Ήταν 2 Σεπτεμβρίου 1944. Στον Χορτιάτη 149 Έλληνες, στην πλειοψηφία τους γυναίκες, μικρά παιδιά και αβάπτιστα βρέφη, κάηκαν ζωντανοί από τα φλογοβόλα των Ναζί στον φούρνο του χωριού, στον φούρνο Γκουραμάνη και στο σπίτι του Νταμπούδη. Επρόκειτο για ένα από τα εγκληματικά αντίποινα των στρατιωτών του διαβόητου Φριτς Σούμπερτ, για χτύπημα του ΕΛΑΣ που είχε προηγηθεί εναντίον δύο οχημάτων γερμανικής πομπής.
Τετραήμερες οι εκδηλώσεις
2 Σεπτεμβρίου 2024. Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη και ο δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη μαζί με την τοπική κοινωνία τιμούν την ιστορική μνήμη με εκδηλώσεις που έχουν προγραμματίσει. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν από την Παρασκευή 30 Αυγούστου και περιλαμβάνουν παράσταση – δρώμενο από τη Bloom Theatre Group, θεατρική παράσταση από το ΚΘΒΕ και μουσική συναυλία των Δ. Μπάση – Σ. Μαργιολά με τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, ιστορικό περίπατο μνήμης, ποδηλατοδρομία ειρήνης και λαμπαδηδρομία ειρήνης ενώ κορυφώνονται τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου, ημέρα που διαπράχθηκε το ναζιστικό έγκλημα, με αρχιερατικό μνημόσυνο στον ιερό ναό Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη από τον σεβασμιότατο μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα, κατάθεση στεφάνων και προσκλητήριο νεκρών.
Το μήνυμα του δημάρχου Πυλαίας – Χορτιάτη
«Τιμούμε τη συλλογική μνήμη του τόπου μας για μία ακόμη χρονιά, με μια σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων γύρω από την ιστορική Μνήμη, πιστοί στα λόγια της μεγάλης Ελένης Γλύκατζη – Αρβελέρ η οποία από τον τύμβο του Χορτιάτη είχε πει ότι όταν ακούμε τη λέξη περίστροφο, βγάζουμε τον πολιτισμό μας, σε αντίθεση με τους ναζί» δήλωσε ο δήμαρχος Πυλαίας – Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης. Και πρόσθεσε «το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη αφορά όλη την Ελλάδα. Είναι ένα από τα ναζιστικά εγκλήματα για τα οποία η πατρίδα μας, απ’ άκρη σ’ άκρη, πλήρωσε βαρύ φόρο σε ανθρώπινες ζωές και ενώνει τον τόπο μας με το Δίστομο, με τα Καλάβρυτα, την Κάνδανο της Κρήτης και με τις δεκάδες των τόπων που υπέστησαν τις ναζιστικές θηριωδίες. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε, για να μπορούμε να θυμόμαστε. Σ’ αυτό αποβλέπουν οι εκδηλώσεις που διοργανώνουμε». Αξίζει να σημειωθεί ότι ο σημερινός δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη ανήκει στους χαρακτηρισμένους «Μαρτυρικούς Δήμους» της χώρας με το υπ’ αρ. Φ.Ε.Κ 277/1998 και αποτελεί ένα από τα ιδρυτικά μέλη του «Δικτύου Μαρτυρικών Χωριών και Πόλεων της Ελλάδος».
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων:
Οι εκδηλώσεις αρχίζουν την ερχόμενη Παρασκευή 30 Αυγούστου. Στις 8.00 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί η παράσταση θεάτρου επινόησης με τίτλο «Χορεύοντας μαζί» στην ιστορική πλατεία του Χορτιάτη απέναντι από την κοινότητα. Στην κεντρική πλατεία του Χορτιάτη θα… στηθεί ένα μουσικό κλαμπ όπου οι μουσικοί, οι νέοι και το κοινό θα είναι μέρος. Οι νέοι, ως αφηγητές και οι θεατές σαν συμμετέχοντες θα συνυπάρξουν σε μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα με στόχο την καταπάτηση του ναζισμού, του πολέμου, της κοινωνικής ανισότητας και του άδικου θανάτου.
