ιερισσού καθώς τις δάφνες αυτές τις μοίραζε ο ιερέας μετά τη θεία λειτουργία στο εκκλησίασμα.
Προσκύνημα του Τιμίου Σταυρού: Στο χωριό Πετροκέρασα της Χαλκιδικής, ανήμερα την Κυριακή των Βαΐων και τη Μεγάλη Δευτέρα φιλοξενείται τμήμα του Τιμίου Σταυρού από τη Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Οι πιστοί συρρέουν για να το προσκυνήσουν και να τιμήσουν τη σωτηρία του χωριού από τη θανατηφόρα ασθένεια που το είχε… χτυπήσει πριν από πολλά χρόνια πιθανόν από την πανώλη.
Θράκη: Τα «βαγιοχτυπήματα»
Στη Θράκη όπως και σε άλλες περιοχές της πατρίδας μας συνηθίζονται τα «βαγιοχτυπήματα». Οι γυναίκες… χτυπούν με βάγια τις έγκυες για να λευτερωθούν πιο εύκολα. Ο λαός αποδίδει γονιμοποιό δύναμη στα βάγια. Επίσης σε άλλα χωριά της Θράκης τα κορίτσια έκαναν στεφάνια από βάγια, που τους έδινε ο παπάς στην εκκλησία, και τα έριχναν στο ρέμα. Όποιας το στεφάνι έφτανε πρώτο στη ρεματιά φίλευε τις υπόλοιπες στο σπίτι της και διασκέδαζαν με χορό και τραγούδια. Σε άλλες περιοχές πάλι οι πιστοί κρεμούν τα βάγια στις πόρτες των σπιτιών τους ως φυλακτό για προστασία από το κακό μάτι και τη γρουσουζιά.
Δυτ. Μακεδονία
Στα χωριά της Κοζάνης, όπως στην Αιανή, στον Κρόκο, στη Λευκοπηγή, στην Καισαριά, στη Ροδιανή και στην Αγία Παρασκευή κορίτσια και γυναίκες φορούν παραδοσιακή φορεσιά και ντύνονται «Λαζαρίνες». Γυρνούν στις γειτονιές και τραγουδούν τα λαζαρίτικα τραγούδια. Έπειτα, συγκεντρώνονται όλες μαζί στις κεντρικές πλατείες και χορεύουν τον παραδοσιακό χορό «Τσιντσιρό».
Σκόπελος: Το έθιμο με το φλουρί
Στη Σκόπελο, οι πεθερές που είχαν αρραβωνιάσει το γιο τους, παίρνουν το βάγιο από την εκκλησία, το χρυσώνουν και το δένουν με άσπρη κορδέλα. Στη συνέχεια το κρεμούν με ένα φλουρί και το δίνουν στον παπά, ο οποίος το παραδίδει στην αρραβωνιασμένη κοπέλα.
Γιατί τρώμε ψάρι;
Η Κυριακή των Βαΐων αποτελεί την αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας και είναι μια από τις σημαντικές ημέρες της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μας φέρνει πιο κοντά στη μεγάλη γιορτή του Πάσχα με την Εκκλησία να τιμά τη θριαμβευτική είσοδο του Ιησού Χριστού στην Ιερουσαλήμ. Παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε στην… καρδιά της Σαρακοστής η Κυριακή των Βαΐων «σπάει» τη νηστεία για τελευταία φορά μέχρι το Πάσχα. Οι πιστοί μπορούν να καταναλώσουν ψάρι επιβεβαιώνοντας το πανηγυρικό κλίμα της ημέρας και τη σπουδαιότητά της.
