Thesseconomy Οικονομία – Επιχειρείν
Του Δημήτρη Μάντζου,
Εκπροσώπου Τύπου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής
Ζούμε σε μια εποχή γενικευμένης ανασφάλειας. Στην πραγματικότητα, η μόνη βεβαιότητα είναι οι κύκλοι των κρίσεων: δημοσιονομική – υγειονομική – ενεργειακή – κλιματική. Τα χρόνια που πέρασαν, δοκιμάστηκε σε αποφασιστικό βαθμό η αντοχή του διεθνούς οικονομικού συστήματος. Αναδείχθηκαν αδυναμίες. Αξιολογήθηκαν δομές και δημόσιες πολιτικές. Οι διεθνείς ανταγωνισμοί, που πριν ένα χρόνο έλαβαν ξανά την άγρια μορφή του πολέμου, σε συνδυασμό με τον διάχυτο λαϊκισμό, δημιουργούν συνθήκες υλικής επισφάλειας στον παγκόσμιο πληθυσμό, που ήδη παρουσιάζει σημάδια κόπωσης από τις διαρκείς κρίσεις. Βασικό θύμα της συλλογικής παθογένειας: η Φιλελεύθερη Δημοκρατία.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η χώρα μας αναδείχθηκε σε «εργαστήριο» ιδεών αλλά και συγκρούσεων.Στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που βίωσε η χώρα μας την περασμένη δεκαετία, εμπεδώθηκε στην Ελλάδα ένα κλίμα απαξίωσης του πολιτικού συστήματος και ο ακραίος διχασμός υποβάθμισε την ποιότητα του δημοσίου διαλόγου.Και σήμερα πού βρισκόμαστε; Η χώρα μας καταγράφεται πέμπτη από το τέλος στην ΕΕ στον Δείκτη Αντίληψης για τη Διαφθορά της Διεθνούς Διαφάνειας και τελευταία στο Ευρωβαρόμετρο στην προσωπική ικανοποίηση των πολιτών από το κράτος δικαίου. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι πλέον ο «μιθριδατισμός», ο εθισμός της κοινωνίας στην αυθαιρεσία και την ασυδοσία. Η εφαρμογή του δόγματος «όλοι ίδιοι είναι».
Η ανατροπή αυτής της στρεβλής εικόνας είναι αποστολή της πολιτικής. Εκεί εντοπίζεται η ουσία και το «πρωτείο» της, στη σύγχρονη εποχή.Η στήριξη των θεσμών δεν είναι μόνο συνταγματική επιταγή, αλλά πολιτική επιλογή, με αναπτυξιακό περιεχόμενο. «Θεσμοί» δεν είναι, άλλωστε, μόνο οι τρεις εξουσίες, οι οργανωτικές βάσεις του πολιτεύματος και οι ανεξάρτητες αρχές, αλλά και οι διαδικασίες, οι δημόσιες πολιτικές που αξιοποιούν πόρους, εθνικούς και ευρωπαϊκούς, που ρυθμίζουν την αγορά και ενισχύουν την εθνική οικονομία.
Γιατί έχει, λοιπόν, σημασία να είναι οι θεσμοί μας ισχυροί; Πρώτα από όλα για να υπάρχει επαρκής προστασία των θεμελιωδών μας δικαιωμάτων, που περιλαμβάνουν την οικονομική ελευθερία, την ελευθερία των συμβάσεων, τον θεμέλιο λίθο του σύγχρονου καπιταλισμού. Παράλληλα, για να διασφαλίζεται η κοινωνική συνοχή, μέσα από εγγυήσεις δίκαιης και ισόρροπης ανάπτυξης, βιώσιμης με όρους σεβασμού του φυσικού περιβάλλοντος. Μιας ανάπτυξης που θα εξασφαλίζει συνθήκες διαγενεακής δικαιοσύνης: με θέσεις εργασίας ιδίως για τη νέα γενιά, απορρόφηση εργατικού δυναμικού με αξιοκρατικά κριτήρια σπουδών και δεξιοτήτων, μείωση ανεργίας, αξιοπρέπεια στην εργασία και ένα βιώσιμο πλαίσιο κοινωνικής ασφάλειας. Για ένα Κράτος ξανά Κοινωνικό.
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, ως γνήσιος εκφραστής της ελληνικής και ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας οραματίζεται και εργάζεται για έναν καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο. Ούτε διακατέχεται από δογματισμούς και φοβία απέναντι στις επενδύσεις ούτε όμως «θεοποιεί» την αγορά. Άλλωστε, όπως έχει δηλώσει ο Αμερικανός Πρόεδρος Biden, ταtrickledowneconomicsτης νεοφιλελεύθερης σχολής έχουναποτύχει παταγωδώς.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ισχυροί θεσμοί είναι η καλύτερη εγγύηση της οικονομικής ανάπτυξης. Εξ άλλου, κάθε επιχειρηματικό σχέδιο προϋποθέτει ένα βασικό στοιχείο: κατάλληλο επενδυτικό περιβάλλον. Ποια είναι τα βασικά του συστατικά; Φορολογικό σύστημα σταθερό και δίκαιο.Δικαιοσύνη λειτουργική και ποιοτική.Κράτος Δικαίου σε πλήρη ισχύ. Και διαρκής ενημέρωση των πολιτών, αντικειμενική και αμερόληπτη. Η ευαισθητοποίηση του κοινού, με όρους διαφάνειας, συνιστά όρο εκ των ων ουκ άνευ για την επιτυχία κάθε επένδυσης, όπως αποδεικνύει η πικρή εμπειρία των ΑΠΕ και της πλήρους έλλειψης διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες, με αποτέλεσμα μεγάλα έργα να προκαλούν αντιδράσεις.
