Thursday , 2 May 2024

Πώς γιορτάζουν τη Δεύτερη μέρα των Χριστουγένων σε Θράκη, Αν. – Δυτ. Μακεδονία και Θεσσαλία – Τα έθιμα

Τα έθιμα και οι παραδόσεις των Χριστουγέννων είναι μια «κλωστή» που μας συνδέει με το παρελθόν, με όσα μας έμαθαν οι παππούδες μας κι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των Χριστουγέννων. Οι νεότεροι σε διάφορες «γωνιές» της Ελλάδας διατηρούν ζωντανά τα ήθη και τα έθιμα αλλοτινών εποχών που γιόρταζαν οι παππούδες τους.

Η «Μπάμπω»
Σήμερα, Τρίτη 26 Δεκεμβρίου, αναβιώνει στο Νεροφράκτη, Δράμας από τον «Λαογραφικό Σύλλογο Θρακιωτών», το έθιμο της «Μπάμπως». Οι εκδηλώσεις αρχίζουν στις 12.00 το μεσημέρι στην πλατεία του χωριού, και συνδιοργανώνονται με το δήμο Δοξάτου, ενώ παραδοσιακά τραγούδια θα ακουστούν από το μουσικό σχήμα «ΟΔΡΥΣΕΣ». Μουσική, χορός και γεύσεις από την Θράκη θα απολαύσουν όσοι παρευρεθούν στην περιοχή. Τα μέλη του συλλόγου έχουν ετοιμάσει και θα προσφέρουν σε όλο τον κόσμο το παραδοσιακό θρακιώτικο φαγητό που δεν λείπει από κανένα τραπέζι την ημέρα των Χριστουγέννων, την «Μπάμπω». Τα τμήματα του συλλόγου παιδιών και ενηλίκων θα παρουσιάσουν χορούς από την περιοχή του Έβρου. Η «Μπάμπω» είναι θρακιώτικη παραδοσιακή συνταγή, μαγειρεύεται σε όλη τη Θράκη και είναι συμπλήρωμα του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού. Από το γουρούνι που σφάζονταν τα Χριστούγεννα δεν πετούσαν τίποτα. Τα… καλά κομμάτια κρέατος αλατίζονταν και διατηρούνταν για αργότερα, ενώ από τα εντόσθια και συκώτια του χοίρου, κομμάτια δηλαδή που έπρεπε να καταναλωθούν άμεσα, οι νοικοκυρές έφτιαχναν αυτό το μοναδικό έδεσμα, την «Μπάμπω», που είναι το έντερο του γουρουνιού γεμιστό με κρέας, ρύζι και μπαχαρικά.

Η «Καμήλα»
O Λαογραφικός Πολιτιστικός Σύλλογος Οινόης «To Κρασοχώρι» διοργανώνει σήμερα την αναβίωση του εθίμου της «Καμήλας». Το έθιμο ξεκινάει από το πρωί με ευλογία στον Άγιο Δημήτριο Οινόης Ορεστιάδας στη συνέχεια περιφέρεται στους δρόμους της πόλης Ορεστιάδας και τις γειτονιές της Οινόης και καταλήγει στο 4ο δημοτικό σχολείο Ορεστιάδας. Εκεί θα γίνει το παραδοσιακό γλέντι υπό τους ήχους ζωντανής μουσικής. Η καμήλα λένε πως συμβόλιζε τoν ερχoμό τoυ Άι-Βασίλη, o oπoίoς τα χρόνια εκείνα, πoυ έλειπαν τα συγκoινωνιακά μέσα, ταξίδευε με την καμήλα. Αλλά υπάρχει και δεύτερη άπoψη, που την υπoστηρίζoυν oι ντόπιoι κάτoικoι. Σύμφωνα με αυτήν, η καμήλα συμβoλίζει τo ταξίδι των μάγων πoυ πήγαν τα δώρα στo Χριστό. Την καμήλα συνοδεύουν ο καμηλιέρης, παλληκάρι μεταμφιεσμένo σε ανατoλίτη με γυναικεία ρoύχα και μαυρισμένo τo πρόσωπό τoυ ένας νέoς, σαν βοηθός του καμηλιέρη, ο ταμίας και μερικά άλλα πρόσωπα. Oι νoικoκυρές δίνoυν δώρα στα παλληκάρια, και συνήθως αυτά πoυ ζητoύν με τo τραγoύδι. «Σήκoυ αφεντικό, σήκoυ αφεντικό, η καμήλα ήρθε, την πόρτα σoυ χτυπάει και σε τραγoυδάει. …….»

Οι «Μπαμουσιαραίοι»
Ένα ακόμα έθιμο της Θράκης είναι και οι «Μπαμουσιαραίοι». Τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων στην Αλεξανδρούπολη, στο Ρήγιο του Διδυμότειχου και σ’ άλλα χωριά της Θράκης δύο άντρες μεταμφιέζονται ο ένας σε «Μπαμουσιαραίο» και ο άλλος στη γυναίκα του. Ο «Μπαμπουσιαραίος» φορά μία νεροκολοκύθα στο πρόσωπο που της έχει ανοίξει τρύπες για μάτια και στόμα, προβιές προβάτων, και κρεμασμένα κουδούνια στη μέση. Οργανοπαίκτες με νταούλια, ζουρνάδες και γκάιντες τους συνοδεύουν και με την έντονη μουσική τους ξεσηκώνουν τον κόσμο σ’ ένα παραδοσιακό γλέντι. Ο δυνατός χορός των Μπαμπουσιαραίων με χτυπήματα των ποδιών τους στη γη καθώς και η ξέφρενη μουσική συμβολίζουν τη καρποφορία και τη βλάστηση.

Η «γουρουνοχαρά»
Γιορτή που αναβιώνει κάθε χρόνο στις 26 Δεκεμβρίου στα καραγκουνοχώρια του κάμπου της Καρδίτσας, αλλά και σε περιοχές των Τρικάλων, της Λάρισας και της Δυτικής Μακεδονίας. Η «Γουρνοχαρά» ή «Γουρουνοχαρά» ήταν παλαιότερα το μεγάλο γεγονός των Χριστουγέννων, καθώς την παραμονή ή την επομένη της μεγάλης γιορτής της Χριστιανοσύνης σφάζονταν τα γουρούνια, τα οποία οι χωρικοί είχαν εκθρέψει επιμελώς για ένα χρόνο. Για την επιλογή της 26ης Δεκεμβρίου οι Θεσσαλοί επιχειρηματολογούσαν: «Τα Χριστούγεννα σφάζουμι τα γουρούνια, γιατί τα Χριστούγεννα πήγινι η Παναγία μι τουν Ιουσήφ και του Χ’ στο στ’ν Άίγυπτου, να μη τ’ σφαξ’ η Ηρώδ’ς. Μπρουστά πηγαίναν η Παναγία μι τουν Ιουσήφ και πίσου τα γ’ρούνια χαλούσαν τα χνάρια και γι’ αυτό τα κάνουμι γκουρμπάν’ τα ‘χουμι για του καλύτιρου γκουρμπάν’».

Το γλέντι στη Λήμνο
Στο νησί του Βορείου Αιγαίου στη Λήμνο, τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων σφάζουν γουρουνόπουλα, ενώ το βράδυ της ίδια μέρας στήνουν γλέντι με τραγούδια και χορούς στους δρόμους και στα σπίτια του νησιού.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *