28 Οκτωβρίου 2023: Ογδόντα τρία χρόνια από το έπος του 1940

Ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940. Ο Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα, Εμανουέλε Γκράτσι, παρέδωσε στον Ιωάννη Μεταξά τελεσίγραφο του Μουσολίνι. Με αυτό, ο Ντούτσε ζητούσε να επιτραπεί η ελεύθερη διέλευση ιταλικών στρατευμάτων τα οποία θα καταλάμβαναν απροσδιόριστα «στρατηγικά σημεία» εντός της ελληνικής επικράτειας. Ακολουθεί το «ΟΧΙ» των Ελλήνων διά στόματος του Ιωάννη Μεταξά και στις 5.30 το πρωί αρχίζει στην Πίνδο η ιταλική επίθεση. Ο τρομακτικός ήχος των σειρήνων μεταφέρει την είδηση του πολέμου σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.

Το αδιαχώρητο στα κέντρα κατάταξης
Με κάθε μέσον οι Έλληνες πολίτες σπεύδουν στα κέντρα κατάταξης προκειμένου με κάθε ρινίδα του αίματός τους να υπερασπίσουν τα πάτρια εδάφη. Η απόφαση του Ιωάννη Μεταξά να απορρίψει χωρίς δισταγμό το ιταμό ιταλικό τελεσίγραφο έθεσε άμεσα σε λειτουργία την πολεμική μηχανή. Οι επιστρατευμένοι νέοι εισρέουν κατά χιλιάδες στα έμπεδα να καταταγούν. Με ενθουσιασμό και πάθος, που συνδαύλιζαν οι σημαίες, τα πολεμικά εμβατήρια και η φωνή του εκφωνητή στο ραδιόφωνο, ντύνονται στο χακί και ξεκινούν για το μέτωπο ωσάν να πηγαίνουν σε γιορτή. Και ήταν πράγματι γιορτή. Η πιο λαμπρή γιορτή της νεότερης ελληνικής Ιστορίας. Αν και είχαν στη διάθεσή τους πέντε ημέρες για να παρουσιαστούν, το ογδόντα τοις εκατό παρουσιάστηκε την πρώτη μέρα. Εκείνη πραγματικά η άψογα οργανωμένη «ταχύρρυθμη επιστράτευση» αποτέλεσε την πρώτη ιταλική αποτυχία και την πρώτη μεγάλη ελληνική νίκη.

Το «Όχι» των Ελλήνων
Έχουν περάσει 83 χρόνια από το ξέσπασμα του ελληνοϊταλικού πολέμου και το λαμπρό εκείνο πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1940 όταν το «Οχι» των Ελλήνων, όπως εκφράστηκε σε εκείνη την ιστορική κορύφωση, μετουσίωσε σκέψεις και ιδέες βαθιά κρυμμένες σε πράξεις μεγαλείου, θυσίας και αυταπάρνησης. Ο χρόνος κύλησε παίρνοντας μαζί του τη γενιά των πρωταγωνιστών και η μνήμη των ηρωικών αναμετρήσεων πέρασε από το προσωπικό βίωμα στην ιστορική έρευνα των γεγονότων, διευκολύνοντας έτσι την ψύχραιμη προσέγγιση και κατανόηση ενός φαινομένου ιστορικά απροσδόκητου μέσα στη δίνη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και δίνοντας απαντήσεις στο ερώτημα «ήταν το έπος του 1940 δημιούργημα μιας ανεπανάληπτης στιγμής εθνικής έξαρσης και πολιτικής σκοπιμότητας ή το επιστέγασμα μιας καλά προετοιμασμένης πολεμικής μηχανής που ενεργοποίησε η απόρριψη της ιταλικής Νότας;». Ογδόντα – τρία χρόνια πριν η αποφασισμένη ηγεσία, η πολεμική προετοιμασία, οι ηρωικοί μαχητές και η μαζική κινητοποίηση του λαού με μια πρωτοφανή για τα ελληνικά ιστορικά δεδομένα σύμπνοια, συνέβαλαν συνδυαστικά στη γραφή του έπους του 1940.

83 χρόνια μετά στη Θεσσαλονίκη
Ογδόντα τρία χρόνια μετά στη Θεσσαλονίκη έχει καταπλεύσει η φρεγάτα του στόλου «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ». Με την ευκαιρία του εορτασμού της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου 2023 οι Θεσσαλονικείς θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν τη φρεγάτα, σήμερα, ανήμερα της εθνικής επετείου από τις 09.00 – 19:00 μ.μ. και αύριο Κυριακή, 29 Οκτωβρίου, από 09:00 π.μ. – 16:00 μ.μ..