Το Σάββατο 31 Αυγούστου
-Στις 6:30 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί ο «Ιστορικός Περίπατος Μνήμης» στους χώρους μαρτυρίου του Ολοκαυτώματος Χορτιάτη. Τόπος συνάντησης των παρευρισκομένων η ιστορική πλατεία του Χορτιάτη. Την εκδήλωση διοργανώνει η «Κίνηση Πολιτών Χορτιάτη – Εφημερίδα Χορτιάτης 570»
-Στις 7.30 μ.μ. θα γίνει «19η Ποδηλατοδρομία Ειρήνης». Αφετηρία της ποδηλατοδρομίας η διασταύρωση Χορτιάτη – Αγίου Βασιλείου και τερματισμός η είσοδος του Χορτιάτη.
-Στις 9.00 μ.μ. σειρά έχει η θεατρική παράσταση του Κ.Θ.Β.Ε με τίτλο «Μετράει μέσα μου η ζωή». Η παράσταση θα δοθεί στον προαύλιο χώρο του ιερού ναού του Αγίου Γεωργίου στον Χορτιάτη. Είναι μια συμπαραγωγή του δήμου και του ΚΘΒΕ.
Την Κυριακή 1η Σεπτεμβρίου
Συνεχίζονται οι εκδηλώσεις στις 7.30 μ.μ. με την επιμνημόσυνη δέηση στον τόπο του Μαρτυρίου, στον «Φούρνο Γκουραμάνη».
-Στις 8.15 μ.μ. θα γίνει η «8η Λαμπαδηφορία Ειρήνης» με αφετηρία τον «Φούρνο Γκουραμάνη» και τερματισμό το Πέτρινο Γυμνάσιο Χορτιάτη.
-Στις 9.00 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί η συναυλία με τους Δημήτρη Μπάση – Σαββέρια Μαργιολά με τίτλο «Το μπουζούκι στο έργο του Μίκη Θεοδωράκη» στο Πέτρινο Γυμνάσιο Χορτιάτη. Θα συμμετέχει 10 μελής ορχήστρα.
Τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου
Οι εκδηλώσεις θα αρχίσουν στις 7.30 το πρωί με την αρχιερατική θεία λειτουργία προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη.
-Στις 10.15 π.μ. θα τελεστεί το 80ό αρχιερατικό μνημόσυνο στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου στον Χορτιάτη από τον σεβασμιότατο μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα.
-Στις 10.30 π.μ. θα γίνει η μετάβαση με πομπή στο Μνημείο Θυμάτων του Ολοκαυτώματος και Επιμνημόσυνο Αρχιερατικό Τρισάγιο.
-Στις 10.45 π.μ. θα πραγματοποιηθεί κεντρική ομιλία.
-Στις 11.00 π.μ. θα γίνει το προσκλητήριο των νεκρών και θα ακολουθήσει η κατάθεση στεφάνων.
Το απόγευμα της Δευτέρας έχει προγραμματιστεί ποδοσφαιρικός αγώνας. Θα γίνει στις 7.30 μ.μ. στο γήπεδο ποδοσφαίρου Κισσού Χορτιάτη με τη συμμετοχή βετεράνων αλλά και εν ενεργεία ποδοσφαιριστών.
*Αξίζει να σημειωθεί ότι στο τετραήμερο των εκδηλώσεων θα λειτουργεί έκθεση εικαστικών με τίτλο «9η Τέχνη και Ολοκαύτωμα» με δημιουργίες καλλιτεχνών από το χώρο των κόμικ όπου αποτυπώνουν τα γεγονότα του Ολοκαυτώματος με τη δική τους σύγχρονη ματιά. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί από τις 30-08-2024 έως τις 02-09-2024 στην αίθουσα «Ι.Μανωλεδάκης» στον Χορτιάτη. Ώρες λειτουργίας 10:00 π.μ. – 2:00 μ.μ. και 5:00 μ.μ. – 8:00 μ.μ.