Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Την εκτίμηση ότι όπως το 2020 παρά την πανδημία του νέου κορωνοίού καταγράφηκε μικρή μόνο μείωση των ελληνικών εξαγωγών (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών), αλλά μικρή αύξηση χωρίς τα πετρελαιοειδή, το ίδιο θα μπορέσει να γίνει και το 2021, με πρωτοπορία – όπως το 2020 – των κλάδων τροφίμων και χημικών-πλαστικών εξέφρασε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων ΣΕΒΕ, Δρ. Γιώργος Κωνσταντόπουλος, κατά τη σημερινή διαδικτυακή Συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της καθιερωμένης ετήσιας «Χαρτογράφησης της εξαγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας ανά περιφέρεια» από το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) του Συνδέσμου. Έντονη ανησυχία εκφράζει πάντως ο ΣΕΒΕ για την επιδείνωση των περιφερειακών ανισοτήτων στις εξαγωγές που καταγράφηκε την περίοδο 2018-2019, όπως και για τις ιδιαίτερα χαμηλές εξαγωγικές επιδόσεις της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, που κατέγραψαν πρόσθετη επιδείνωση την εν λόγω περίοδο
Οι πρώτες ενδείξεις για το 2021, όσον αφορά τις ελληνικές εξαγωγές, όπως επισήμανε ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, είναι θετικές και τα ελληνικά τρόφιμα και άλλα προϊόντα κερδίζουν έδαφος στις διεθνείς αγορές, εκτοπίζοντας προϊόντα άλλων χωρών και η χώρα πρέπει να παραμείνει προσηλωμένη στο στόχο της αύξησης των εξαγωγών στο 25% του ΑΕΠ, ως το 2025.
Περαιτέρω, ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ έθεσε – όταν ρωτήθηκε για ενδεχόμενα πρόσθετα μέτρα στήριξης που ζητούν οι Έλληνες εξαγωγείς λόγω των δυσκολιών που προκαλεί και φέτος η πανδημία του νέου κορωνοϊού – θέμα μερικής κάλυψης από την πολιτεία του υψηλού κόστους που έχουν οι βιομηχανίες με τις αλλεπάλληλες διεξαγωγές μοριακών τεστ στο προσωπικό τους, όπως και των μισθολογικών εξόδων των αναγκαστικών – λόγω κορωνοϊού – εξόδων, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι οι εξαγωγικές επιχειρήσεις φέρνουν πολύτιμο συνάλλαγμα στη χώρα αλλά κάποιος πρέπει να δει και τι γίνεται «πίσω από την κουρτίνα» για να το καταφέρουν.
Το 2020 οι ελληνικές εξαγωγές όπως σημείωσε ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ, Παναγιώτης Χασάπης, ανήλθαν σε 30,7 δισεκατ.ευρώ καταγράφοντας μείωση 9,3% συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή διαμορφώθηκαν σε 24,07 δισεκατ.ευρώ, καταγράφοντας άνοδο 3,2%.
Καθοριστικό ρόλο στην αναπτυξιακή πορεία των ελληνικών εξαγωγών για το 2020 είχαν οι κλάδοι των τροφίμων και των χημικών. Οι εξαγωγές τροφίμων κατέγραψαν αύξηση κατά 10,3%, δηλαδή €496,2 εκατ., ενώ άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι η μεταβολή αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εξαγωγών τροφίμων σε Τρίτες Χώρες.
Παράλληλα, τα χημικά -με τη μεταβολή να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα φαρμακευτικά προϊόντα – αύξησαν κατακόρυφα τις εξαγωγές τους κατά 935,8 εκατ.ευρώ, δηλαδή 22,8% στο διάστημα 2019-2020, με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν σε 5.040,3 εκατ.ευρώ.
