Sunday , 28 April 2024

Βόρεια Ελλάδα: Το Χριστόξυλο… καίγεται σε περιοχές της Μακεδονίας – «Το πάντρεμα της φωτιάς» αναβιώνει σε χωριά της Έδεσσας

Η Ελλάδα είναι γεμάτη έθιμα και παραδόσεις που τηρούνται εδώ και χρόνια σε διάφορες περιοχές την περίοδο των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων. Χριστόξυλο και Χριστόψωμο δανείζονται το όνομά τους από τον Χριστό και μεταφέρουν μηνύματα για καλή τύχη, καλή χρονιά και καλή σοδειά στα χωράφια.

Το Χριστόξυλο
Σε χωριά της Βόρειας Ελλάδας ο νοικοκύρης κάθε σπιτιού ψάχνει στα χωράφια τις παραμονές των γιορτών και διαλέγει το Χριστόξυλο, δηλαδή το πιο όμορφο, γερό και χοντρό ξύλο από πεύκο ή ελιά, που θα το πάει σπίτι του, με σκοπό να καίει συνέχεια στο τζάκι από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι και τα Φώτα.
Ο λαός πιστεύει ότι καθώς καίγεται το Χριστόξυλο, ζεσταίνεται ο Χριστός που γεννήθηκε στην κρύα σπηλιά της Βηθλεέμ. Πριν ο νοικοκύρης φέρει το Χριστόξυλο, η νοικοκυρά φροντίζει να έχει καθαρίσει καλά το σπίτι και με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζουν ακόμη και την καπνοδόχο, για να μη βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια, όπως λέγανε στα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα παραμύθια.Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, όταν η οικογένεια, συγγενείς και φίλοι είναι μαζεμένοι γύρω από το τζάκι, ο νοικοκύρης του σπιτιού θα ανάψει την καινούρια φωτιά και θα μπει στην πυροστιά το Χριστόξυλο με την ευχή όλων να αντέξει όλο το δωδεκαήμερο των γιορτών.

Στην Έδεσσα
Την παραμονή των Χριστουγέννων σε χωριά της Έδεσσας «παντρεύουν τη φωτιά». Παίρνουν ένα ξύλο με θηλυκό όνομα όπως για παράδειγμα κερασιάς και ένα με αρσενικό όνομα, συνήθως από αγκαθωτά δέντρα, δηλαδή από βάτο. Βάζουν τα ξύλα στο τζάκι να καούν και ανάλογα με τον κρότο ή τη φλόγα τους μπορούν να προβλέψουν τα μελλούμενα είτε για τον καιρό είτε για τη σοδειά τους. Η λαϊκή παράδοση θέλει τα αγκαθωτά δέντρα να απομακρύνουν τα δαιμονικά όντα, όπως τους καλικάντζαρους.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *