Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Από 1 Ιανουαρίου 2023, μπαίνουν στη ζωή μας τα διαφορετικά τιμολόγια ρεύματος. Τα περίφημα «πολύχρωμα», όπως τα λένε, πλέον, οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, ένα -στην πραγματικότητα- μπερδεμένο σύστημα επιλογής, το οποίο μπορεί να δίνει δυνατότητες στον καταναλωτή να επιλέξει χαμηλότερες τιμές, τον αναγκάζει, όμως, να σπαταλά χρόνο για την επιλογή αυτή.
Θα υπάρχουν, πλέον, τριών ειδών τιμολόγια (σταθερά, κυμαινόμενα και δυναμικά) και ο καταναλωτής (είτε πρόκειται για νοικοκυριό είτε για επιχείρηση) επιλέγει αυτό που κρίνει ότι είναι το πιο συμφέρον για εκείνον. Πιο συγκεκριμένα:
Σταθερά είναι τα τιμολόγια ορισμένου χρόνου, με σταθερή τιμή χρέωσης για όλη την περίοδο της σύμβασης.
Κυμαινόμενα, είναι τα τιμολόγια, τα οποία είναι συνδεδεμένα με την τιμή της χονδρεμπορικής στο Χρηματιστήριο ενέργειας. Αυτά, διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: i. με καθορισμό τιμής εκ των προτέρων της περιόδου κατανάλωσης και ii. με καθορισμό τιμής εκ των υστέρων.
Δυναμικά, τα οποία αφορούν στη δυνατότητα δυναμικής τιμολόγησης, με διαφορετικές τιμές -ακόμα και μέσα στη διάρκεια της ημέρας- με βάση τις τιμές της αγοράς. Προϋπόθεση για την επιλογή αυτών των τιμολογίων συνιστά η λειτουργία έξυπνου τηλεμετρούμενου μετρητή στην παροχή των καταναλωτών.
Για τη διευκόλυνση του καταναλωτή, τα τιμολόγια συνδέθηκαν με ένα χρώμα. Με το μπλε τα σταθερά, με το κίτρινο τα κυμαινόμενα και με το πορτοκαλί τα δυναμικά.
Τα κίτρινα τιμολόγια και η ρήτρα αναπροσαρμογής
Στο κίτρινο τιμολόγιο υπάρχει ρήτρα αναπροσαρμογής και περιλαμβάνει, κυμαινόμενη χρέωση με τιμή την οποία ο καταναλωτής θα πληροφορείται κάθε τέλος του μήνα και θα μπορεί να αλλάζει πάροχο χωρίς να υπάρχει πέναλτι -με την προϋπόθεση, φυσικά, να έχει εξοφλήσει παλαιότερους λογαριασμούς.
Στο κίτρινο τιμολόγιο η τιμή χρέωσης της κιλοβατώρας διαμορφώνεται με βάση τους δείκτες της χονδρεμπορικής αγοράς του ρεύματος και η έκθεση είναι 100% στη χρηματιστηριακή διακύμανση της αγοράς ενέργειας. Αυτό θα υπολογίζεται στο τέλος του μήνα κατανάλωσης.
Τα μπλε τιμολόγια – κλειδωμένες, αλλά υψηλές τιμές
Το μπλε τιμολόγιο έχει κλειδωμένη τιμή χρέωσης της KWh για όσο διάστημα διαρκεί η σύμβαση του πελάτη με τον πάροχο. Επειδή ο συγκεκριμένος τύπος τιμολογίου δεν περιέχει κυμαινόμενες χρεώσεις ούτε μηχανισμούς διακύμανσης, (δηλαδή ρήτρες αναπροσαρμογής), θεωρητικά θα έχει την υψηλότερη τιμή χρέωσης σε σχέση με όλους τους άλλους τύπους τιμολογίων (κίτρινα, πορτοκαλί, πράσινα).