Η Χαρτογράφηση των εξαγωγών ανά Περιφέρεια
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΕΕΣ του ΣΕΒΕ για την χαρτογράφηση της εξαγωγικής δραστηριότητας ανά Περιφέρεια στη χώρα μας, το 2019 προστέθηκε ακόμη ένα ρεκόρ στα επιτεύγματα της εξαγωγικής κοινότητας, καθώς οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 1,0%, δηλαδή 318,7 εκατ. συγκριτικά με το 2018 και διαμορφώθηκαν στο ποσό των 33,4 δισεκατ. ευρώ. Παράλληλα, βελτιώθηκε η εξαγωγική επίδοση (εξαγωγές αγαθών ως % ΑΕΠ) της χώρας καθώς από 17,9% το 2018 ανήλθε σε 18,2% το 2019. Αντίστοιχη πορεία ακολούθησαν και οι εισαγωγές, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 54,2 δισεκατ.ευρώ, αυξημένες κατά 2,7%, δηλαδή 1,4 δισεκατ. συγκριτικά με το 2018, με αποτέλεσμα το εμπορικό έλλειμμα να διευρυνθεί περαιτέρω και από 19,7 δισεκατ. το 2018 να διαμορφωθεί σε 20,8 δισεκατ.ευρώ το 2019. Παρά το ρεκόρ που καταγράφηκε το 2019, έντονη ανησυχία προκύπτει από το γεγονός ότι οι περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Αττικής και Θεσσαλίας ήταν οι μοναδικές των οποίων οι εξαγωγές αυξήθηκαν, ενώ οι υπόλοιπες κατέγραψαν μείωση αυξάνοντας έτσι τις περιφερειακές ανισότητες, ιδιαίτερα με τις περιφέρειες που έχουν χαμηλότερες εξαγωγικές επιδόσεις.
Το μεγαλύτερο μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές διατήρησε και το 2019 η Περιφέρεια Αττικής με το σχετικό ποσοστό να διαμορφώνεται σε 53,4%. Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγές της περιφέρειας Αττικής αυξήθηκαν κατά 5,9% και διαμορφώθηκαν σε 17,8 δισεκατ.ευρώ το 2019 έναντι 16,8 δισεκατ. το 2018, ενώ αντίστοιχη πορεία είχαν και οι εισαγωγές, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 37,4 δισεκατ. το 2019, αυξημένες κατά 4,8%. Παράλληλα, η περιφέρεια Αττικής παρουσιάζει ένα σημαντικό έλλειμμα στο εμπορικό της ισοζύγιο, το οποίο διαμορφώθηκε σε 19,5 δισεκατ. το 2019. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αναρριχήθηκε στην 2η θέση των ελληνικών εξαγωγών ξεπερνώντας την περιφέρεια Πελοποννήσου, καθώς κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση εξαγωγών στο διάστημα 2018-2019, η οποία ανήλθε σε 7,6%. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εξάγει το 15,7% των ελληνικών προϊόντων, ενώ αν εξαιρέσουμε τα πετρελαιοειδή το ποσοστό αυξάνεται σε 19,5%. Σημαντική μείωση (13,8%) κατέγραψαν οι εξαγωγές της Περιφέρειας Πελοποννήσου στο διάστημα 2018-2019, με αποτέλεσμα να πέσει στην 3η θέση της σχετικής λίστας. Τα πετρελαιοειδή παρέμειναν ο σημαντικότερος κλάδος σε ποσοστό 84,0%, ενώ η Τουρκία αποτέλεσε τον σημαντικότερο εξαγωγικό προορισμό (20,6% μερίδιο).
Ιδιαίτερα θετική κρίνεται η εικόνα των εμπορευματικών συναλλαγών της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Η εν λόγω περιφέρεια αύξησε κατά 4,7% τις εξαγωγές της και κατέχει πλέον το 4,2% των ελληνικών εξαγωγών και το 6,2% αν εξαιρέσουμε τα πετρελαιοειδή. Οι εξαγωγές διαμορφώθηκαν σε 1,4 δισεκατ. το 2019, ενώ οι εισαγωγές σε 782,5 εκατ. με αποτέλεσμα το εμπορικό πλεόνασμα να αυξηθεί κατά 10,8% και να διαμορφωθεί σε 634,4 εκατ. Αντίθετη ήταν η πορεία της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, όπου οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 15,5% με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν σε 1,2 δισεκατ. το 2019 και η περιφέρεια να πέσει στην 5η θέση της σχετικής λίστας. Αντίστοιχη πορεία ακολούθησε και η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης με τις εξαγωγές να μειώνονται κατά 3,6% και να διαμορφώνονται σε 868,6 εκατ. το 2019 έναντι 626,1 εκατ. το 2018. Παράλληλα, η σημαντική αύξηση των εισαγωγών κατά 4,5% διεύρυνε το εμπορικό έλλειμμα της περιφέρειας κατά 19,7%.
