Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Πάγκο-πάγκο, ράφι ράφι οι καταναλωτές αναζητούν τη φθηνότερη τιμή ενώ καταγράφουν τις διαφορές από βδομάδα σε βδομάδα στις τιμές των οπωροκηπευτικών. Την ίδια ώρα εν μέσω της ακρίβειας καλούνται να βάλουν όλο και πιο …βαθιά το χέρι στην τσέπη προκειμένου να προμηθευτούν φρούτα και λαχανικά. Η κατακόρυφη αύξηση του κόστους παραγωγής έχει γίνει ιδιαιτέρως αισθητή στις τελικές τιμές των οπωροκηπευτικών με τις ανατιμήσεις σε φρούτα και λαχανικά να είναι σχεδόν καθημερινές.
Έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών
Η αύξηση της τάξης του 7,46% στις τιμές των φρέσκων φρούτων και λαχανικών που φτάνουν στους καταναλωτές είναι ακόμα και τρεις φορές πάνω από τις τιμές που πουλάει ο παραγωγός. Με το ρυθμό του πληθωρισμού στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ να «τρέχει» με 2,75% -ελαφρώς χαμηλότερα με έναν μήνα πριν- η έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ, έδωσε πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία. Σύμφωνα με την έρευνα καταγράφηκε αύξηση 7,46% στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Ο ρυθμός αύξησης των τιμών σε φρούτα και λαχανικά είναι πολλαπλάσιος συγκριτικά με την Ευρώπη. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι τιμές των λαχανικών στην Ελλάδα τρέχουν με 6,5% τη στιγμή που στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο ρυθμός αύξησης των τιμών είναι στο 0,6%. Στα φρέσκα φρούτα ο ρυθμός αύξησής των τιμών στη χώρα μας είναι στο 12,2% τη στιγμή πού στα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι στο 6,3%.
Γιατί δεν υποχωρούν οι τιμές
Τα οπωροκηπευτικά προϊόντα φτάνουν στους καταναλωτές ακόμα και τρεις φορές ακριβότερα από την τιμή που πουλάει ο παραγωγός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα πορτοκάλια μέρλιν που φεύγουν από το χωράφι 0,15-0,25 ευρώ το κιλό καταλήγουν να πωλούνται στο σουπερμάρκετ 0,80-0,85 ευρώ το κιλό. Αντίστοιχα, τα μήλα στάρκιν… φεύγουν από τους παραγωγούς με 0,60 ευρώ το κιλό και στο ράφι αγγίζουν τα 1,80 ευρώ. Η ντομάτα με τιμή παραγωγού που κυμαίνεται από 0,80 έως 1 ευρώ το κιλό, φτάνει στον καταναλωτή με 1,85 ευρώ. Στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά καθ’ όλο το 2023 καταγράφονταν αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής, των ακραίων κλιματικών φαινομένων και των διεθνών τιμών πρώτων υλών. Οι παραγωγοί, που έχουν βρεθεί πολλές φορές σε σημείο απόγνωσης, υποστηρίζουν πως κάνουν ό,τι μπορούν, προκειμένου να συγκρατήσουν τις τιμές σε αυτά τα επίπεδα αλλά «οι πρώτες ύλες έχουν τριπλασιαστεί».
Αδικαιολόγητη η ακρίβεια
Κάποιοι από τους λόγους γι’ αυτές τις αυξήσεις είναι αντικειμενικοί. Η κλιματική κρίση φέρνει άκαιρες βροχοπτώσεις, ξηρασίες και καύσωνες που πλήττουν τις σοδειές και μειώνουν την παραγωγή που δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στη ζήτηση. Επιπλέον, οι γεωπολιτικές συγκρούσεις φέρνουν αυξήσεις σε λιπάσματα, μεταφορές, ενέργεια. Όμως, πολύ σημαντικό μέρος των αυξήσεων οφείλεται στα… χρυσά δρομολόγια που ακολουθούν τα αγροτικά προϊόντα πριν καταλήξουν στο πιάτο μας. Επίσης, το πλήθος των μεσαζόντων -που λειτουργούν ως κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας- «φουσκώνει» τις τιμές. Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγιάς Λάρισας, Γιώργος Ζέικος κάνει λόγο για αδικαιολόγητο χάσμα ανάμεσα στην τιμή με την οποία ξεκινά ένα προϊόν από το χωράφι και σε εκείνη με την οποία καταλήγει στο ράφι. «Από τους παραγωγούς φεύγουν τα προϊόντα με 0,30-0,35 ευρώ και καταλήγουν στα 2,50-3 ευρώ. Σίγουρα ένα μέρος της αύξησης δικαιολογεί η τυποποίηση, που τα επιβαρύνει με 0,40 ευρώ και μια φύρα που στο σύνολο διαμορφώνουν την τιμή στα 0,90 ευρώ. Από εκεί και πέρα, όμως, την υπόλοιπη αύξηση δεν μπορώ ούτε να την εξηγήσω ούτε να την καταλάβω» υπογραμμίζει. Με αυτά τα δεδομένα, κρίσιμα είναι τα στοιχεία της πορείας του πληθωρισμού που ανακοινώνονται από την Eurostat τις επόμενες ημέρες καθώς θα εξαρτηθεί και το ενδεχόμενο νέων μέτρων για τη συγκράτηση των τιμών στην ελληνική αγορά.
