Friday , 13 June 2025

Β. Ελλάδα: Έθιμα αναβιώνουν ανήμερα του Αγίου Γεωργίου – Σε ποιες περιοχές γιορτάζεται ο «Μεγαλομάρτυρας»

Δεύτερη ημέρα του Πάσχα ως είθισται γιορτάζεται ο Άγιος Γεώργιος, ο αποκαλούμενος από την Ορθόδοξη Εκκλησία «Μεγαλομάρτυρας» και «Τροπαιοφόρος». Είναι ένας από τους πιο αγαπημένους αγίους σε ολόκληρο των χριστιανικό κόσμο. Θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Στρατού Ξηράς και στην Ελλάδα είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα. Η γιορτή μέσα στην πασχαλινή περίοδο δίνει την ευκαιρία για ανοιξιάτικα πανηγύρια στα πολλά εξωκλήσια και σε στάνες των κτηνοτρόφων, με προσφορά γαλακτερών προϊόντων στους επισκέπτες και ζωοθυσίες (κουρμπάνια) προς τιμή του Αγίου. Από τη Θράκη έως την Κρήτη γιορτάζεται ο Άγιος Γεώργιος που έθιμα που αναβιώνουν σε κάθε τόπο. Στη Βόρεια Ελλάδα γιορτάζεται στις παρακάτω περιοχές:

Παραδοσιακά πανηγύρια στο δήμο Πυλαίας -Χορτιάτη
Πανηγυρικό εορτασμό στη μνήμη του Αγίου Γεωργίου του «Τροπαιοφόρου» από σήμερα, Δευτέρα 6 μέχρι το Σάββατο 11 Μαΐου διοργανώνει ο δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη στις δημοτικές κοινότητες του Πανοράματος, του Ασβεστοχωρίου και του Φιλύρου καθώς οι τοπικές εκκλησίες είναι αφιερωμένες στον Άη Γιώργη. Οι πανηγυρικές εκδηλώσεις με δημοτικά τραγούδια και μουσική αρχίζουν σήμερα, στις 12.00 το μεσημέρι στον αύλειο χώρο του δημοτικού σχολείου Ασβεστοχωρίου. Αύριο, Τρίτη 7 Μαΐου, οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στις 11.00 π.μ., στον αύλειο χώρο του παλαιού δημοτικού σχολείου Πανοράματος και τέλος το Σάββατο, 11 Μαΐου, θα γίνουν στις 7.30 μ.μ., στην κεντρική πλατεία του Φιλύρου.

Στη Χαλκιδική
Αγαπημένος Άγιος και σε πολλές τοπικές κοινότητες της Χαλκιδικής αφού είναι ο προστάτης Άγιος σε διάφορα χωριά του δήμου Προποντίδας. Έτσι τον Άγιο τους τιμούν με παραδοσιακά πανηγύρια:

Τα Νέα Φλογητά
Εκατό χρόνια πέρασαν από τη δημιουργία των Νέα Φλογητών στη Χαλκισδική και οι κάτοικοι της περιοχής τιμούν το Άγιο τους που έφεραν από την Καππαδοκία. Στον αύλειο χώρο του ιερού ναού του Αγίου Γεωργίου θα στηθεί σήμερα το πανηγύρι με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια.
Ν. Ηράκλεια: Αναβιώνει το «Κουρμπάνι» προς τιμή του «Αράπ» Γιώργη
Το παραδοσιακό Κουρμπάνι θα αναβιώσει προς τιμή του «Αράπ» Γιώργη στην κεντρική πλατεία της Ν. Ηράκλειας. Το «κουρμπάνι» γίνεται αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία. Το παραδοσιακό έθιμο διοργανώνει για ακόμη μία χρονιά ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ν. Ηράκλειας «Η Πέρινθος» με τη στήριξη του δήμου Ν. Προποντίδας.
Στα Ελαιοχώρια: Στις 11.00 το πρωί στον αύλειο χώρο του ιερού ναού του Αγίου Γεωργίου θα ξεκινήσει το παραδοσιακό γλέντι που διοργανώνεται από την κοινότητα των Ελαιοχωρίων και τον δήμο Νέας Προποντίδας προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου. Συμμετέχει και το χορευτικό τμήμα ενηλίκων του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελαιοχωρίων.
Στον λόφο Αγίου Γεωργίου της Νέας Τενέδου: Στον λόφο Αγίου Γεωργίου της Νέας Τενέδου θα πραγματοποιηθεί και φέτος το πανηγύρι προς τιμήν του Αγίου. Οι εκδηλώσεις κι εδώ αρχίζουν από τις 11.00 το πρωί με την συμμετοχή της ορχήστρας και τον Γιώρα στο τραγούδι.
Πανηγύρι και στη Νέα Γωνιά: Άλλο ένα παραδοσιακό πανηγύρι διοργανώνει για σήμερα, 6 Μαίου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Γωνίας στη Χαλκιδική. Η εκδήλωση θα ξεκινήσει στις 11.00 το πρωί στο ξωκλήσι του Άη-Γιώργη, με τη συμμετοχή της ορχήστρας της Κρήνης.

