Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Του Γ. Κατσιάνη
57 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που η χούντα των συνταγματαρχών κατέλυσε την Δημοκρατία και έβαλε την χώρα στον “γύψο” για επτά χρόνια.
Τραγικός επίλογος της επταετούς δικτατορίας ήταν η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και η απώλεια του 40% των εδαφών της Μεγαλονήσου.
Ως ελάχιστο φόρο τιμής στην μνήμη όσων αντιστάθηκαν στο έγκλημα της Κύπρου, το thesseconomy.gr παρουσιάζει σήμερα την ιστορία της Ευφροσύνης Προεστού, γνωστής και ως Κυράς της Λαπήθου.
Στη μάχη της Λαπήθου στις 6 Αυγούστου 1974, 12 Έλληνες στρατιώτες αποκόπηκαν και έμειναν εγκλωβισμένοι πίσω από τις εχθρικές γραμμές.
Αυτούς τους στρατιώτες εντόπισε η 74χρονη τότε Ευφροσύνη Προεστού.
Τους έκρυψε σε μια μικρή σπηλιά δίπλα στο σπίτι της και τους φρόντιζε για έναν ολόκληρο μήνα κάτω από τα βλέμματα των πολυάριθμων Τούρκων που βρίσκονταν ήδη μέσα στη Λάπηθο.
Η σύλληψη και τα βασανιστήρια
Ωστόσο, η πεισματική άρνηση της Ευφροσύνης Προεστού να μετακινηθεί από το σπίτι της κίνησε τις υποψίες των Τούρκων στρατιωτών.
Στις 4 Σεπτεμβρίου του 1974, οι Τούρκοι πραγματοποιούν εξονυχιστικούς ελέγχους σε σπίτια και συλλαμβάνουν την Ευφροσύνη Προεστού και εννιά από τους συνολικά 12 στρατιώτες.
Η 74χρονη ανακρίνεται από τους Τούρκους και υποβάλλεται σε βασανιστήρια για να μαρτυρήσει που κρύβονταν οι άλλοι τρεις στρατιώτες.
«Με έβαλαν μες σε μια κάμαρη που είχαν πεθάνει τα ξημερώματα δύο γέροι. Η κάμαρη γεμάτη αίματα. Με χτυπούσαν. Έμεινα αναίσθητη. Η μισή μου πάντα (πλευρά) ήταν ολόμαυρη. Με κλωτσούσαν, με τα παπούτσια μες τα μάτια, με τα παπούτσια τα στρατιωτικά. Μου έβγαλαν την καδένα που είχα στον λαιμό με τον σταυρό και με έβαλαν να φτύνω πας τον σταυρό», δήλωσε η Κυρά της Λαπήθου.
Πως ξεγέλασε τον ανακριτή
Αποκαλυπτική είναι η στιγμή της ταυτόχρονης ανάκρισης της Ευφροσύνης Προεστού με έναν εκ των συλληφθέντων στρατιωτών, όπως την μεταφέρει ο τέως πρόεδρος των Κυπρίων Προσφύγων Ελλάδος, Χρήστος Προδρόμου.
“Ρώτησαν τον πρώτο στρατιώτη: «τη γυναίκα αυτή την ξέρεις;». Ο στρατιώτης απάντησε «Ναι, μου έδωσε φαγητό». Τότε η κυρά Φροσύνη, έξυπνη καθώς ήταν γύρισε στον στρατιώτη και απάντησε: «Τι ώρα ήρθες γιε μου και σε τάισα; Πρωί ή βράδυ;». Τότε, ο στρατιώτης αντιλήφθηκε το λάθος του. Απάντησε «βράδυ» και η κυρά Φροσύνη, εκμεταλλευόμενη τα τούρκικα που ήξερε στράφηκε στον ανακριτή και είπε: «Καλά γιε μου, αν ερχόσουν εσύ νύχτα δεν θα σου έδιναν φαί; Που ξέρω εγώ ποιος ήταν τη νύχτα; Εγώ μέσα εξεγέννησα τις μισές Τουρκάλλες. Μπορεί να ήταν Τούρκος, μπορεί να ήταν Έλληνας. Που να ξέρω;».
Με τον τρόπο αυτό, η 74χρονη μαία έπεισε τον ανακριτή ότι δεν είχε σχέση με τους Έλληνες στρατιώτες που αναζητούνταν.
Έτσι, αφέθηκε ελεύθερη και μεταφέρθηκε στο σπίτι της στη Λάπηθο.
Έφυγε από την ζωή το 1993, σε ηλικία 93 ετών.
Οι 12 στρατιώτες έστησαν την προτομή της Ευφροσύνης Προεστού μπροστά στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας.
“Το ότι ζούμε σήμερα, το χρωστάμε στην κυρά Φροσύνη”, λένε μέχρι σήμερα.
