«Αφού οι Τούρκοι θέλουν πόλεμο, θα τον έχουν»

Του Γ. Κατσιάνη

Με αφορμή την συμπλήρωση 45 χρόνων από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το thesseconomy.gr, μετά το παρασκήνιο της ανατροπής του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Μακαρίου από τη χούντα (βλέπε Τι αποκαλύπτει ένας από τους πρωταγωνιστές του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου για τον Ιωαννίδη και την στάση της CIA) φέρνει στο «φως» σήμερα την κρίσιμη συνάντηση που είχε το πρωί της 18^ης Ιουλίου 1974, στην Αθήνα, ο υφυπουργός Εξωτερικών, Τζόζεφ Σίσκο με την ηγεσία των απριλιανών.

Όπως σημειώνει στο βιβλίο «Η Αλήθεια» ο τότε αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Γρηγόρης Μπονάνος, ο οποίος παραβρέθηκε στη σύσκεψη, στόχο είχε να εκτονώσει την κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που προκάλεσε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και να συμβάλλει στην ειρηνική διευθέτηση των διμερών διαφορών.

Στην τοποθέτηση του, ο Αμερικανός αξιωματούχος κάλεσε την χουντική ηγεσία να επιδείξει μετριοπαθή στάση και πρότεινε την «παραχώρηση μιας διεξόδου (Κυρήνεια) προς τη θάλασσα στους Τουρκοκύπριους και τη δυνατότητα επικοινωνίας τους με την Τουρκία».

Στην πρόταση Σίσκο, απάντησε ο πρωθυπουργός, Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος, λέγοντας πως «η Ελλάδα αρνείται οποιαδήποτε παραχώρηση προς τους Τούρκους».

Ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών επανέλαβε την θέση του περί κρισιμότητας της κατάστασης, γεγονός που σύμφωνα με τον στρατηγό Μπονάνο, προκάλεσε την αντίδραση του επικεφαλής των χουντικών, ταξίαρχου, Δημήτρη Ιωαννίδη.

«‘Αφού οι Τούρκοι θέλουν πόλεμο, θα τον έχουν’, φώναξε οργισμένος και εγκατέλειψε την αίθουσα», σύμφωνα με τον συγγραφέα.

«Τουρκικά πλοία κατευθύνονται προς την Κύπρο»

Μετά από μία σύντομη διακοπή, λόγω του επεισοδίου, ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων ενημέρωσε τον αμερικανό αξιωματούχο ότι είχε πληροφορίες για τουρκικά πολεμικά σκάφη που βγήκαν από τα Δαρδανέλια και κατευθύνονται προς τα νότια (Κύπρο).

«Σας παρακαλώ να πείτε στον Τούρκο αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων, κ. Σαντζάρ ότι καλό θα ήταν να σταματήσει αυτές τις κινήσεις του στόλου του, διότι τα εσωτερικά προβλήματα των Ελληνοκυπρίων δεν τον αφορούν», δήλωσε ο στρατηγός Μπονάνος, χωρίς ωστόσο να λάβει κάποια απάντηση.

Το μεσημέρι της Πέμπτης 18 Ιουλίου 1974, ακολουθεί σύσκεψη του στρατηγού Μπονάνου με τους αρχηγούς των τριών γενικών επιτελείων, όπου μεταξύ άλλων αποφασίζεται προληπτικά «η αποστολή δύο υποβρυχίων στη Ρόδο, τριών τορπιλάκατων στην Κρήτη και μιας μοίρας αεροσκαφών, τύπου F-84».

«Η Τουρκία θα εισέβαλε στην Κύπρο»

Ωστόσο, ο εκνευρισμός του Ιωαννίδη και το επεισόδιο με τον Σίσκο, κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν.

Λίγους μήνες αργότερα, στην πολύκροτη δίκη των συνταγματαρχών, ο «αόρατος δικτάτορας», Δ. Ιωαννίδης αναφέρθηκε στις πληροφορίες που είχε σχετικά με την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο.

«Ο στρατιωτικός ακόλουθος στο Λονδίνο, ταγματάρχης Περδίκης μας πληροφορούσε συνεχώς από τις 15 Ιουλίου μέχρι τις 19 Ιουλίου ότι η Τουρκία θα εισέβαλε στην Κύπρο. Ένας Αμερικανός στρατηγός της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ είχε αναφέρει τις τουρκικές προθέσεις στον υποστράτηγο Σωτηριάδη που υπηρετούσε στο στρατηγείο της συμμαχίας στη Σμύρνη», τονίζει μεταξύ άλλων ο πρωταίτιος της Κυπριακής τραγωδίας, Δ. Ιωαννίδης.