Σύμφωνα με τους ειδικούς το μπλε τιμολόγιο συμφέρει σε καταναλωτές με πολύ μικρή χρήση ηλεκτρικού ρεύματος. Όμως στο μπλε θα υπάρχει πέναλτι αποχώρησης. Επίσης θα έχει τιμή χρέωσης κιλοβατώρας που ξεκινάει από τα 26 λεπτά, ενώ το κινούμενο μέρος μπορεί να ξεκινάει από τα 12 λεπτά
Πράσινο τιμολόγιο – Τα υπέρ και τα κατά
Σε αυτά τα τιμολόγια προστίθεται το ειδικό τιμολόγιο, πράσινου χρώματος, που το ειδικό χαρακτηριστικό του είναι πως η δομή του θα είναι απλή και κοινή, επιτρέποντας τη συγκρισιμότητα, για όλους τους παρόχους. Σε αυτό θα μεταπέσουν όλοι οι καταναλωτές, την 1η Ιανουαρίου του 2024, οι οποίοι δεν θα έχουν επιλέξει -μέσα στο 2023- κάποιο συγκεκριμένο είδος τιμολογίου για τη μετάβασή τους την 1.1.2024. Ωστόσο, με μία απλή δήλωση στον πάροχό τους έως 31/01/2024, μπορούν να παραμείνουν στο προηγούμενο τιμολόγιο. Επίσης, για όποιες αλλαγές τιμολογίων γίνουν στη συνέχεια ακολουθείται η συνήθης διαδικασία. Σημειώνεται πως το ειδικό, πράσινο τιμολόγιο, που θα διατίθεται από κάθε πάροχο, θα είναι ομοιόμορφο για όλους τους παρόχους.
Το βασικό πλεονέκτημα του πράσινου τιμολογίου είναι πως διευκολύνει, για πρώτη φορά, τη σύγκριση των τιμών μεταξύ παρόχων και τη διαφανή και απλοποιημένη πληροφόρηση των καταναλωτών για τις τιμές των παρόχων. Την 1η ημέρα κάθε μήνα, η τιμή χρέωσης θα ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του εκάστοτε παρόχου και θα κοινοποιείται στην ΡΑΑΕΥ. Ο καταναλωτής θα γνωρίζει, στις αρχές του μήνα, τί πληρώνει στον πάροχο ηλεκτρικού ρεύματος, για τον επόμενο μήνα και το κυριότερο, τί τιμές προσφέρουν, όλοι οι υπόλοιποι πάροχοι.
Στο πράσινο τιμολόγιο ο καταναλωτής θα βλέπει μία τιμή κάθε 1η του μήνα, η οποία θα είναι «κλειδωμένη» για όλη τη διάρκεια του μήνα.
Φυσικά, ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα οποτεδήποτε το επιθυμεί να επιλέξει οποιοδήποτε προσφερόμενο τιμολόγιο, υπογράφοντας νέα σύμβαση με τον πάροχο της επιλογής του. Μόνη εξαίρεση αποτελούν τα σταθερά τιμολόγια, που από τη φύση τους έχουν μακροχρόνιες συμβάσεις. Η αλλαγή παρόχου ή τιμολογίου προμήθειας, δηλαδή, γίνεται οποτεδήποτε και δεν συνεπάγεται δικαίωμα αποζημίωσης του παρόχου λόγω της πρόωρης αποχώρησης του πελάτη, εκτός των περιπτώσεων διακοπής σύμβασης τιμολογίου σταθερής τιμής.
Πορτοκαλί: Τα τιμολόγια για λίγους
Στο πορτοκαλί τιμολόγιο ο καταναλωτής θα πρέπει να έχει τοποθετήσει έξυπνο μετρητή στο ρολόι του, που είναι και το πιο ασφαλές σύστημα, καθώς πληροφορείται τη χρέωση και γίνεται διακύμανσή της χρέωσης σε ημερήσια βάση, και πάλι ανάλογα με την πορεία που έχει το Χρηματιστήριο Ενέργειας. Είναι, όμως, πολύ μικρό το ποσοστό των καταναλωτών που έχουν συνδεθεί με έξυπνο μετρητή κι έτσι θεωρείται “τιμολόγιο για λίγους”
Γιατί ήρθαν και στην Ελλάδα τα πολύχρωμα τιμολόγια
Με τα ισχύοντα στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, οι πάροχοι έχουν το δικαίωμα να έχουν όσα τιμολόγια θέλουν. Επίσης, γιατί η φύση του συστήματος αγορών ηλεκτρικής ενέργειας που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σύνθετη. Υπάρχει μία αγορά χονδρικής που η τιμή είναι κυμαινόμενη (αλλάζει διαρκώς, ανά ημέρα και ώρα). Υπάρχουν οι πάροχοι λιανικής, που αγοράζουν στη χονδρική και πωλούν στη λιανική, με πολλές διαφορετικές, εμπορικές πολιτικές. Επιπλέον, γιατί οι ανάγκες και οι επιθυμίες των καταναλωτών είναι πολύ διαφορετικές, ανάλογα με το προφίλ κάθε καταναλωτή (νοικοκυριό, επιχείρηση, ενεργοβόροι καταναλωτές κ.λπ.).