Μείωση κατέγραψαν και οι εξαγωγές της Περιφέρειας Κρήτης, καθώς από 679,8 εκατ. το 2018, διαμορφώθηκαν σε 633,2 εκατ. το 2019, παρά τη θετική πορεία που είχαν οι εξαγωγές στο διάστημα 2016-2018. Παρόμοια είναι και η εικόνα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, η οποία βρίσκεται στην 8η θέση με εξαγωγές 549,5 εκατ., μειωμένες κατά 2,7% συγκριτικά με το 2018. Τα τρόφιμα αποτελούν την σημαντικότερη κατηγορία για τις εξαγωγές της περιφέρειας σε ποσοστό 69,9%. Για 4ο συνεχόμενο έτος αυξήθηκαν οι εξαγωγές της Περιφέρειας Ηπείρου με αποτέλεσμα να κερδίσει μία θέση στη σχετική λίστα. Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγές της περιφέρειας αυξήθηκαν κατά 5,9% και διαμορφώθηκαν σε 324,9 εκατ. το 2019, ενώ συνδυαστικά με τη μείωση των εισαγωγών κατά 8,7%, το εμπορικό πλεόνασμα αυξήθηκε κατά 344,0%.
Έντονη ανησυχία προκύπτει πάντως από την εξαγωγική επίδοση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, οι εξαγωγές της οποίας μειώθηκαν για δεύτερο συνεχόμενο έτος και ανήλθαν σε 309,4 εκατ. το 2019. Η κλωστοϋφαντουργία και ένδυση αποτελεί τον σημαντικότερο κλάδο σε ποσοστό 57,2%, ωστόσο οι εξαγωγές του κλάδου μειώθηκαν κατά 14,1% στο διάστημα 2018-2019. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ξεπέρασε την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, ωστόσο η εξαγωγική της επίδοση κρίνεται αναιμική. Από τα 221,4 εκατ. το 2018, οι εξαγωγές διαμορφώθηκαν σε 211,4 εκατ. το 2019, με τα πετρελαιοειδή να αποτελούν τον σημαντικότερο κλάδο σε ποσοστό 71,3%. Αντίστοιχη πορεία ακολούθησε και η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου με τις εξαγωγές να μειώνονται κατά 3,7% και να ανέρχονται σε 186,3 εκατ. το 2019. Τα τρόφιμα αποτέλεσαν τον σημαντικότερο κλάδο σε ποσοστό 78,3%, ενώ η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία ήταν οι σημαντικότεροι προορισμοί σε ποσοστό 22,7%, 18,4% και 13,9% αντίστοιχα. Τέλος, η Περιφέρεια Ιονίου παρουσιάζει έντονη εξάρτηση από τα πετρελαιοειδή, τα οποία αποτελούν το 67,2% των εξαγωγών της. Συνολικά, οι εξαγωγές της περιφέρειας μειώθηκαν σημαντικά κατά 17,4% και διαμορφώθηκαν σε 95,7 εκατ., ενώ σε συνδυασμό με την αύξηση των εισαγωγών κατά 1,8% το εμπορικό πλεόνασμα μειώθηκε κατά 32,9%.
Κλάδοι & Προορισμοί
Σε κλαδικό επίπεδο, τα πετρελαιοειδή αποτελούν το 32,0% των ελληνικών εξαγωγών με το 88% να προέρχεται από τις περιφέρειες Αττικής και Πελοποννήσου. Τα τρόφιμα ακολουθούν σε ποσοστό 15,5% με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να έχει το μεγαλύτερο μερίδιο (30,5%) και την Περιφέρεια Θεσσαλίας (13,3%) να ακολουθεί. Τα χημικά και πλαστικά αυξήθηκαν σημαντικά στο διάστημα 2018-2019 και συγκεκριμένα κατά 14,9%, ενώ αξιοσημείωτη ήταν η συνεισφορά των μηχανών και συσκευών, οι εξαγωγές των οποίων αυξήθηκαν κατά 10,8%.
Σε ό,τι αφορά στους προορισμούς των ελληνικών προϊόντων, η Ιταλία (μερίδιο 10,9%) και η Γερμανία (μερίδιο 6,7%) παρέμειναν στις δύο πρώτες θέσεις, ενώ ακολουθούν η Τουρκία (μερίδιο 5,9%), η Κύπρος (μερίδιο 5,7%) και η Βουλγαρία (μερίδιο 4,7%).