Στόχος οφείλει να είναι η διαφανής λειτουργία των διαδικασιών. Ένα επίπεδο γήπεδο με γνωστούς εκ των προτέρων κανόνες παιχνιδιού, χωρίς κρυφά σημεία και γραφειοκρατικές στενωπούς που ευνοούν τη διαφθορά. Ο επενδυτής να μπορεί να γνωρίζει τις χρονικές και γραφειοκρατικές απαιτήσεις. Και η κοινωνία να γνωρίζει την επένδυση, να την αξιολογεί, ώστε στη συνέχεια να τη στηρίξει και να την προσδοκά. Ο επενδυτής επενδύει και η κοινωνία, με τη σειρά της, επενδύει εμπιστοσύνη στην επένδυση αυτή. Κι έτσι, ο φαύλος κύκλος της δυσπιστίας μετατρέπεται σε ενάρετο κύκλο της δημιουργίας. Ώστε να πάψουν οι επενδύσεις να εμφανίζονται σαν τρόπαια των εκάστοτε κυβερνήσεων και υπουργών. Αλλά σαν αποτέλεσμα υγιούς ιδιωτικής πρωτοβουλίας πάνω σε ένα ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον, που δημιουργείται με θυσίες ετών και μεταρρυθμίσεις που δεν ξεκίνησαν σήμερα. Να τελειώσει η αποικιακή αισθητική.
Η Ελλάδα διεκδικεί έναν ρόλο ισότιμο στις διεθνείς επενδύσεις. Φυσικά, η χώρα μας έχει πολλά βήματα να κάνει προς αυτήν την κατεύθυνση. Παρά τη βελτίωση, παραμένουμε ουραγοί στις άμεσες ξένες επενδύσεις. Οι διαρκείς μεταβολές του φορολογικού συστήματος δημιουργούν μεγάλη επισφάλεια, ενώ οι σημαντικές καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης επιτείνουν το πρόβλημα. Έχουμε, λοιπόν, αρκετή δουλειά ακόμη.
Και από πού να ξεκινήσουμε; Πρώτα από όλα με αποκέντρωση της εξουσίας. Είναι ένα πράγμα να είναι μια κυβέρνηση αποτελεσματική και άλλο υπερσυγκεντρωτική. Το μοντέλο του «επιτελικού κράτους» της ΝΔ, έτσι όπως σχεδιάστηκε και λειτούργησε, ως κλειστή ομάδα εξυπηρέτησης συμφερόντων, που έφτασε ακόμη και στην παραβίαση θεμελιωδών ελευθεριών των πολιτών με τις υποκλοπές, απέτυχε, με υψηλό κόστος για τη δημοκρατία. Η μέχρι σήμερα διανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης σε λίγες μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και η μετατροπή του ενεργειακού τομέα σε ένα παιχνίδι για ισχυρούς, αποτελούν τις πιο πειστικές αποδείξεις ότι τα κλειστά συστήματα παράγουν και αναπαράγουν ανισότητες.
Η χώρα και οι πολίτες έχουμε ανάγκη από μία άλλη πολιτική κουλτούρα, που δεν θα βλέπει την πολιτική εξουσία ως ιδιοκτησία ή λάφυρο, αλλά ως ιστορική ευθύνη.Με ενίσχυση των θεσμικών αντίβαρων: αποτελεσματικός κοινοβουλευτικός έλεγχος – λειτουργική ανεξάρτητη Δικαιοσύνη,ενισχυμένες ανεξάρτητες αρχές και μηχανισμοί ελέγχου, προστατευμένοι από την κρατική παρέμβαση – ελευθερία γνώμης και έρευνας στα ΜΜΕ. Με διαφάνεια και λογοδοσία στην κατανομή των δημόσιων έργων. Με διαυγή διαχείριση των ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων.
Λέμε και επιμένουμε σε κάτι απλό αλλά τελικά πολύτιμο:Δεν υπάρχει ευημερία, δεν νοείται ανάπτυξη, χωρίς δημοκρατία.Δεν υπάρχει οικονομική ανάπτυξη χωρίς ισχυρή θεσμική συγκρότηση.Και ναι, η πολιτική μπορεί να συμβάλει προς αυτήν την κατεύθυνση. Τα δείγματα γραφής υπάρχουν. Από τη μεγάλη δημοσιονομική κρίση και τα πολύ δύσκολα χρόνια που πέρασαν υπάρχει ακόμη έντονη μια πικρή επίγευση. Ότι όλες οι θυσίες ήταν εις μάτην. Κι όμως μένουν και ορισμένα στοιχεία που μοιάζουν και είναι «θησαυρός»:Διαύγεια, νομοθεσία για δημόσιες συμβάσεις, εργαλεία κατά της διαφθοράς, επιτάχυνση στρατηγικών επενδύσεων, ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ηλεκτρονική δικαιοσύνη, ψηφιακό σχολείο.
Είμαστε, λοιπόν, αποφασισμένοι να επιμείνουμε στην ίδια συνταγή. Η διαφάνεια είναι στο γενετικό υλικό της «αυθεντικής» Δημοκρατικής Παράταξης. Η θεσμική κανονικότητα είναι ο στόχος μας: μια ανοικτή, συμμετοχική, συμπεριληπτική δημοκρατία. Με ισχυρούς θεσμούς για δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη για τις επόμενες γενιές.
