Γιατί οι νέοι δεν μπορούν να βρουν φθηνό σπίτι στην Ελλάδα

Του Γ.Κατσιάνη

Κάθε άλλο παρά αισιόδοξος για την αποτελεσματικότητα των μέτρων που έχει λάβει η κυβέρνηση σχετικά με την εξασφάλιση φθηνής στέγης σε νέους και νέες, δηλώσει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ) και του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (ΕΔΚΑ) του πανεπιστημίου Θεσσαλίας, καθηγητής Βύρων Κοτζαμάνης.

Ειδικότερα, στην περιοδική έκδοση του ΙΔΕΜ με τίτλο “Στεγαστική κρίση και νέοι”, ο κ. Κοτζαμάνης χαρακτηρίζει “μέγα-πρόβλημα” δομικού χαρακτήρα την αυτόνομη στέγαση των νεότερων γενεών και ειδικότερα αυτό της εύρεσης ενοικιαζόμενης κατοικίας σε προσιτή τιμή”.

Όπως επισημαίνει, ένας από τους βασικότερους λόγους του προβλήματος είναι η κατάρρευση των επενδύσεων στην κατοικία.

Του λόγου το αληθές επιβεβαιώνει η έκθεση του ΙΟΒΕ με τίτλο “Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές των κατασκευών”, σύμφωνα με την οποία “το 2022, οι επενδύσεις σε κατοικίες ανήλθαν σε μόλις 3,3 δισ. ευρώ έναντι 25,2 δισ. ευρώ το 2007 (-87%) (φωτογραφία), με αποτέλεσμα να αντιπροσωπεύουν το 1,6% του ΑΕΠ έναντι του 10,8% το 2007”, γεγονός που καθιστά την Ελλάδα ουραγό ανάμεσα στις χώρες-μέλη της ΕΕ.

“Η κατάρρευση των επενδύσεων είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κατάρρευση των στεγαστικών δανείων, που το 2023 ήταν λιγότερα από 14.000 έναντι 115.000 το 2008, με ένα μεγάλο τμήμα τους την τελευταία αυτή χρονιά να αφορά δικαιούχους του προγράμματος “Σπίτι μου”, σημειώνει ο κ. Κοτζαμάνης.

Όσον αφορά το πρόγραμμα “Golden Visa”, υποστήριξε ότι οι χορηγηθείσες άδειες την επταετία 2018-2024 δεν υπερβαίνουν τις 20.000, “τα 2/3 των οποίων εκτιμάται ότι αφορούν τα μεγάλα αστικά κέντρα (κυρίως την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη)” για το πρόγραμμα “Ανακαινίζω-Ενοικιάζω”, επισήμανε ότι υπήρξε “περιορισμένο ενδιαφέρον (μόλις 2000 αιτήσεις και 1000 εγκρίσεις)” και εκτίμησε ότι “το έλλειμα προσφοράς διαθέσιμων κατοικιών -ιδιαίτερα προς ενοικίαση- και τα εξαιρετικά υψηλά ενοίκια, άμεση συνέπεια κυρίως της έλλειψης επενδύσεων σε κύρια κατοικία μετά το 2010…δεν πρόκειται να περιορισθεί ιδιαίτερα με τα προτεινόμενα μέτρα”.

“Η δημιουργία αντιθέτως ενός αποθέματος κατοικιών από φορείς που δεν θα στοχεύουν στην απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας (όπως ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας-ΟΕΚ- στο παρελθόν), αλλά στη διάθεση ενοικιαζόμενων με χαμηλό ενοίκιο ενεργειακά αποδοτικών κοινωνικών κατοικιών που θα αντιστοιχούν στα στεγαστικά πρότυπα και τις μεταβαλλόμενες στεγαστικές ανάγκες των νέων είναι η πλέον πρόσφορη επιλογή που θα επιτρέψει να καλυφθεί το μεγάλο έλλειμμα δημοσίας πολιτικής για την κατοικία στην Ελλάδα”, τονίζει ο διευθυντής του ΙΔΕΜ και προτείνει τη δημιουργία ενός φορέα Στεγαστικής Πολιτικής που θα υλοποιήσει το συγκεκριμένο εγχείρημα.