«Αλογοδρομίες» στη Συκιά
Στην παραλία της Συκιάς, στο δεύτερο πόδι της Χαλκιδικής, διοργανώνονται οι «Αλογοδρομίες». Μετά την καθιερωμένη λειτουργία στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, παραδίδεται η εικόνα μαζί με ευχές από τον ιερέα στους ιππείς, οι οποίοι αναλαμβάνουν ένα είδος λιτανείας, μεταφέροντας την εικόνα από το παρεκκλήσι στο χώρο διεξαγωγής των «Αλογοδρομιών».

Ο «Κούτσμανος» και το «Καντάρι» στην Αρναία
Τη δεύτερη μέρα μετά την Ανάσταση αναβιώνει στην Αρναία της Χαλκιδικής το έθιμο «Κούτσμανος». Άνδρες με παραδοσιακές στολές και οπλισμένοι συγκεντρώνονται έφιπποι στην πλατεία του χωριού και τραγουδώντας φτάνουν μέχρι τον προφήτη Ηλία, έξω από το χωριό. Στη συνέχεια, οι έφιπποι μαζί με τον κόσμο κατευθύνονται στο εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής όπου στήνεται ο χορός «Κούτσμανος» προς τιμή του οπλαρχηγού Κούτσμανου. Κατόπιν όλοι μαζί πηγαίνουν σε ένα πεδίο βολής, όπου γίνεται διαγωνισμός σκοποβολής. Ακολουθεί ένα παιχνίδι για μικρά παιδιά, η «Σουσαρίτσα». Τα παιδιά πετούν τα κόκκινα αβγά τους σε μια αυτοσχέδια πίστα πάνω στο χορτάρι, στο άλσος της Αγίας Παρασκευής και όποιο από αυτά στείλει πιο μακριά το αβγό του χωρίς να σπάσει, είναι νικητής.
Στην Αρναία αναβιώνει ένα ακόμη έθιμο, την ημέρα εορτής του Αγίου Γεωργίου, με την ονομασία «Καντάρι». Οι κάτοικοι της πόλης κρεμούν μια μεγάλη ζυγαριά (καντάρι) στον αιωνόβιο πλάτανο της κεντρικής πλατείας και ζυγίζουν κυρίως όσους έχουν πολλά κιλά. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα δημοφιλή συνήθεια, που κάθε χρόνο συγκεντρώνει πλήθος κόσμου, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι τα παλαιότερα χρόνια το «καντάρι» αποτελούσε την απόδειξη για όσους ισχυρίζονταν ότι νήστεψαν το 40ήμερο της Σαρακοστής. Ο πιο λεπτός παίρνει ως έπαθλο τη μεγαλύτερη κατσαρόλα και ο πιο εύσωμος την μικρότερη για να είναι πιο προσεκτικός ενόψει της επόμενης χρονιάς!

«Παλαιστές» στην Ανθή Σερρών
Το έθιμο των πεχλιβάνηδων αναβιώνει και στην Ανθή Σερρών. Οι ρίζες του, εδώ, βρίσκονται στα χρόνια της τουρκοκρατίας, όταν τα θαρραλέα παλληκάρια του χωριού, παίρνοντας την ευλογία από τον Αη-Γιώργη, πάλευαν με τα πρωτοπαλίκαρα των Τούρκων και κατάφερναν επιδεικνύοντας δύναμη και θάρρος να τα νικήσουν.

Η «Δρακοκτονία» στο Νέο Σούλι
Στο Νέο Σούλι Σερρών γίνεται η αναπαράσταση της νίκης του Αγίου Γεωργίου επί του δράκου από νέους του χωριού. Το δρώμενο της «Δρακοκτονίας» συγκεντρώνει πολύ κόσμο κάθε χρόνο. Ακολουθεί γλέντι με χορό, κρασί και παραδοσιακό φαγητό.

«Αυγομαχίες» σε Κιλκίς και Πιερία
Οι «αυγομαχίες» γίνονται στην Καστανούσσα Κιλκίς και στον Άνω Άγιο Ιωάννη Πιερίας τη δεύτερη μέρα του Πάσχα. Το έθιμο που έλκει την καταγωγή του από τις πατρίδες του ποντιακού ελληνισμού συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών. Οι αυγομάχοι λαμβάνουν θέσεις και έχουν στη «φαρέτρα» τους τον ίδιο αριθμό αυγών ο καθένας. Η μάχη ξεκινά στην εξέδρα, όπου κάθονται αντικριστά δύο αυγομάχοι. Όποιος μείνει τελευταίος με ένα αυγό είναι νικητής.

«Αυγομαχίες και στο Καπνοχώρι Κοζάνης
Το παραδοσιακό έθιμο των «αυγομαχιών», που έχει τις ρίζες του στον αλησμόνητο Πόντο, διοργανώνει και φέτος ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καπνοχωρίου. Οι «αυγομαχίες» παιδιών και εφήβων αρχίζουν σήμερα στις 17:00 μ.μ. , στη Στέγη του Συλλόγου. Στόχος του εθίμου όπως αναφέρει η πρόεδρος του Συλλόγου Αγάπη Αμαραντίδου «είναι να οδηγήσει με αγάπη , όπως κάθε φορά τα παιδιά, τους αυριανούς μας πολύτιμους συνεχιστές, στα φωτεινά μονοπάτια των αξιών, των ιδανικών, των εθίμων και ηθών της παράδοσης και του πολιτισμού, του νυν και αεί αθανάτου γένους των Ελλήνων». Τρεις είναι οι ομάδες των «αυγομαχιών:
Των νηπίων 3-5 ετών ( συμμετοχή με 3 αυγά).
Παιδιών ηλικίας 5-10 ετών ( συμμετοχή με 5 αυγά ) και
Εφήβων ( συμμετοχή με 10 αυγά ).

Κοζάνη: «Νεκρόδειπνα» τη Δεύτερη μέρα του Πάσχα
Σε ορισμένα χωριά της Κοζάνης, όπου οι κάτοικοι έλκουν την καταγωγή τους από τον Πόντο, συνηθίζουν τα περίφημα «Νεκρόδειπνα». Τη Δευτέρα και την Τρίτη του Πάσχα, στο Πρωτοχώρι Κοζάνης, οι κάτοικοι μαζεύονται από νωρίς στα μνήματα και ετοιμάζουν το εορταστικό τραπέζι της οικογένειας με σπιτικά εδέσματα, γλυκά, κόκκινο κρασί και ό,τι άλλο αγαπούσαν οι νεκροί. Το γεύμα διαρκεί μέχρι αργά το απόγευμα και συνήθως σφραγίζεται μ’ ένα μεθυστικό γλέντι, συνοδεία ποντιακής λύρας, με χορούς και τραγούδια που θυμίζουν στα ζώντα μέλη της οικογένειας στιγμιότυπα από την ζωή των συγγενών τους που έχουν πεθάνει. Η ατμόσφαιρα είναι συγκινητική και αυτό που εντυπωσιάζει είναι η εξοικείωση των ανθρώπων με την ιδέα του θανάτου καθώς και τα αισθήματα αγάπης και χαράς που οι άνθρωποι εκδηλώνουν σε αυτή τη νεκρολατρική γιορτή επιθυμώντας να «επικοινωνήσουν» με τα αγαπημένα τους πρόσωπα που έφυγαν από την ζωή.

Στην Ξάνθη
Στο Όλβιο της Ξάνθης αναβιώνει το έθιμο των πεχλιβάνηδων. Νεαροί παλαιστές (πεχλιβάνηδες), φορώντας δερμάτινο παντελόνι και αλειμμένοι με λάδι, επιδίδονται σ ’ένα είδος ελληνορρωμαϊκής πάλης, ιδιαίτερα δημοφιλούς στην Τουρκία. Νικητής αναδεικνύεται αυτός που θα βάλει πλάτη τον αντίπαλό του ή θα του κατεβάσει το παντελόνι. Το έθιμο λέγεται ότι αναπαριστά τη μάχη του Αγίου Γεωργίου με τον δράκο και ήρθε στην Ελλάδα από τους πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης.

Καλαμπάκα – Μετέωρα: Στον Αη Γιώργη τον «Μαντηλά» στο Καστράκι
Ένας σημαντικός σταθμός στις εκδηλώσεις μετά το Πάσχα στην περιοχή είναι ο Αη Γιώργης. Εκεί κατά τη διάρκεια της Θείας λειτουργίας στο εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου «Μαντηλά» που βρίσκεται στα ριζά του βράχου όπου και το ερειπωμένο Μοναστήρι, νέοι του χωριού ζωσμένοι στη μέση με εκατοντάδες μαντήλια (τάματα πιστών) σκαρφαλώνουν στο βράχο με σκοινιά με σκοπό να κρεμάσουν τα καινούργια και να κατεβάσουν τα περσινά τα οποία μοιράζουν (ως φυλαχτό) στους προσκυνητές. Το έθιμο των μαντηλιών αποτελεί κατάλοιπο της εποχής της Τουρκοκρατίας όταν, όπως λέει η παράδοση, μια Τουρκάλα προσευχήθηκε στον Άγιο να κάνει καλά τον άνδρα της που ξαφνικά ενώ έκοβε ξύλα στο δασύλλιο του Αγίου κάτω απ’ το μοναστήρι έπεσε κάτω λιπόθυμος. Ο Τούρκος αξιωματούχος σηκώθηκε και η Τουρκάλα για να ευχαριστήσει τον Άγιο πρόσφερε το μαντήλι της. Από τότε το έθιμο έμεινε και όποιος θέλει να κάνει κάποιο τάμα ή να ευχαριστήσει τον Αη Γιώργη δένει ένα μαντήλι στην μέση κάποιου νέου που ανεβαίνει στο βράχο ανήμερα της γιορτής του το οποίο παραμένει ένα χρόνο μέχρι την επόμενη χρονιά.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *